V. meant by the prince, and be thought convenient so to be, BOOK then doth he his duetie; but yf contrarely, yt be neither meant nor thought convenient, it is a strange thing in a well ordered commonwelth, that a subject shall be so hardie to crye unto the people openly such learning, as wherby your winter works maye in the somer be attempted with some storme. And wer the thing fitt to be talked of, yet were the princes and the counsell, who might remedy it, meter to be spoken with therin, then the multitude, who therby may receyve an yll impression, and an occasion of lewd thinking, and lewde talking, and lewd doing also, if it may lye in their powers; and that is all, that of sowing thies maters amongs them can ensue. These unbridled preachings were so much to be misliked in the yll governed tyme, as good men trusted, in this good governance, it should have been amended. And so maye it be, when it shall please my lords of the counsell as diligently to consyder it, as it is more then necessarie to be loked unto. The partye, me thinketh, might well be put to silence, if he were asked, How, being a monk, and having professed and vowed solemply wilfull poverty, he can with conscience keep a deanery, and three or four benefices? I heare, by the report of other ambassadors here, of the return of the realme to the unitie of Christen church, wherof all good men have much cause to rejoyse. I would have been glad to have been able, at the least, to have confyrmed the news by some certaine knowledge: but being the ordenarye of ambassadors of England, to knowe least of all others of the matiers of the realm, I must content my self; trusting that, as I am enformed, the ambassador ther hath lost his name for that it is not thought necessarie the father to have an ambassador to the sonne, so shall with tyme, this office on this side being no more needfull then it is, be discharged also. Or if myne abode shall be longer, then wold I att lesure be a suter to you, to be a mean for besure to come over for three weeks, or a month, to see the king's highnes, and to doe his majesty my duty, and so to return. I mean no haste, but as matter and occasion may serve hereafter. Thus I committ you to the keeping of VOL. III. P. 3. Y PART Almighty God. At Brussels, the 12th day of December III. 1554. Your most assuredly John Masone. Ex reg. 1 To the right honourable sir Wm. principal secretarye. Number 33. Cardinal Pole's commission to the bishops, to reconcile all in their dioceses to the church of Rome. REGINALDUS, miseratione divina, Sanctæ Mariæ in Cosmedim sanctæ Romanæ ecclesiæ, cardinalis Polus, nuncupatus sanctissimi domini nostri papæ, et sedis apostolicæ, ad serenissimos Philippum et Mariam, Angliæ reges, et universum Angliæ regnum, de latere legatus. Venerabili, ac nobis in Christo dilecto, episcopo Norwicensi, seu ejus in spiritualibus [vicario] generali, salutem in Domino sempiternam. Cum sanctissimus in Christo pater dominus noster, dominus Julius, divina providentia papa tertius, inter alias facultates, pro hujus regni, omniumque personarum in eo existentium, sanctæ ecclesiæ catholicæ reconciliationem faciendam necessarias, nobis in nostra hac legatione concessas, hanc specialiter indulgerit, ut quoscunque in hæresium et schismatis errores lapsos, ab iis, et à quibuscunque censuris et pœnis propterea incursis, absolvere, et cum eis super irregularitate præmissorum occasione contracta dispensare, et alia multa ad hæc necessaria, seu quomodolibet opportuna facere. Et hoc idem munus catholicis locorum ordinariis, et aliis personis Deum timentibus, fide insignibus, et literarum scientia præditis, demandare possumus; prout in ejus literis, tam sub plumbo, quam in forma brevis expeditis plenius continetur. Cumque Dei benignitate, et serenissimorum regum pietate, regnum hoc universaliter, et omnes domini, spirituales et temporales, aliæque personæ communitatum, in eo quod proximè celebratum est, parliamento congregato singulariter primo: et deinde universum corpus cleri provin V. ciæ Cantuariens', et omnes ferè personæ singulæ dictum BOOK corpus representantes, coram nobis existen', aliæque pleræque fuerint sanctæ ecclesiæ catholicæ, per nos ipsos reconciliatæ. Speramusque fore, ut omnes aliæ quæ reconciliatæ adhuc non sunt, reconciliari debeant; difficileque, et potius impossibile sit, ut tam numerosa multitudo per nos ipsos reconcilietur. Ideo vices nostras, in hoc, locorum ordinariis, et aliis personis ut supra qualificatis, delegandas duximus: circumspectioni igitur vestræ, de cujus probitate, et charitatis zelo, plenam in Domino fiduciam obtinemus, auctoritate apostolica, nobis, per literas ejusdem sanctissimi domini nostri papæ concessa, et per nos vobis nunc impensa, omnes et singulas utriusque sexus, tam laicas quam ecclesiasticas, seculares, et quorumve ordinum regulares vestræ civitatis et dioces' personas, in quibusvis etiam sacris ordinibus constitutas, cujuscunque status et qualitatis existant, etiam si capitulum, collegium, universitas, seu communitas fuerit, quarumvis hæresum aut novarum sectarum professores, aut in eis culpabiles vel suspectas, ac credentes, receptatores, aut fautores eorum, suos errores agnoscentes, ac de illis dolentes; et ad orthodoxam fidem recepi humiliter postulan' cognita in ipsis, vera, et non ficta, aut simulata *potentia, ab * L. pœniomnibus et singulis hæresum, schismatis, et ab orthodoxa fide, apostasiarum et blasphemiarum, et aliorum quorumcunque similium errorum; etiam sub generali sermone non venientium peccatis, criminibus, excessibus et delictis; de quibus tamen jam inquisiti, vel accusati, seu condemnati non fuerint, et quibusvis excommunicationis, suspensionis, et interdictorum, et aliis ecclesiasticis et temporalibus, censuris et pœnis, in eas præmissorum et infrascriptorum occasione, à jure vel ab homine latis vel promulgatis; etiam si in eis pluribus annis insorduerint, et earum absolutio, dicta sedi etiam per literas in cœna Domini legi consuetas, reservata existat in utroque conscientiæ, scilicet et contentioso foro, eos vero qui jam inquisiti, vel accusati, aut condemnati fuerint, ut præfertur, ad cor revertentes in foro conscientiæ, tantum plenariè absolventur et liberentur. Necnon cum eis super irregularitate, per eos præmissorum occasione con tentia. III. F. 60. a. PART tracta, etiam quia sic ligati, missas et alia divina officia, etiam contra ritus et ceremonias hactenus probatas et usitatas celebraverint, aut illis alias se immiscuerint, contracta quoque irregularitate, et aliis præmissis non obstantibus, in suis ordinibus, etiam ab hæreticis et schismaticis episcopis, etian minus ritè, dummodo in eorum collatione, ecclesiæ forma et intentio sit servata, per eos susceptis, et in eorum susceptione; etiamsi juramentum contra papatum Romanum præstiterint; etiam in altaris ministerio ministrare, ac quæcunque, quotcunque, et qualiacunque; etiam curata invicem tamen se compatientia, beneficia secularia vel regularia, dignitatibus in collegiatis, ecclesiis principalibus, et in cathedralibus, etiam metropolitanis post pontificalem, majoribus exceptis; etiam à schismaticis episcopis, seu aliis collatoribus; etiam laicalis pietatis prætextu habita, auctoritate apostolica retinere, dummodo alteri jus quæsitum non sit, et non promotos ad omnes etiam sacros, et presbiteratus ordines, à suis ordinariis, si digni et idonei reperti fuerint, ritè et legitimè promoveri, ac beneficia ecclesiastica etiam curata, si eis alias canonicè conferantur, recipere et retinere valeant, qualitate temporis, ministrorum defectu, et ecclesiæ necessitatibus, utilitatibusque ita poscen' dispensand' et indulgend' ac omnem inhabilitatis et infamiæ maculam, sive notam, ex præmiss' quomodolibet insurgen' penitus et omnino abolend'. Necnon in pristinum, et eun in quo ante præmissa quomodolibet erant, statum ita ut omnibus et singulis gratiis, privilegiis, favoribus et indultis, quibus cæteri Christi fideles gaudent, et gaudere quomodolibet possunt, uti et gaudere valeant, in omnibus, et per omnia; perinde ac si à fide catholica in aliquo nunquam defecissent, restituend' et reponend' et redintegrand', et eis, dummodo corde contriti, sua errata et excessus, circumspectioni vestræ, alicui alteri per eos eligend', catholico confessori sacramentaliter confiteantur; et peniten' salutare eis præmiss' injungend' omnino adimpleatur: omnem publicam confessionem, abjurationem, renunciationem et pœnitentiam, jure debit' arbitrio vestro moderan', vel in tot' remitten'. Necnon quoscunque regulares et religiosos, extra eorum regularia loca, absque sedis V. apostolicæ licentia, errantes ab apostasiæ reatu et excom- BOOK municationis, aliisque censuris et pœnis ecclesiasticis, per eos propterea, etiam juxta suorum ordinum instituta incurs', injuncta eis pro modocula, pœnitentia salutari pariter absolvend': et super quacunq; irregularitate propterea, per eos contracta, ac cum eis ut alicui curato benefic' de illud obtinen' consensu, etiam in habitu clerici secularis, habitur' suum regularem sub honesta toga presbiteri secularis deferen', deservire, et extra eadem loca regularia remanere ad beneplacitum nostrum, liberè et licitè possunt, eadem auctoritate apostolica, ob defectum ministrorum, et alias prædictas causas, dispensandi. Ac quoscunque quum in sacris ordinibus constituti, matrimonia etiam cum viduis et corruptis mulieribus de fact' contraxerint, postquam mulieres sic copulat' rejecerint, illisque abjuraverint, ab hujusmodi excessibus, et excommunicationis sententia imposit', eis pro modo culpæ, pœnitentia salutari, in forma ecclesiæ consueta absolvend': ac cum eis, postquam pœnitentiam peregerint, et continenter ac laudabiliter vivere cogniti fuerint, super bigamia propterea per eos contract'; ita ut ea non obstan', in quibusvis susceptis et suscipiendis ordinibus; etiam in altaris ministerio ministrare, ac alicui beneficio ecclesiastico, de illud obtinentis consensu, deservire; et extra tamen diocesin, in qua fuit copulatus eisdem de caus' dispensand'. Necnon parochialium ecclesiarum tuæ dioces' rectores sive curatos, de quorum fide, probitate, circumspection' ac charitatis zelo, plena fiducia conspici possit, ad quarumcunque utriusque sexus suæ parochiæ personarum laicarum, tantum absolutionem, et ecclesiæ catholicæ reconciliationem, ut præfertur, auctoritate apostolica, faciendam. Et si qui ex curatis prædictis ad id idonei non fuerint, in eorum defectum alias idoneas et sufficientes personas, qui eorum vices suppleant nominand' et deputand' quas sic per eas nominat' et deputat' in locum nostrum in remissionibus, absolutionibus, et reconciliationibus substituimus eiisque vices nostras subdelegamus: plenam et liberam auctoritate apostolica nobis ut præmittitur concessa, tenore presentium concedimus facultatem: vosque in præmissis omnibusque in nostrum |