tempus comedas; hoc enim ingluviem sapit; temperantiæ, modestiæ et mortificationis memor, alimenta nonnisi in cœnaculo sumas, eaque altiori ad sacram lectionem attentione condire satagas. 18) Ad theologiæ et philosophiæ scientiam viriliter incumbe, simul ad sacræ Scripturæ intelligentiam, ut potens fias exhortari in doctrina sana, et eos, qui contradicunt, arguere, assiduo etiam canonum, rituum, rubricarum et cantus studio te ad pietatem et ad sancta sancte tractanda exerce; in hoc positus es. 19) Quo plenius pretiosum Seminarii tempus consumas, ne colloquaris etiam cum externis, nisi cum Moderatoris licentia, et dumtaxat propter necessitatem, utilitatem et christianam urbanitatem; exeundi facultatem numquam, nisi propter similes causas petas. Quid tibi cum sæcularibus? Quoties cum hominibus eris, minor homo redibis. 20) Meditationi, examini, et animæ recollectioni et mortificationi sedulus adhære simul et vitæ spirituali. Frequenta, quam sæpissime poteris, Sacramenta Pœnitentiæ et Eucharistiæ; ambula coram Deo, ejusque suavissimam præsentiam actibus jaculatoriis omnibus in locis fove; quære illum in simplicitate cordis tui, et illum invenies; Christum Dominum in Eucharistia frequenter et pie, quoad fas erit, visita; ex ejus ardentissimo corde hauri scientiam Sanctorum. 21) Tempore feriarum semper, nisi fueris in itinere, veste talari sive sotana oblonga et cingulo utere; conversationem potissimum cum viris ecclesiasticis, nunquam vero cum juvenibus dissolutis, multo minus cum personis alterius sexus habe; a venatione, saltatione et aliis ludis per canones interdictis et a visitatione cauponarum abstine, et in omnibus rebus ordinationes diœcesis observare stude; consueta exercitia pietatis quotidie omni cum diligentia perage, ne spiritum, quem per annum collegeris paucarum hebdomadarum spatio dissipes. Quotidie SS. Missæ sacrificio cum debita reverentia et devotione et populi ædificatione assiste; SS. Sacramenta quavis hebdomada vel saltem decimo quinto quoque die suscipe. Non omne tempus otiose transigas, sed præter exercitia pietatis aliquot horas quotidie ante et post meridiem studio theologiæ vel historiæ tribue. Tandem, quamdiu in Seminario versaberis, incipe quotidie exhibere te idoneum et dignum Dei ministrum. In omnibus vel minimis statutis, regulis et Moderatorum monitis adeo fidelis sis, ut horum usum jam radicatum habeas, et ab his numquam deflectas; nam si in Seminario disciplinæ et ordinato vivendi generi assuefias, verosimilius in posterum quoque disciplinæ ecclesiasticæ amans eris, ejusque observantiam tibi religioni duces. Nulli sodali sis lapis offensionis; in omnibus vero jam teipsum præbe exemplum bonorum operum. Attamen cave et iterum cave, ne exercitiis spiritualibus incumbas, ut a Superioribus et a sodalibus tuis videaris, et ut favores, beneficia et ordinationes tibi concilies; sed dumtaxat ad majorem Dei gloriam et ad tuæ animæ profectum; ama et opta secretum; sis æque fervens, humilis, mansuetus et modestus in sodalitio et in cubiculo, quam extra; cor tuum coram Deo ferventius effunde, quam coram hominibus. Sanctitatis internæ sis magis avidus, quam exterioris ; humilitatis magis cupidus, quam ordinationis; esto in Seminario, sicut Apostoli in solitaria domo, perseverans in oratione, et exspectans cum fiducia et tota animi quiete adventum Spiritus sancti; hinc tandem exibis, sicut illi, ignem spirans et amore divino quasi ebrius, factus ipsi diabolo terribilis. 5. De exercitiis spiritualibus et de mediis Quum exercitia spiritualia, ex communi consensu fandamentum solidissimum vitæ spiritualis jacere possint, et quovis autumno et ante collationem Ordinum in Seminario tradantur, hic quædam seitu necessaria de eorum natura, scopo et ordine proponimus. Nomine exercitiorum spiritualium intelligitur quilibet modus orandi vocaliter et mentaliter, examinandi conscientiam, legendi libros pios et aliarum operationum spiritualium eo fine, ut imperium peccati et malitiæ in cordibus nostris destruamus, imperium virtutis condamus, et ad perfectionem ejusdem perveniamus. Finis ergo exercitiorum minime est, ut abundemus luminibus cœlestibus, diffluamus lacrymis, recreemur consolationibus, aut ut per a aliquot dies solito plus temporis tribuamus orationi'et mentis recollectioni, sed primarius et unicus finis est solida morum correctio, major in virtute progressus, clariorque cognitio perfectiorque exsecutio divinæ voluntatis circa nos, vitæque nostræ statum. Gradus autem per quos exercitia eo nos perducunt, sunt hi: Præparant, et quod plus aliquid significat, disponunt animam 1) ad tollendas affectiones inordinatas, i. e quarum principium neque in fide, neque in recta ratione fundatum est, vel quarum afferri non potest motivum vel causa probabilis ex ratione vel ex fide; (Si quæras ex te, cur hoc facis, vel omittis, facile reperies, an affectio sit inordinata, necne.) 2) ad quærendam voluntatem divinam; 3) ad eandem inveniendam; 4) ad hanc, cum primum invenit, amplectendam porro ac sequendam in vitæ suæ dispositione; atque ita demum 'salus animæ, qui ultimus est exercitiorum finis, in tuto collocabitur. Manuale Clericorum. 3 Porro, recte dicitur, per exercitia præparari ac disponi animus ad illa omnia, ne forte quis existimet, se per exercitia sola, brevi illo tempore, et affectiones male ordinatas tollere a se posse, et cetera omnia præstare; est enim hoc opus, hic labor totius vitæ; sed per exercitia animus ad ista,,præparatur ac disponitur". Monitum hoc est momenti non levis, incipientibus præsertim, qui, cum in exercitiis aliqua bona desideria conceperint, facile sibi quasi de victoria jam parta blandiuntur, cum vixdum ac fortasse ne vix quidem pugnare cœperint. Nec tamen ideo negandum, eos, qui strenue exercitia ingrediantur, ita solere per illa,,præparari ac disponi", ut etiam fructus optatos, magnam certe partem, ipsorum exercitiorum tempore consequantur. Imo vero non pauci ita parati ac dispositi ex exercitiis vel semel factis prodeunt, ut inde, novi plane homines, in novitate vitæ ambulent, ipsamque illam novam vitam porro teneant ac perficiant usque ad Imortem. Estque hoc ipsum, ad quod exercitia „præparant" animum ac ,,disponunt" mira quadam efficacia; et hunc omnem fructum producere „per se“ nata sunt in eo, qui sibi ipse non deest. Exercitiorum spiritualium plurimæ quidem species diu ante S. Ignatium notæ et usitatæ erant; verum ea exercitia spiritualia, quorum S. Ignatius auctor est, quantum cum aliis devotionibus conveniunt in materia, tantum differunt in forma. Nam finis seu scopus eorum (quem jam supra innuimus) non est qualiscumque sensus animi religiosus cum dulci affectu amorem virtutis aut horrorem vitii alicujus incitante, sed integra reformatio hominis interni sive ex malo in bonum, sive ex bono in meliorem, sive ex meliori in optimum, perfectum et sanctum. Forma vero huic fini accomodata consistit in methodo nova, in ordine novo proponendi veritates fidei considerandas; has enim in suis exercitiis proponit in quadam serie ordinatas et nexu tum logico, tum et psychologico ita inter se concatenatas, ut hac sua concatenatione tam miram gratia adjuvante sortiantur efficaciam ad convincendum intellectum et permovendam et expugnandam rebellem etiam voluntatem, ut, nisi quis ultro obicem ponat, prope non possit non sequi optatus effectus, præcipue, si, quod S. Ignatius postulat, ordini accesserit locus colligendo spiritui opportunus, tempus aliis curis atque negotiis non impeditum, modus non violentus, sed placidus et grata varietate jucundus, director denique, qui sciat ac velit communem materiam accommodare statui, ætati et dispositioni exercitantium, noveritque ex regulis de discretione spirituum applicationis fervorem in singulis prudenter vel intendere vel temperare. Exercitia spiritualia unum ex aptissimis mediis sunt, quibus peccatores convertuntur, tepidi novo fervore accenduntur, et fervidi in via perfectionis maxime provehuntur. Ratio est, quia in cordibus nostris nullum oritur sincerum et efficax desiderium fugiendi peccatum, exercendi virtutem et in perfectione ulterius progrediendi, nisi serio reflectamus de motivis, quæ nos ad hoc excitare possint, et quia ejusmodi motiva nunquam melius perpendimus, quam in exercitiis spiritualibus. Animus enim noster tunc ab omnibus, quæ nos distrahere possent, abstractus, totum se applicat ad propriam sanctificationem, singulas veritates bene perpendit, bonas sanctasque cogitationes cordi instillat, et denique bona proposita pro tota vitæ ratione facit. Unde proveniunt prodigiosi fructus, quos teste perpetua et quotidiana experientia sacer secessus in iis producere solet, qui vel cum modica animi præparatione eum subeunt. Videmus ejusmodi homines inde quasi novos omnino et alios egredi. Complures, |