Sayfadaki görseller
PDF
ePub

Höhen der Mômerie erschwingen konnten, sahen vollkommen klar ein, dass ihre liebe nationale Kirche ohne die Staatsstütze eine vollkommen verlorene Sache sei, und dass Herr Carteret ganz der Mann sei, ihnen dies in aller Kürze praktisch zu beweisen. Darum stimmten sie gegen ihn.

Besonders beachtenswerth war das Verhalten der Radicalen, besonders Fazy's, welcher 1847-53 und 1855-60, als er mit seinen Freunden am Ruder war, den Katholiken Genf's den harten politischen und religiösen Druck einigermassen abgenommen hatte. Jetzt wiederum nahm Fazy, trotz seiner achtzig Jahre, an ihrer Spitze den Fehdehandschuh gegen Carteret auf; wiederum standen die radicalen Deputirten hinter ihm. Seit langer Zeit siegte Fazy wieder zum ersten Mal gegen die independentische Coalition. Fazy ist immer Gegner einer Unterdrückung des Cultusbudgets gewesen ; desshalb stand nun, als Carteret den gekennzeichneten Weg gegen die Katholiken betrat, der alte Mann, den man todt glaubte und sagte, auf's neue auf, um eines der dauerndsten Denkmale seiner Regierung, die grossartige Entfaltung des katholischen Gemeinwesens unter einer radicalen Regierung, zu vertheidigen. Er übernahm auf's neue die Redaction der »Suisse Radicale« und erklärte, er habe die Duldung der politischen Flüchtlinge in Genf gegen die europäische Diplomatie erzwungen und werde es nicht dulden, dass die Mômiers das Regiment in Genf, gleichviel ob gegen die Katholiken oder die Juden, führten.

Doch kommen wir nun zu dem Verfahren Caterets gegen den Weihbischof und Generalvicar Mermillod zu Genf. Der Staatsrath forderte den letzteren mittelst Schreibens vom 30. August 1872 auf, sich aller bischöflichen Functionen und Jurisdictionsacte im Umfange des Kantons Genf zu enthalten 1). Nachdem Bischof Mermillod

1) Die gegen Ende Juli 1872 verbreitete Nachricht von einem päpstlichen Breve, wodurch der Weihbischof und Generalvicar Mermillod zu Genf zum Bischof von Genf erhoben sei, ist gewiss irrig, weil sowohl er selbst von sich noch immer und ebenso der h. Vater in der Allocution vom 23. Dec. 1872 (s. oben. S. 10.) von ihm noch immer als blossem Bischof von Hebron i. p. i., dessen schon seit Jahren ausgeübter Auctorität und dem Parochialbeneficium desselben spricht. Möglich wäre es, dass die ganze Nachricht von dem angeblichen Breve von der Genfer Regierung, resp. Hrn. Carteret erfunden wurde, um daran ein Vorgehen gegen den Bischof Mermillod anzuknüpfen. Als nun der Herr Bischof Marilley zu Freiburg von der Genfer Regierung angegangen wurde, zwei erledigte Landpfarren im Kanton Genf wieder zu besetzen, so war das eine Umgehung des Generalvicars und Weihbischofs Mermillod zu Genf, dem der Bischof Marilley von Lausanne-Genf alle Vollmachten zur Administra

unter dem 5. Sept. dieser Massregelung sich nicht fügen zu können erklärte, (s. unten Beilage II.) erfolgten am 20. Sept. die staatlichen Decrete, welche denselben als Pfarrer von Genf, als Generalricar des Kantons Genf und als Weihbischof absetzten. Mermillod protestirte gegen diesen Act und setzte seine bischöflichen Functionen fort, indem er am folgenden Tage in Notre Dame die h. Weihen ertheilte. Auch die schweizerischen Bischöfe, der gesammte Klerus, sowie die katholische Bevölkerung des Kantons Genf erhoben Profestation gegen ein solches Verfahren. Die Katholiken Frankreichs, wo Mermillod in früheren Jahren so oft als berühmter Kanzelredner gewirkt und geglänzt hatte, sprachen ihre lebhafte Sympathie aus und übernahmen die Ehrenpflicht, durch eine Subscription dem Bischof den von der Regierung entzogenen Gehalt zu ersetzen. (Auch der Courrier de Bruxelles und des Genter Bien Public eröffneten eine Subscription.) Binnen wenigen Tagen ertrug diese Subscription 30,000 Fres. (über 24,000 Fr. allein vom Univers,) d. h. das Dreifache des gesperrten Gehaltes.

Bischof Stephan Marilley von Lausanne aber verzichtete mit Genehmigung des apostolischen Stubles unterm 23. Oct. 1872 auf die Verwaltung und den Ehrentitel eines Bischofs von Genf, so dass sich nun Rom veranlasst finden wird, die kirchlichen Verhältnisse in anderer Weise definitiv zu ordnen. Nach einem Ges.-Entwurf v. Jan. 1873 soll zwar in Genf nie ein Bisthum errichtet, kein Generalvicar ohne Genehmigung der Regierung ernannt werden, der Staatsrath das Placet üben, alle im Amt befindlichen Geistlichen sich einer Wiederwahl unterziehen u. s. w. Wer denkt da nicht an die Titelbill v. J. 1851 in England, wodurch dort den kath. Bischöfen ohne allen Erfolg der Gebrauch ihrer bischöfl. Titel untersagt wurde?

Wir lassen jetzt die einschlagenden Actenstücke folgen und stellen das weniger zugängliche Breve vom 19. Sept. 1819, wodurch Genf der Verwaltung des Bischofs von Lausanne unterstellt wurde, an die Spitze. I. Zutheilung des Kantons Genf an die Diocese Lausanne. Breve Pius VII. vom 20. September 1819.

V. Fratri Vincentio, Archiepiscopo Nisibensi, Nostro et apostolicae Sedis in dominio Helvetiorum et Rhaetorum nuntio.

Pius PP. VII.

Venerabilis Frater. Salutem et apostolicam benedictionem! >>Inter multiplices gravissimasque apostolatus Nostri curas tion der Diöcese Genf ertheilt und desshalb auch seither schon die Besetzung der Pfarreien dort vorgenommen hatte. (Vgl. unten Actenstück Nr. VII. Protest Mermillods vom 28. September 1872.) Mit Recht verwies daher Bischof Marilley die Genfer Regierung an seinen Generalvicar zurück.

non exiguam tenet partem ea, quae diocesium per universum orbem distributarum respicit statum, siquidem supremae potestatis, judiciique Nostri est, novos earum limites constituere, vel constitutos immutare, prout habita temporum ac circumstantiarum ratione, fidelium utilitati conducere dignoscimus.

Statim ac per politicas conventiones superioribus annis 1815 et 1816. Vindobonae et Augustae Taurinorum respective initas in potestatem Genevensis reipublicae (quae ad Helveticam confederationem nunc pertinet) in temporalibus devenerunt nonnulla loca ducatus Sabaudiae sub temporali dominio serenissimi Sardiniae regis olim posita, nec non alia ad Galliae regnum pertinentia, per legatum etiam ad urbem a praedictae reipublicae Genevensis gubernium missum, Nobis supplicatum fuit, ut praedicta omnia loca eidem reipublicae attributa a Camberiensi diocesi, cui in spiritualibus subsunt, avellere et dismembrare, et alteri ex Helvetiae diocesibus adjungere dignaremur, designata ad hoc quoque a gubernio ipso tamquam opportuniori, dioecesi Lausanensi. Precibus vero gubernii reipublicae Genevensis non modo postulata totius Helveticae confederationis adjuncta sunt, sed plurium etiam principum supremorum officia accesserunt, qui unanimi consensione, collatisque studiis, vota Genevensis gubernii apud nos et hanc s. Sedem patrocinati sunt.

Nos autem pro pastorali munere Nostro totum hoc negotium propositis praesertim Nobis religionis catholicae rationibus diu et sedulo perpendendum Nobis esse arbitrati sumus, ad hoc ut cognosceremus, an necessarium et expediens foret ad hujusmodi gratiae concessionem devenire. Ex instituto autem examine omnium, quae ad hanc rem pertinent, perspicuum factum est nobis, in vim protocolli recessus Vindobonensis anni 1815, nec non conventionis inter serenissimum Sardiniae regem ex una parte, et confederationem Helveticam, ac gubernium reipublicae Gevenensis ex altera Agustae Taurinorum initae anno 1816 catholicam religionem in locis gubernio praedictae reipublicae cessis eodem modo conservandam et prolegendam fore, quo a praedicto religiosissimo rege, cum ad ejus dominationem praedicta loca spectabant, prout catholicam, piissimumque principem decet, servabatur, et protegebatur.

Ex quo plane intelleximus catholicae religionis rationes vigore etiam pacti solemnis instrumento cessionis praefatorum locorum appositi, cui auctoritas quoque et garantia plurimorum principum supremorum accessit, satis in tuto fuisse positas. Quamquam vero singulari praecipuaque laude dignum Nos arbitramur eximium studium illud, quo venerabilis frater Irenaeus Ivo Desolles Genevensom

paro eciam, aliasque, de quibus agitur, Camberiensi dioecesi, cui praeest, adjunctas a Nobis infra nominandas, hucusque in spiritualibus gubernavit non minorem tamen fiduciam in actuali episcopo Lausanensi, ejusque in sede praedicta successorum, Nos collocare posse sentimus quos quidem nulla ratione dubitare possumus, novarum ovium praedictae dioecesi a Nobis et Sede apostolica adjiciendarum curam et sollicitudinem pastorali munere dignam suscepturos omnemque daturos operam, ut in locis praedictae dioecesi adjungendis catholica religis sarcta tecta servetur, et fideles ibidem positi in recta fide. confirmarti, et per justitiae semita tuto gradientes aeternam salutem consequantur. Et quamvis Lausaniensium episcoporum pro tempore virtutem ac zelum nullo prorsus egere incitamento praesentia apostolici nuntii in Helvetiae regionibus, per quem s. Sedes peculiarem exercet curam illarum dioecesium, quae intra limites nunciaturae. praedictae reperiuntur, Nobis uberiorem securitatem praebet, fore ut Lausanensis episcopi studio, accedente quoque legati apostolici sollicitudine, quam Nos gratissimo animo perspeximus Helveticam confederationem in literis ad eam hac de re datis, et libentissime agnoscere et venerari, res catholica in supra memoratis locis tuta permaneat, et majora etiam in dies, favente Dei gratia, percipiat incrementa.

Quae cum ita se habeant, in memoriam Nos etiam revocantes superioribus annis ad preces catholicorum Helvetiae, qui Constansiensi ecclesiae extra Helvetos limites positae in spiritualibus suberant, ipsos a praefata Constantiensi dioecesi separavisse, praeservantes Nobis erectionem unius, vel plurium sedium episcopalium in separato hujusmodi territorio constituendarum probe intelleximus petitam separationem paroeciarum supradictarum, pro qua obtinenda non gubernium modo Genevense Nobis supplicavit, sed tota etiam Helvetica confederatio, immo et tot supremi principes Nobis officia sua obtulerunt, absque offensione illorum omnium, qui studia in hanc rem contulerunt, diutius nos differre non posse, Archiepiscopos quidem Camberiensis desiderium suum Nobis expressit paroecias Genevensem, aliasque, de quibus agitur, ob rationes a se allatas in dioecesi sua etiam in posterum retinendi. Nos vero gravibus illis permoti rationum momentis, quae supra exposita sunt, atque ad concilianda in catholicos, et in sanctissimam religionem, quam profitentur guberniorum Helvetiae studia, propensamque voluntatem, ac etiam perpendentes, quod maxima saltem pars locorum, et paroeciarum de quibus agitur, ad Camberiensem dioecesim originarie non pertinebat, sed dioecesi illi nuperrime a Nobis adjuncta fuerunt vigore literarum apostolicarum circumscriptionis dioecesium Galliae

sub datum Romae apud sanctam Mariam majorem anno incarnationis Dominicae millesimo octingentesimo primo, quarum initium »Qui Christi Domini« ad hujusmodi dismembrationem a Camberiensi dioecesi Lausanensi deveniendum Nobis esse judicavimus. Quo ad serenissimum autem Sardiniae regem pertinet, majestas sua in supramemorata conventione Augustae Taurinorum inita circa loca illa ad ejus dominationem pertinentia, quae praedictae reipublicae cessit, praeter ea, de quibus pro suo in religionem catholicam studio favore catholicorum ad loca, et paroecias illas pertinentium laudabiliter cavit illud quidem expressit paroecias illas sub eadem dioecesi permanere, et in posterum debere, ad quam de tempore initae conventionis spectabant, id autem ab se pactum fuisse adjecit ea conditione scilicet nisi hujus s. Sedis auctoritate secus decretum foret quemadmodum nunc Nos gravibus adducti rationibus, ac referente Nobis dilecto filio magistro Raphaele Matio Nostrae congregationis Consistorialis secretario, aliter de illis decernere judicavimus.

Motu igitur proprio, atque ex certa scientia et matura deliberatione Nostris, deque apostolicae potestatis plenitudine, deficientiam consensus archiepiscopi Camberiensis supplendo, decernimus, ut urbs Genevensis cum parochiali catholica sua ecclesia, nec non parochiales pariter ecclesiae in territorio Sabandiae positae, quae vulgo nuncupantur Choulex, Collonge, Corzier, Mainier, Itermance, Corouge, Bernex, Aire la Ville, Compeziere, Consignon, Lanci, Veirier, Chine, Anusi a spirituali jurisdictione moderni, et pro tempore existentis archiepiscopi Camberiensis et ab ejus dioecesis in Sabaudiae ducatu positae limitibus divelli, et separari debeant, prout auctoritate praedicta tenore praesentium divellimus, et separamus, itemque parochiales etiam ecclesias ad territorium Galliae olim pertinentes nempe Grand, Saccovex, Merrini, Bossi, Vernier, Versoix a regimine et jurisdictione spirituali Camberensis archiepiscopi, cujus dioecesi nunc subjectas esse asseritur, vel alterius cujuscumque ordinarii auctoritate, et tenore praefatis avellimus, et dismembramus, et tam urbem Genevensem cum supramemoratis paroeciis ad Sabandiae ducatum olim et temporalibus pertinentibus, quam recensitas paroecias ad territorium Galliae olim spectantes cum omnibus, et singulis ecclesiis, beneficiis, clero, personis saecularibus, et regularibus cujusvis status, gradus, et ordinis dioecesi Lausanensi in Helvetia perpetuo adjungimus, et incorporamus, nec non moderni et pro tempore existentis episcopi Lausanensis regimini, et jurisdictioni auctoritate et tenore praefatis subjicimus.

Circa portiones autem proeciarium Thovex, Ville la grande et

« ÖncekiDevam »