Sayfadaki görseller
PDF
ePub

III.

textui fortiter consentiat. Tertio, quia periculosum est sta- BOOK tuere, ecclesiam tot annis per totum orbem caruisse vero sensu sacramenti; cum nos fateamur omnes, mansisse sacramenta et verbum, etsi obruta multis abominationibus.

Quarto, Dicta Sancti Augustini de signo, quæ contraria nostræ sententiæ videntur, non sunt firma satis contra ista jam tria dicta. Maximè, cum ex Augustini scriptis clarè possit ostendi, et convinci, eum loqui de signo præsentis corporis, ut illud, contra Adamantum, non dubitavit Dominus appellare corpus suum, cum daret signum corporis sui vel de signo corporis mystici, in quo valdè multus est, præsertim in Joanne : ubi copiosè docet, manducare carnem Christi, esse in corpore mystico; seu, ut ipse dicit, in societate, unitate, charitate ecclesiæ: istis enim verbis utitur.

Quinto, Omnium est fortissimus Augustinus, quod dicit, Non hoc corpus, quod videtis, manducaturi estis, &c. Et tamen conscientia memor apertorum verborum Christi, (Hoc est corpus meum) hoc dictum S. Augustini facilè sic exponit: quod de visibili corpore loquatur Augustinus, sicut sonant verba (quod videtis) ita nihil pugnat Augustinus cum claris verbis Christi: et Augustinus infirmior est, quam ut hoc uno dicto tam incerto, imo satis consono, nos moveat in contrarium sensum.

Sexto, Ego S. Augustinum non intelligo aliter (sic et ipse patres ante se forte intellexit) quam quod contra Judæos et Gentes docendum fuit, apud Christianos non comedi corpus Christi visibiliter, et more corporali. Hac ratione fidem sacramenti defenderunt. Rursus contra hypocritas Christianorum docendum fuit, quod sacramentum non esset salutare accipientibus, nisi spiritualiter manducarent, id est, ecclesiæ essent uniti et incorporati. Et hac ratione charitatem in sacramento exegerunt. Ut ex Augustino clare accipi potest; qui absque dubio, ex prioribus patribus, et sui seculi usu, ista accepit.

Septimo, Istis salvis, nihil est quod à me peti possit. Nam et ego hoc dissidium vellem (testis est mihi Christus meus) redemptum non uno corpore et sanguine meo: sed quid faciam? Ipsi forte conscientia bona capti sunt in alteram

III.

PART sententiam. Feramus igitur eos. Si sinceri sunt, liberabit eos Christus Dominus. Ego contra captus sum bona certè conscientia (nisi ipse mihi sim ignotus) in meam sententiam. Ferant et me, si non possunt mihi accedere.

Si verò illi sententiam suam, scilicet de præsentia corporis Christi cum pane, tenere velint, et petierint nos invicem tamen tolerari; ego planè libenter tolerabo, in spe futuræ communionis. Nam interim communicare illis in fide et sensu non possum.

Deinde, Si politica concordia quæritur, ea non impeditur diversitate religionis: sicut novimus posse conjugia, commercia, aliaque politica constare, inter diversæ religionis homines: primo Corinth. 7. Christus faciat, ut perfectè conteratur Satan sub nostris pedibus. Amen.

Nostra autem sententia est, corpus ita cum pane, seu in pane esse, ut reverà cum pane manducetur: et quæcunque motum vel actionem panis habet, eandem et corpus Christi. Ut corpus Christi verè dicatur ferri, dari, accipi, manducari, quando panis fertur, datur, accipitur, manducatur; id est, Hoc est corpus meum.

Coll. Corp. Christi,
Febr. 4. 95-6.

We have collated this with the original paper of Luther, and find it to agree exactly. Witness our hands,

John Jaggard.

Rob. Moss.

Will. Lunn.

Ex MS.
D. G.
Cooke.

Number 2.

The lady Mary's letter to the lord protector, and to the rest of the king's majesty's council, upon their suspecting some of her houshold had encouraged the Devonshire rebellion. My Lord,

I HAVE received letters from you, and others of the king's majesty's council, dated the 17th of this present, and delivered unto me the 20th of the same, whereby I perceive ye

III.

be informed, that certayn of my servants should be the chief BOOK stirrers, procurers, and doers in these commotions; which commotions (I assure you) no less offend me, than they do you and the rest of the council. And you write also, that a priest and chapleyn of mine, at Sampford Courtney in Devonshire, should be a doer there. Of which report I do not a little marvel; for, to my knowledge, I have not one chaplayn in those parts. And concerning Pooly, my servant, which was sometime a receiver, I am able to answer, that he remayneth continually in my house, and was never doer amongst the commons, nor came in their company. It is true, that I have another servant of that name dwelling in Suffolk; and whether the commons have taken him or no, I know not, for he resorteth seldom to my house. But by report, they have taken by force many gentlemen in these quarters, and used them very cruelly. And as touching Lionell my servant, I cannot but marvell of that bruit, specially because he dwelleth within two miles of London, and is not acquainted within the shire of Suffolk, or Norfolk; nor at any time cometh into these parts, but when he waiteth upon me in my house, and is now at London about my businesse, being no man apt or meet for such purposes, but given to as much quietness as any within my house.

My lord, it troubleth me to hear such reports of any of mine, and specially where no cause is given, trusting that my houshold shall try themselves true subjects to the king's majesty, and honest quiet persons; or else I would be loath to keep them. And where you charge me that my proceedings in matters of religion should give no small courage to many of those men to require and do as they do: that thing appeareth most evidently to be untrue, for all the rising about these parts is touching no point of religion; but even as ye ungently, and without desert charge me, so I, omitting so fully to answer it, as the case doth require, do and will pray God, that your new alterations, and unlawful liberties, be not rather the occasion of these assemblies, than my doings, who am (God I take to witnesse) inquieted therewith. And as for Devonshire, no indifferent

PART person can lay their doings to my charge; for I have neither III. land nor acquaintance in that country, as knoweth Almighty

God, whom I humbly beseech to send you all as much plenty of his grace, as I would wish to my self. So with my hearty commendations, I bid you farewel. From my house at Kennynghall the xxth of July.

Your friend to my power,

MARY.

Ex MS.
Tigur.

Number 3.

A letter of Christopher Mont concerning the Interim.

Christophorus Montius S. D.
Wolph. Musculo.

CUM harum lator mihi indicasset se dominum nosse, nolui eum sine meis ad te reverti literis. Cùm ego Augustâ discederem: discessi autem, hujus nihil dum ibi innovatum fuit per ecclesias, sed optimi quique vehementer verebantur superstitiones inducendas propediem concionator ad S. Georgium mihi significavit, senatum à concionatoribus efflagitare, ut modo in his calamitatibus civitatem non desererent, sed porro in ea permanerent, se eos maturè et in tempore certiores facturos, modo viderint superstitionem imminere, quasi modo non in media urbe dominetur. Rogavit quoque senatus, ut concionatores populo Interim quam compositissimis et coloratissimis verbis possent, proponerent, quod major pars recusârunt, dicentes se hoc scriptum laudare nulla ratione neque constantia posse, quod communi suffragiò damnassent, duo tamen se id facturos receperunt, quod et factum audivi ad S. Crucem et Mauricium. Non dubito te audiisse, de eo scripto, quod huc nuper allatum fuit ex Saxonia. Utinam Germana virtus et constantia alicubi permanens emineat, ut si non fortiter agendo, saltem fortiter adversa propter Domini gloriam ferendo, professionem et officium nostrum testentur. Dux Gemini pontis Augustâ discessisse dicitur, ut qui Interim indictionem et promulgationem diocesano præstandam et committendam dixerit, neque se neque suos huic executioni

idoneos ministros esse.
certo nondum didici.
reconciliatos, nam tam graves eis conditiones præscribi au-
dio, ut quas omnino etiam si eas acceperint, præstare non
possint. Multi putant consultò tam gravia præscribi, ut
sub specie contumaciæ et obstinationis, obsidione pressi et
expugnati Frisiæ jungantur. Civitas quoque ea plurimis
rebus agendis aptissima est, ut quæ supra Visurgim et Al-
bim posita accessum aperiat ad Chersonesum totam occu-
pandum. Qua lege Constantienses redierint domum ex
domino nosse cupio. Rogo quoque ut mihi significare velis
quæ concordiæ et communicationis spes ipsis inter se Hel-
vetis sit. Literas quas ad me perlatas voles, cura ad D. Bu-
cerum adferri. Bene vale. Argentina 18. Jul. 1548. Lite-

Tamen qua
conditione dimissus sit, BOOK
Bremenses discessisse audio nondum

ras tectas exuras.

III.

Number 4.

Tigur.

A part of a letter of Hooper's to Bullinger, giving an account of the cruelty of the Spaniards in the Netherlands. Nos 14. Aprilis relicta Colonia, iter versus Antwerpiam, Ex MS. per Campiniam Brabantinam, sterilem ac arenosam, instituimus. 18. ejusdem, venimus omnes, Dei gratia, salvi et incolumes Antwerpiam. 20. die, precibus oratoris regis nostri, qui apud Cæsarem nunc agit, compulsus, Bruxellam me contuli, unà cum Joh. Stumphio, ut videret mollitiem ac miserias aulæ, præterea servitutem civium Bruxellensium, qui jam Hispanorum imperium, latrocinium ac furtum, violationem filiarum, uxorum impudicitiam, minas denique ac plagas perditissimæ gentis ferre coguntur; ut statum ac conditionem suæ patriæ altius consideraret, ardentius pro illo oraret, ac diligentius suos admoneret, ut alienis malis edoctos cautiores redderet. Cæsarem non vidi- . mus, quod raro cubiculum suum egreditur, nec filium, qui pascha suum egit extra civitatem, in monasterio quodam. Ducem Saxoniæ Jo. Stumphius vidit per fenestram. Ego bis fui in ædibus illius valdè humaniter acceptus à suis Germanis, qui ei adhuc inserviunt, ad numerum 30. Voluit

« ÖncekiDevam »