Anno XV. LXIX., den x. juny.

Syn die staten 's lants van Utrecht bescreven en in de cancelrien 's hoofs van Utrecht vergadert geweest, om, zonder enich vorder dilay, eyntelick op als te resolveren, ende hoer gescickte te deputeren ende synde nae behoiren ten hogen hove, ende gehoort 't rapport ende wedervaren van hoerluder gedeputeerden aen d'Excell, van de hertoghe van Alve etc.. gouverneur ende capiteyn-generael etc., mitsgaders tgene deselve onlancx voorgehouden is geweest, door 't scriven van myn E. heere die grave van Boussu etc., stathouder over Hollant, nopende die petitien lest by zyne Excell. den gemenen staten gedaen ende voorgehouden etc., ende verscheyden communicatien daerop gehadt, ende die zwaricheyden van de zaecke rypelick overleyt ende overwegen hebbende, bevinden d'selve petiten hoe langer hoe zwaerder, ende voor het gemeene lant van Utrecht in geender manieren dragelick, als waer door 'tzelve lant ganzelick van gelt gebloot zoude worden, ende die coomanschap, neringe, negotiatie ende ambochten van dezelve landen (daer mede die borger ende schamele gemeente meest all onderhouden worden, hoewel zeer soberlick) cesseren, verlopen ende andersins te nyette gaen souden, dat de voorsz. staten even verre die voorsz. petitie voortganck zoude hebben, geen middelen sien, waermede men die borgeren ende schamele gemeente, die in effecte nyet en hebben, dan zy mit haer neringhe, coomanschap ofte ambochten en winnen, voortaen zoude cunnen ofte mogen onderhouden, gelyck die staten wel geloven tselve zyne Excell. van wegen andere staten, daer die handelinge van de coomanscappe meerder is, int particulier ende in specie geremonstreert te wezen, willende nyettemin de voorsz. staten continueren in haer gewoonlicke onderdanicheyt ende goetwillicheyt ende getrouwicheyt, die zy altyts tegens die keyz. Maj. hoochlofl. memorie voor ende die con. Maj. naer gethoont ende gedragen hebben, merckelick in de lesten voorleden troubelen, in dewelcke zy, om die stadt ende lande van Utrecht ende andere omleggende landen tot behouff van zyne Maj. te bewaren ende verzekert te houden, nyet veel min dan hondert duizent Carolus gulden aen coste gedaen ende schade geleden hebben, syn wel bereit zyne Maj. als noch voor soe vele hemluden enichsins mogelick is te dragen ofte te vervallen, te subvenieren ook met meerdere sommen, dan zy t'eeniger tyt ofte zyne Maj. ofte zyne Majts voorsaten gegeven hebben, ende alsulx zyn eendrachtelic gesloten overcomen ende te vreden in de plaetse van de voorsz. petitie zyne Maj. boven die twaelf duyzent gulden, die zy lest gegeven hebben, noch te te geven eens die somme van hondert duyzent Carolus guldens, ende dit al tot onderhoudinge van den crysvolck, die zyne Maj. ter cause van de voorleden troubelen moet onderhouden, mits dat men hem zoude geven consent ende octroyen, die selve te collecteren ende vynden by den genen, die de staten daartoe deputeren zullen, het ware by copinge van renten ofte andersins, op zulke onderpanden, als sy dat mitten anderen ter minster lesie ende quetsinge van de landen ende arme ondersaten adviseren zullen, te betalen die voorsz. somme op zes jaren, mits oick, dat men hemluden duerende deze zes jaren mit geen ander petitie, hoedanich zy oick wezen mochte, belasten noch bezwaren zall, waarvan d'eerste termyn betaelt zal worden vier maenden na dat de staten 't voorsz. octroye geaccordeert ende gelevert zal zyn, ende zoe voert jaerlix die voorgenoemde jaren wt geduerende, welverstaende indien daer eniche dyckschoringe ofte imbreck geschiede ('twelck Godt verhoeden moet), dat in zulcken gevallen die betalinge van dat jaer daerna gesurchiert zal worden, mits welcke zy verhopen ende bidden zeer ootmoedelyck, dat zyne Excell. aenschou nemende opte voorsz. lasten ende goetwillicheyt hem te vrede houden, ende diens achtervolgende d'voorsz. staten van de voorsz. vier petitien vorder ougemoet te laten, ende dese hoerluder antwoort ende consent ten besten te nemen gelieven zal. Actum vts., presentibus die domdeken, Axelius,

in den Dom, die deken, Schetter t'Oudemunster, Coninck, Zuylen, Peter, Camp ende Preys sint Peters, die deken, van Esch sint Jans, ter Spille, Buchel, Collaert sinte Marien, heer Dirck van Zuylen, die heer van Essesteyn, Jan vander Haer van wegen die ridderscap, Jan Taets van Amerongen, burgermr, Henrick Valckenaer, vander Maeth, Vecht schepenen, Egmont, burgermr, Jacob van Hardevelt, scepen van Amersfoort, Willem van Harn, burgermr, Walraven Lucasz., scepen tot Rhenen, Jan van Hardenbrouck, burgermr, Weyer van Riebeck, scepen tot Wyck, Peter Gerritz., scepen tot Montfoort.

Opten zelven dach hebben die staten voirsz. gedeputeert, om te reyzen ten hogen hove mitten voorsz. conclusie ende accoordt, deselve, die lest aldaer geweest hebben, te weten, myn eer. heer die domdeken, die heer van Essesteyn, ende Jan Taets van Amerongen.

Opten zelven dach hebben die staten gecommitteert heer Willem Pyll, canonick sint Jans, ende heer Dirck van Zuylen, ritter, om voorts te dirigeren ende beneerstigen die saeken beroerende d'affgraven van de gemeenten, dewelcke dagelix hoe langer hoe meer by attemptaten van den rentmr des conincx ende anderen gevordert wordt, ten eynde Mr. Floris Thin, advocaet, aan voorn. commissaris recours hebben mach, in derselver zaeken besoignerende.

Anno XV.LXIX., opten xxx. dach van junio.

Syn die drie staten 'slants van Utrecht beschreven ende inder cancelrien 's hoofs van Utrecht vergadert geweest, om te aenhoiren 't rapport van den commissaris,, dewelcke van wegen de staten voorsz. gedeputeert zynde ten hogen hove by de Excell. des hertoge van Alve etc., gouverneur etc., geweest zyn, beroerende die leste petitie van wegen co. Maj. by syne Excell. lestleden gedaen etc., ende nadien d'voorsz. commissarissen haer rapport by monde des eer. heren domdekens, mcdecommissaris, gedaen hadden, hebben hoer de staten gedanckt van hoer besogne, moeyte ende arbeyt, verclarende alle tselve elcx de hoiren aen te willen geende dat men tselve 't hof van Utrecht te kennen geven zal, ten eynde tselve hof enen dach rame, om wederom die staten te doen bescriven, om eyntelick alsdan, ist mogelick, te resolveren, etc. Actum vts., presentibus mynheer die domdeken, Bruhese thesaurier, Walscappele in den Dom, die deken, Guynretorf, Honthorst t'Oudemunster, Veussel, deken, Knyff, Pyll sint Peters, Esch sint Jans, Buchel, ter Spille, Drolshagen sinte Marien, van wegen die vyf ecclesien, heeren Dirck van Zuylen, Anthonis van Apcoude van Meerten, heer van Essesteyn, ritters, Adriaen van Renes vander Aa, Fredric Uten Engh, Anthonis van Zuylen van Nyevelt, Jan vander Haer, van wegen die edelen, Henrick de Voocht van Kynevelt, Jan Taets van Amerongen, burgermrs, Cornelis vander Maeth, Cuyck, scepenen t'Utrecht, Jacob van Hardevelt, scepen t'Amersfoort, Peter Gerritsz, scepen tot Montfoort.

Anno XV.LXIX., opten vi. july.

Syn die staten 's lants van Utrecht bescreven ende vergadert geweest in der cancelrien 's hoofs van Utrecht, om eyntelick te accorderen ende resolveren aengaende die petitie van zyne Excell. den staten dezer landen, volgende het bevel hoerl. gecommitteerden ten hove gedaen etc., ende alsoe den tyt der bescrivinge te zeer cort was, zulcx, dat overmits d'absentie van vele personen, in elcken respective staet nyet en compareerden ende buyten ware, zoe hebben die selve staten verclaert, dat zy luyden, aenmerckende ende overleggende die

grote, treffelicke ende wichtige zwaricheyden van der zaecken, als noch nyet en costen eyntelick resolveren, ende dat men daeromme versoucken zal wederom nyewe bescrivinge op vrydaghe den xv. dezer maent july, ende begeren breder bescrivinge van de ridderluden, ten eynde zyl. compareren ten dage voorsz. op heuren eedt ende verbeurte van haer stemme. Actum vts., presentibus die domdeken, Wede, Walscapple in den Dom, die deken ende Ram t'Oudemunster, die deken, Buchel, Zuylen sint Peters, die deken, Pyl sint Jans, ter Spille, Buchel, Noortwyck sinte Marien, van wegen die ecclesien, heer Dirck van Zuylen, ritter, Adriaen van Renesse vander Aa, Jan vander Haer, beyde die burgermrs voorsz., Henrick Valckenaer, Cuyck, schepenen te Utrecht, Jacob van Hardevelt, scepen t'Amersfoort, Willem van Harn, schepen tot Rhenen, Jan van Zuydoort, burgermr tot Wyck.

Anno XV.LXIX., opten xv. july.

Syn die staten 's lants van Utrecht bescreven ende in der cancelrien 's hoofs van Utrecht vergadert geweest, om eyntelick te accorderen ende resolveren aengaende die petitie by de excell. des hertoghe van Alve etc. van wegen con. Maj. gedaen etc., ende die voorn. staten gehoort hebbende het wedervaren van haer deputaten, aen zyne Excell. wten naem van de staten gezonden, omme antwoort te geven ende resolutie te brengen opte propositie ende petitie by syne Excell. den generalen staten van deze Nederlanden, wten naem van co. Maj., onzer allergen. heeren, onlancx leden gedaen, mitsgaders die antwoort, die zyne Excell. belieft heeft denselven deputaten te doen geven, te weten, dat zyne Excell. nyet en coste verstaen, dat syl. genouchsaem hoer debvoir gedaen zouden hebben ende gebruyct middelen van inductie, daertoe dienende, om dat de staten zouden believen de begeerte van zyne Maj., ende consenteren ofte conform te maecken mit die andere staten int geen, dat zyne Maj. van d'selve begeert hadde, ende daerom zyluden incontinent wederom zouden reysen nae huys, ende de staten wt zyne Excell. naem aengeven, dat zyluyden hem goetwillich zouden laten vynden in de petite van zyne Maj. ende mit die andere staten maecken conform, ende by faulte ofte gebreck van dyen, ofte dat zyluden zouden willen persisteren by haer voorgaende conclusie ende resolutie, dat in zulcken gevalle zyne Excell. zal gebruycken de authoriteyt van zyne Maj. ende dat mit sulcke middelen ende manieren van doen, die zyn Excell. daertoe bequam vynden ende advyseren zal, d'welcke nochtans zyne Excell. zaege liever verhoet, verclarende eerst ende vooral, dat hoerluder deputaten genouchsaem die petitie van zyne Maj. mit middelen, daartoe dienende, gepromoveert ende oock gerecommandeert, ende oock mede altyt getrouwelick haer wederfaeren ende rapport gedaen hebben gehadt, dan overmits die zy altyt hebben gevonden in de voorsz. petitie, ende hebben zyluden nyet anders cunnen resolveren dan zy hoirl. deputaten hebben mede gegeven, om zyn Excell. uit hoiren naem over te geven ende exhiberen, ende hadde oock wel verhoopt, dat d'selve resolutie zyne Excell. aengenaem geweest zoude hebben, byzonder aengemerckt die grootheyt van somme, welckes zy nyet geaccordeert en hebben gehadt, waer wt men merckelick considereren kan die goede affectie ende obedientie, die syluden tot zyne co. Maj. dragende zyn, ende oock, dat zy luyden noch corts, als in den jare XXVIII., by tractaet aen keyz. Maj. ende nu con. Maj. gecomen zyn geweest, ende daerom op hemluden wel een ander aenschou genomen te worden, dan op etslicke andere landen, ende die staten voorsz. bevindende als noch de voorsz. zwaricheyden ende onverdragelicheyt van deselve petitie, gelyck zy die selve te voren gevonden hebben, hebben gelyckelyck ende eendrachtelick verclaert, te persisteren by haer resolutie, die zy opten x. dach juny lestleden geno

men hebben, biddende zeer ootmoedelick, dienstel. ende in alle onderdanicheyt, dat zyne Excell. van wegen co. Maj. die voorn. presentatie van hondert duyzent guldens als noch genedelick te accepteren believen willen, ende die prelaten ende vyf ecclesien binnen Utrecht mede considererende, dat hoerl. goeden zyn geestlicken goederen, als lant ende thienden, tot Goots dienste ende onderhoudinge van hoeren kerck ende personen gemortificeert, ende diens achtervolgende alzoe zyn gepriviligeert, dat d'selve zonder expres consent van Paus heylicheyt nyet en cunnen gevallen sub commercio laicorum, ende oock overleggende, quod in bulla, quæ legitur in coena Domini worden geëxcommuniceert allen den

nen,

ge

die consenteren totten beden laycale te contribueren van haer geestlicke goederen, ende oick d'selve bede ontfangen zonder expres consent als boven, ende bysonder, dat hemluyden in tyden van den tractaet der temporaliteyt des lants van Utrecht by den agenten der keyz. Maj., hoochloffr. memorie, expresselick ex pacto et conventione toegeseit is geweest, dat hoere geestelycke personen ende goederen gehouden zullen worden in hoiren rechten, privilegien ende vryheden etc., ende zullen hare goederen mit gene contributien belast ofte beswaert worden, dan nae alle redelicheyt ende behoorlicheyt van zaecken behoren zal, blyckende by copye van een extract van de articulen des tractaets, hierby gevoucht, ende mede als nu verstaende dat zyne co. Maj. van onzen heyligen vader den Paus soude hebben geobtineert consent, om van die clergie, geseten onder zyne Maj. Nederlanden, te colligeren die halve vruchten van hare geestelicke goederen, ende alsoe in effect dubbelt soude moeten betalen, ende en zyn van minder ende arger conditien dan de weerlicke personen, zoe ist, dat zyluden hebben verclaert in die petitie, gelyck die van zyne Maj. begeert wordt, wt redenen boven verhaelt, salva conscientia et juramento nyet connen noch mogen consenteren, biddende zeer oitmoedelyck, dat zyne co. Maj. believen zal hemluden van de voorsz. petitie genedichlick te ontlasten. Actum vts., presentibus die domdeken, Galama, Wee, Walscapple in den Dom, die deken, Schore t'Oudemunster, die deken, Coninck sint Peters, Peyl sint Jans, Collaert, Drolshagen, Noortwyck, de Jonge sinte Marien, van wegen die vyf ecclesien, heeren Dirck van Zuylen, Anthonis van Apcoude van Meerten, ritters, Jan vander Haer, Anthonis van Zuylen van Nyevelt, van wegen die ritterluyden, Henrick die Voocht van Rynevelt, Jan Taets van Amerongen, burgermrs, Cornelis vander Maeth, Cuyck, scepenen t'Utrecht, Adriaen van Egmont, burgermr, Jan van Westrenen, scepen t'Amersfoort, Willem van Harn, burgermr, Frans Verwai, scepen tot Rhenen, Lodewyck van Montfoort, Gysbert van Hardenbrouck, burgermrs tot Wyck.

Ende de staten bevelen hoiren secretaris deze voorsz. conclusie ende resolutie te leveren aen handen myns E. heeren Willem van Dyemen, outste raet t'Utrecht, ende te begeren, dat zyn E. deselve resolutie seynden wilde aen d'Excell. des hertogen van Alve etc., oft aen myn E. heere die grave van Boussu etc., waer op myn E. heer van Dyemen voor antwoort gaf, ontfangende d'selve conclusie, die te willen zenden aen mynheer van Boussu, etc.

Anno XV.LXIX., den xvII. july.

Zyn die binnen staten van de duerweerder vergadert geweest in der cancelrien 's hoofs van Utrecht, om enige wten staten te deputeren, d'welcke reysen zouden ten hogen hove aen d'Excell. des hertogen van Alve etc., gouverneur etc., ende aldaar presenteren die leste conclusie by de staten genomen, beroerende die petitie van wegen co. Maj. gedaen etc, ende nae communicatie hebben gesloten, dat die commissarissen, d'welcke lestemael ten hogen hove geweest zyn, wederom opt allereer te mitte voorsz. conclusie reysen zullen, etc.

Anno XV.LXIX., opteń IX.
augustii.

Syn die drie staten 's lants van Utrecht bescreven, ende in der cancelrien 'shoofs van Utrecht vergadert geweest, om te aenhoeren't rapport van de gedeputeerden, die welcke geweest zyn ten hogen hove aen d'Excell. des hertoghen van Alve etc., gouverneur etc.; beroerende die leste petitien etc.; item, om te deputeren enigen wten ritterluden totter auditie Johans vander Haer. Item, om te hoiren aengeven zekere saecken, beroerende het het proces tegens die van Dordrecht, nopende het stapelrecht enz., ende nadien die gedeputeerden haer rapport gedaen hadden, hebben hem die staten van haer besogne gedanct. Item, van wegen die ritterluyden zyn gedeputeert totter auditie van de reckeningen Johans vander Haer, heer Dirck van Zuylen ende Anthonis van Zuylen van Nyevelt. Item, alsoe die raetsheeren de Vergas ende del Ryo corts in den Haghe zullen comen, hebben die staten gecommitteert heeren Floris van Heermale, canonic t'Oudemunster, ende Mr. Floris Thin, advocaet, om te reysen in den Hage ende de voorsz. raetsheeren beroerende 't proces van de stapelrecht te informeren, achtervolgende het recueil by den advocaet voorsz. daer van gemaect. Actum vts., presentibus die domdeken, Bruhese thesaurier, Walscapple, heer Engelbert van Bruhese inden Dom, die deken, Schetter, Cuynretorf t'Oudemunster, die deken, Buchel, Knyff, Zuylen, Bosch sint Peters, die deken, Pyl, Knoop, Streng, Renes sint Jans, Buchel, ter Spille, Drolshagen, Noortwyck, de Jonge sinte Marien, van wegen de vyf ecclesien heer Dirck van Zuylen, ritter, Anthonis van Zuylen van Nyevelt, Fredrick Uten Engh, Jan vander Haer, van wegen die edelen, Jan Taets van Amerongen, burgermr, Henrick Valckenaer, Jan van Renes van Moermont.

Anno XV.LXIX., den XXIIII.
septembris.

Syn die staten 's lants van Utrecht bescreven ende vergadert geweest, om d'uytzettinge te doen van den Leckendyck ende Hinderdam etc., ende syn geseth op elcke mergen liggende onder den Leckendyck twee stuvers, ende op elcke mergen liggende onder den Hinderdam een oertgen. Actum vts., presentibus die domdeken, Poelenborch in den Dom, die deken van Oudemunster, die deken van sint Peters, ter Spille, Collaert sinte Marien, heer Dirck van Zuylen, Jan vander Haer, beide burgermeesters.

Anno XV.LXIX., den III. novembr..

Heeft Johan vander Haer, cameraer van het outschiltgelt, begost zyn reckening te doen van den outschiltgelde voorsz. voor de jare XV. des morgens, alwaer present waren heer Georgius van Rattaller, president 's hoofs van Utrecht etc., die domdeken, die deken van Oudemunster, W. Veussel, die deken van sinte Peters, die deken van sint Jans, die deken van sinte Marien, van wegen die vyf ecclesien, heer Dirck van Zuylen, ritter, heer van der Zevender, van wegen die binnen ridderluyden, ende Anthonis van Zuylen van Nyevelt van wegen die buyten ridderluyden, beide die burgermeesters t'Utrecht, Adriaen van Egmont, burgermr, ende Jan van Westrenen, scepen t'Amersfoirt, Willem van Harn, burgermr, W. Lyster, scepen tot Rhenen, Jan van Oostrom, substituyt van de schout tot Wyck, Tyman de Wit, secretaris aldair, Cornelis Jansz. van Deyll, Gerrit Gysbertsz., burgerms tot Montfoort..