Sayfadaki görseller
PDF
ePub

LETTRE

RELATIVE AUX ÉCOLES DU DIOCÈSE.

An 1644.

-

FRANÇOIS, par la grâce de Dieu, évesque d'Amiens. Comme ainsi soit qu'il n'y ait rien de plus avantageux pour la conservation de la piété chrestienne, ou de plus puissant pour la destruire, que la première teinture et instruction qui est donnée aux jeunes enfants, desquels les affections estans une fois prévenues du bien ou du mal, ils y contractent des si fortes habitudes, qu'il est quasi bors de la puissance humaine de les en dégager; ceux à qui Dieu a commis le soin des âmes, doivent avec une affection pastorale et vigilance toute particulière, pourvoir à ce que l'Église ne reçoive aucun détriment par le mauvais usage d'une chose si importante à sa manutention. C'est pourquoi quelques personnes de piété et zélées pour la gloire de Dieu, nous ayans plusieurs fois rapporté qu'il se commettoit des désordres dans les petites escolles, par la communication des filles et garçons qui y estoient confusément admis; et parce que sans choix, examen ni preuve de vie et mœurs, indifféremment toutes personnes s'ingeroient d'ouvrir escolle és villes, bourgs et villages de nostre diocèse, au mespris des anciens canons de l'Église, du moderne concile général tenu à Trente, et mesmes des ordonnances de ce royaume, qui nous laissent la direction des escolles que l'authorité de nostre charge nous en a donné. Nous, pour ces causes et autres très-considérables raisons à ce nous mouvans, et aussi pour satisfaire à l'exhortation que le

roi nous a fait par ses lettres expresses, données à Saint-Germain, de prévenir en nostre diocèse le grand scandale que Sa Majesté nous apprend estre arrivé depuis peu ailleurs, avons ordonné et ordonnons que toutes les escolles, pour les garçons, seront tenues par des hommes recogneus de capacité et probité requise pour enseigner la jeunesse ; et les escolles pour les filles, seront régies par des femmes ou des filles; sans que les garçons et les filles puissent jamais estre receues en mesme escolle, pour quelque cause et soubz quelque prétexte et occasion que ce soit : ni qu'aucuns maistres et maistresses tiennent escolles és villes, bourgs et villages, que, conformément aux saints decrets et ordonnances royaux, ils n'aient nostre approbation et permission qui leur sera donnée sans fraiz, signée de la main de nostre secrétaire, et scellée du sceau de nos armes, à peine d'interdiction et suspension aux ecclésiastiques, d'excommunication aux personnes laïques, et autres peines de droit. Et afin que la présente ordonnance vienne à la cognoissance de tous ceux de nostre diocèse, nous mandons aux curez de la publier dans toutes les églises et paroisses, aux prosnes des messes paroissiales, et voulons icelle estre mise par affiches aux portaux desdites églises, à ce que personne n'y contrevienne.

Donné à Amiens, le neuviesme jour de mars, mil six cent qua

rante-un.

STATUTS

de

FRANCOIS LEFEBVRE DE CAUMARTIN.

An 1644.

Curæ Pastoralis est ea quæ quovis casu a recto ecclesiastica disciplinæ tramite deflectere videntur, statim in eumdem, quoad fieri potest ordinem, revocare. Quare cùm ex occasione bellorum subrepere abusus nonnulli potuerint, multaque præter hujusce Ecclesiæ nostræ Statuta tolerari fortè contigerit, quæ corrigi nequirent redditâ modò pacatiorum temporum spe aliquâ, visum est nobis pro studio et viribus nostris recto Diœcesis nostræ regimini providere, et contra eos qui suboriti potuerunt abusus præcipuos, sequentes canones statuere et promulgare.

Primùm igitur Parochis, et universis ecclesiarum nostræ Diœcesis Rectoribus, ut quamprimùm ad suos greges redeant præcipimus : et si qui ex illis, neglectâ animarum curâ, commodioris vitæ studio, in urbes secesserint, ipsis urbium nostræ Diœcesis Parochis mandamus ut eos ampliùs inter suos aggregatos, seu ut vocant habituatos, non retineant, eosque deinceps aggregare et admittere prohibemus.

Ne admittant dicti Rectores eorumque Vicarii in suis Parochiis sacerdotes nostræ Diœcesis vel alienæ ; hos sine nostrâ eâque scriptâ licentiâ; illos verò absque decani christianitatis loci in quo ipsi aliquandiu moram fecerint litteris commendatitiis, quibus eorum vita et probi mores omnibus innotescant.

Ecclesias et quævis Loca sacra quantociùs mundari, et quantùm

fieri poterit in decorum statum restitui; in primis verò extructas in eis casas, tuguriola, profana receptacula, aliaque id genus destrui et penitùs everti volumus et ordinamus.

Etsi sacrorum ordinum confectioni bis terve in anno incumbimus, plerisque tamen in locis, magno nostro dolore, à divinis cessatum est, per sacerdotum à diœcesi nostra ad alias defectionem. Quod statuto nuper à nobis edito locum dedit, quo voluimus ut statim ordinati sacerdotes certæ et à nobis assignatæ diœcesis nostræ ecclesiæ deserviant. Quapropter dictis sacerdotibus per promotionem suam certis ecclesiis sic destinatis, iterùm injungimus ut in eis assiduè deservientes maneant; donec eos (cùm ex usu et animarum nobis subditarum commodo videbitur) aliò transferri contigerit. Parochosque omnes eorumque vicarios sedulò monemus, ut eos indè avocare, et in suis ecclesiis admittere sine nostrâ eâque scriptâ licentiâ et facultate non præsumant.

Et quoniam nefanda bellorum calamitas, cum prædictâ sacerdotum absentiâ, licentias multas uni eidemque sacerdoti bis eâdem dominicâ aut festâ die, diversis in locis, sacra faciendi concessas, à nobis aut vicariis nostris extorsit, eas omnes jam tum minimè necessarias penitùs revocamus.

Clericis omnibus et quovis ordine initiatis, et in statu Ecclesiastico constitutis, quibuslibet in locis suæ residentiæ, popinarum seu tabernarum ingressum, multò magis ebrietatem et crapulam, quæ istis in locis nimium quam frequentes sunt, sub carceris pœna prohibemus.

Diclos insuper ordinatos numquam sine tonsurâ et talari togå, Ecclesiasticoque habitu per urbem incedere, sub eâdem pœnâ statuimus et ordinamus.

Fraternitatum societates ne diebus dominicis horâ missæ parochialis, quæ competenti horâ celebretur, fiant: neve in iisdem panis aut aqua benedicatur à sacerdote, sub pœnâ suspensionis. Arceantur ab ejusmodi conventibus crapulæ, comessationes, monopolia, et alia id genus divino cultui repugnantia. Quæ autem erogabitur pecunia, ad usum ecclesiasticum, aut aliquod pium munus in capsulâ recondatur.

Matrimoniales bannos profestis et ferialibus diebus proclamari prohibemus; eamque proclamationem nonnisi post sponsalia fieri volumus.

Admissio plurium susceptorum baptismi solemnitatem quandoque turbavit. Quapropter volumus et statuimus (juxta concilii Tridentini, et Remensis decreta) ut renatis de fonte baptismatis unus tantùm susceptor cum unicâ susceptrice accedat: plures autem admitti et acceptari à Parocho sub pœnâ suspensionis vetamus.

Caveant maximè decani nostri rurales, ne quis sacerdos ecclesiis sùi decanatus deservire audeat, nisi à nobis aut vicariis nostris deserviendi licentiam scripto expressam illisque exhibendam obtinuerit.

Caveant item parochi omnes ne quis sacerdos in suis ecclesiis confessionibus pœnitentium audiendis vacet, nisi à nobis aut vicariis nostris scripto approbatus. Eum autem qui talia munia, sine nostra auctoritate, in messem alienam falcem temerè injiciens, obire præsumit, ipso facto suspensum à divinis declaramus.

Parochos omnes et singulos monemus, ut nullum ad visitationem suarum ecclesiarum admittant, nisi missum à nobis, aut qui ex instituto suo jus visitationis habeat. Si quis autem per causam obeundi muneris ejus ad quem jus visitationis competit, id attentare præsumpserit eum ipso facto suspensionis pœnam incurrisse declaramus.

Decani rurales, statis temporibus, juxta diœcesis nostræ consuetudinem, Kalendas teneant; quibus adesse volumus omnes parochos, iisque absentibus, vicarios cum actis seu registris, quæ dictis decanis committant, in quibus baptisatorum, mortuorum, et matrimonio junctorum nomina contineantur, sub pœna arbitraria: sintque omnes modico cibo potuque contenti, ne populo intemperantiâ suâ scandalum aliquod afferant.

Eosdem rurales decanos monemus, eisque præcipuè mandamus, ut prædictorum statutorum observationi studiosè invigilent. Quod commodè fiet, et in lustrationibus quas semel in anno obire eos præcipimus, acta et instrumenta publica faciant ad nos quamprimùm asportanda, quibus de contraventionibus, si quæ fiant, nos certiores reddant. FRANCISCUS, Episc. Ambian.

De Mandato Illustrissimi ac Reverendiss. Domini mei D. Ambianensis Episcopi. PICARD.

« ÖncekiDevam »