III. PART And therefore yet againe we the hole bodye, professing Christ Jesus within this realme, humbly crave of your majestie, that ye give us not occasion to thinke that ye entende nothinge but the subversion of Christ Jesus his true religion, and in the overthrowe of it, the distruction of us the best part of the subjects of this your graces realme: for this before the world we plainly professe, that to that Romaine antichrist we will never be subyect, nor yet suffer (so far as our power may suppresse it) any of his usurped auctoritie to have place within this realme. And thus with all humble and dewtifull obbedyence we humbly crave your graces favorable answer, with these our appointed commis sioners. Ex MSS. Tigur. Number 91. A letter of Parkhurst bishop of Norwich to Bullinger, concerning the state of affairs in Scotland, and the killing of signior David. SALVUS sis in Christo, optime Bullingere. Secundo Februarii scripsi ad te, et unà cum literis misi viginti coronatos, vel decem coronatos et pannum pro toga: nam hoc Abeli arbitrio permisi. Tuas accepi 23 Maii. Paulò post Londinensis episcopus, exemplar responsionis tuæ ad literas Laurentii Humphredi, et Thomæ Sampsonis, ad me misit. Quæ scripsisti, typis apud nos excuduntur, et Latinè, et Anglicè. Accepi præterea, 12 Julii, Confessionem Fidei orthodoxæ, c. pulcherrimum libellum. Mense Martio, Italus quidam, vocatus Senior David, necromanticæ artis peritus, in magnam gratiam apud reginam Scotia, è reginæ cubiculo (illa præsente) vi extractus, et aliquot pugionibus confossus, miserè periit. Abbas quidam ibidem vulneratus, evasit ægrè, sed paulò post ex vulnere est mortuus. Fraterculus quidam, nomine Black, (niger Visularius) papistarum antesignanus, eodem tempore in aula occiditur: Sic niger hic nebulo, nigra quoq; morte peremptus, Invitus nigrum subitò descendit in orcum. Consiliarii, qui tum simul in unum cubiculum erant congregati, ut de rebus quibusdam arduis consultarent, au VI. dientes has cædes, (nam priùs nihil tale sunt suspicati) alii BOOK hac, alii illac, alii è fenestris sese proturbantes certatim aufugerunt, atque ita cum vitæ periculo, vitæ consulebant suæ. Regina Scotiæ principem peperit: et cum antea maritum (nescio quas ob causas) non tanti faceret, jam plurimi facit. D. Jacobum, suum ex patre fratrem, quem antea exosum habuit, nunc in gratiam recepit, nec solum illum, sed omnes (utinam verum esset) proceres evangelicos, ut audio. Evangelium quod ad tempus sopiebatur, denuò caput exerit. Cùm hæc scriberem, ecce Scotus quidam è patria profugiens, vir bonus et doctus, narravit mihi, reginam ante decem hebdomadas puerum peperisse; nec dum esse baptizatum. Rogo causam respondet, Reginam velle filium in summo templo, cum multarum missarum celebratione tingi. At Edinburgenses id omnino non permittunt: nam mori potiùs malunt, quàm pati, ut abominandæ missæ in suas ecclesias iterum irrepant. Metuunt Edinburgenses, ne illa è Gallia auxiliares vocet copias, ut facilius evangelicos opprimat. Oremus Dominum pro piis fratribus. Mandatis dedit cuidam pio comiti, ut Knoxum apud se manentem, ex ædibus ejiciat. Dominus illam convertat, vel confundat. Plura scribere non possum; diu ægrotavi, nec dum plenè convalui. Est hæc scribendo debilitata manus. Vale, charissime mi Bullingere. Salutem quæso adscribas omnibus, atque adeo omnibus piis, meo nomine. Dominus sua dextra protegat ditionem Tigurinorum. Raptim Ludhamiæ, 21 Augusti 1566. INSCRIPTIO. D. Henricho Bullingero. Tuus, Joh. Parkhurstus, N. Number 92. A letter of Grindall's to Bullinger, giving an account of the state of affairs both in England and Scotland; and of the killing of signior David. Salutem in Christo. Clarissime D. Bullingere, ac frater in Christo charissime, D. JOHANNES Abelus tradidit mihi literas tuas D. Winto- Ex MSS. Tigur. III. PART niensi, Norvicensi, et mihi communiter inscriptas, unà cum scripto vestro de re vestiaria: quorum ego exemplaria ad D. Wintoniensem et Norvicensem statim transmisi. Quod ad me attinet, ago tibi maximas gratias, tum quod nostrarum ecclesiarum tantam curam geris, tum quod me, hominem tibi ignotum, participem facis eorum, quæ ad nostros de rebus controversis scribuntur. Vix credibile est, quantum hæc controversia, de rebus nihili, ecclesias nostras perturbarit, et adhuc aliqua ex parte perturbat. Multi ex ministris doctioribus videbantur ministerium deserturi. Multi etiam ex plebe contulerunt consilia de secessione à nobis facienda, et occultis cœtibus cogendis; sed tamen, Domini benignitate, maxima pars ad saniorem mentem rediit. Ad eam rem literæ vestræ, plenæ pietatis ac prudentiæ, plurimùm momenti attulerunt: nam eas Latinè, atque Anglicè, typis evulgandas curavi. Nonnulli ex ministris, vestro judicio atque authoritate permoti, abjecerunt priora consilia de deserendo ministerio. Sed et ex plebe quamplurimi mitiùs sentire cœperunt, postquam intellexerunt nostros ritus à vobis (qui iisdem non utimini) nequaquam damnari impietatis, quod ante publicatas vestras literas, nemo illis persuasisset. Sunt tamen, qui adhuc manent in priore sententia; et in his D. Humfredus et Sampsonus: nihil verò esset facilius, quàm regiæ majestati eos reconciliare, si ipsi ab instituto discedere vellent. Sed quum hoc non faciunt nos apud serenissimam reginam ista contentione irritatam, nihil possumus. Nos, qui nunc episcopi sumus, in primo nostro reditu, priusquam ad ministerium accessimus, diu multumque contendebamus, ut ista de quibus nunc controvertitur, prorsus amoverentur. Sed cùm illa de regina et statibus in comitiis regni impetrare non potuimus, communicatis consiliis, optimum judicavimus, non deserere ecclesias propter ritus non adeo multos, eosque per se non impios; præsertim quum pura evangelii doctrina nobis integra ac libera maneret, in qua ad hunc usque diem, (utcunque multi multa in contraria moliti sunt) cum vestris ecclesiis, vestraque Confessione nuper dedita, plenissimè consentimus. Sed neque adhuc pœnitet nos nostri consilii : nam interea, Domino dante incrementum, auctæ et confir VI. matæ sunt ecclesiæ, quod alioqui eceboliis, Lutheranis, et BOOK semi-papistis, prædæ fuissent expositæ. Istæ verò istorum intempestivæ contentiones de adiaphoris (si quid ego judicare possum) non ædificant, sed scindunt ecclesias, et discordias seminant inter fratres. Sed de nostris rebus hactenus. In Scotia non sunt res tam bene constitutæ, quàm esset optandum. Retinent quidem ecclesiæ adhuc puram evangelii confessionem; sed tamen videtur Scotia regina omnibus modis laborare, ut eam tandem extirpet. Nuper enim effecit, ut sex aut septem missæ papisticæ, singulis diebus in aula sua publicè fierent, omnibus qui accedere volunt admissis, quum antea unica, eaque privatim habita, nullo Scoto ad eam admisso, esset contenta. Præterea, quum primum inita est reformatio, cautum fuit, ut ex bonis monasteriorum, quæ fisco adjudicata sunt, stipendia evangelii ministris persolverentur: at ipsa jam integro triennio nihil solvit. Joannem Knoxum, regia urbe Edinburgo, ubi hactenus primarius fuit minister, non ita pridem ejecerit, neque exorari potest ut redeundi facultatem concedat. Publicè tamen, extra aulam, nihil hactenus est innovatum; et proceres regni, nobiles item, ac cives, multò maxima ex parte evangelio nomen dederunt, multa, magnaque constantiæ indicia ostendunt. In his præcipuus unus est, D. Jacobus Stuardus, Murraciæ comes, reginæ frater, nothus, vir pius, ac magnæ apud suos authoritatis. Perscribitur ad me ex Scotia, reginæ cum rege pessimè convenire. Causa hæc est: fuit Italus quidam, nomine David, à cardinale Lotharingo reginæ Scotia commendatus. Is quum reginæ à secretis atque intimis esset consiliis, ferè solus omnia administrabat, non consulto rege, qui admodum juvenis et levis est. Hoc malè habebat regem. Itaque facta conspiratione cum nobilibus quibusdam, et aulicis suis, Italum illum reginæ opem frustra implorantem ex ipsius conspectu arripi, et statim indicta causa multis pugionibus perfodi, atque interfici curavit. Hujus facti immanis memoriam regina, tametsi nuper filium regi peperit, ex animo deponere non potest. Hæc paulò verbosius de Scotia, ex qua fortassis rarò ad vos scribitur. Oro ut D. Gualterum, ac reliquos collegas tuos, meo no PART mine salutes. Dominus te, nobis et ecclesiæ suæ, quàm diu Ex MSS. A part of Grindal's letter to Bullinger, of the affairs of -SCOTIA jam in novos motus incidit. Henricus nuper Scotiæ rex (uti te audivisse existimo) decimo Februarii elapsi, in horto quodam, hospitio suo adjacente, inventus est mortuus: de genere mortis nondum convenit apud omnes. Alii dicunt incensis vasis aliquot pulveris tormentarii, quæ sub cubiculo in quo dormiebat ex industria reposita fuerant, ædes eversas atq; ipsum in hortum proximum projectum fuisse. Alii verò intempesta nocte vi extractum è cubiculo, et postea strangulatum, ac tum demum incenso pulvere ædes disjectas fuisse affirmant. Hujus cædis apud omnes suspectus erat comes quidam nomine Bothwellius. Huic comiti, postquam uxorem legitimam interveniente authoritate archiepiscopi S. Andreæ repudiasset, decimo quinto Maii nupsit Scotia regina, atq; eundem ex comite Orchadum ducem creavit. Paulo ante hoc matrimonium omnes fere regni proceres, quum nullam in cædem regis inquisitionem institui viderent, discesserunt ex aula, et seorsum apud Sterlynum oppidum conventum habuerunt. In hoc conventu, certis inditiis nefandam hanc cædem à Bothwellio perpetratam fuisse, compertum est. Itaq; collecto exercitu ipsum comprehendere satagunt, Bothwellius verò dat se in fugam sed quo profugerit, adhuc nescitur. Reginam |