Sayfadaki görseller
PDF
ePub

aut venerint, nos contrà ipsos et eorum quemlibet auctoritate ordinariâ ac etiam apostolicâ procedemus, prout de jure et aliter necesse fuerit procedendum. Et vos, Decani, similiter die et horâ prædictis ibidem personaliter intersitis, ut tenemini, præcepta synodalia et mandata nostra prædicta audituri et juri parituri, fructus proventus et emolumenta omnium et singulorum beneficiorum Decanatuum vestrorum, et prout ad quemlibet vestrum pertinuerit in quibus persona beneficiatæ minimè faciant residentiam personalem, ad manum nostram apponentes, taliter quòd in synodo prædictâ de eisdem nobis rationem reddere valeant, et quòd dicta beneficia suis divinis officiis minimè defraudent.

In signum hujus mandati à vobis, recepti et plenariè executi, sigilla vestra præsentibus apponatis.

Datum sub sigillo curiæ Ambianensis anno Domini Mo. CCCC. XIo.

2o. CÉRÉMONIAL DU SYNODE (1).

Modus intrandi Synodum Ambianensem, tenendi eam et exeundi ab ipsâ.

Prima die.

Primâ die synodi, venit Dominus Episcopus in thesaurariam cum duobus ceroferariis præcedentibus, majori missâ celebratà et horâ meridianâ, et ibi induit se superpelliceo, stolâ et cappâ suâ cum amicto, qui gerens mitram in capite suo et baculum pastoralem in manu suâ, vadit ex hoc loco per chorum ad locum ubi synodus debet teneri, videlicet in ecclesià majori, et cum eo vadit processio, scilicet Diaconus et Subdiaconus canonici, induti albis paratis cum Tunicis et Dalmaticis viridibus, in quâ deferuntur duæ cruces et duo cerei cum thuribulo et aquà benedictâ. Cum Episcopo autem pergunt decanus, duo archidiaconi induti cappis sericis, pœnitentiarius et præcentor; et cùm venerit ad locum ubi celebrari debet synodus, incipit præcentor responsorium de Trinitate: Honor, virtus, etc., etc., sine Gloria Patri, cum versiculo et oratione: posteà legitur Evangelium Sint lumbi vestri etc., etc. Quo dicto datur liber osculandus

1 Vide Ordinar. Eccles. Ambian.

Episcopo, deindè confestim incipit Episcopus Veni, creator; quo integrè dicto, ab Episcopo dicitur versiculus: Emitte spiritum, et oratio Adsit nobis, quæsumus.

Posteà fit sermo; quo facto, debet Episcopus interdicere; posteà legat præcentor, vel alius loco ejus, Ordinarium Ecclesiæ.

Secundâ die.

Item secundâ die synodi, simili modo venit Episcopus sicut præcedenti die, et cùm venerit ubi celebrari debet synodus, in ecclesià majori, cantor incipit unum responsorium de Trinitate, scilicet: Summa Trinitati, cum versiculo, sine Gloria Patri, et versiculo et oratione ; deindè legitur Evangelium: Ego sum pastor bonus. Posteà incipit Episcopus: Veni, sancte spiritus, a quo etiam dicitur versiculus: Replevit spiritus Domini orbem terrarum, oratio: Mentes nostras. Deindè incipit qui debet prædicare sermonem. Quo finito, fit interdictum ab Episcopo ne aliquis laïcus remaneat in synodo, nisi servientes Episcopi. Quo facto, celebratur hoc modo synodus.

Primò leguntur litteræ excusatoriæ Abbatum, et Abbatissarum, et aliorum qui non venerunt ad sanctam synodum. Deindè leguntur præcepta synodalia et decretales; quibus lectis, Episcopus recommandat fabricam Ecclesiæ Ambianensis Ecclesiæ sancti Firmini Confessoris, fabricam et Domum Dei, et fratres minores et prædicatores.

[ocr errors]

Quibus actis, dicit Episcopus Confiteor, deindè sacerdotes; quo dicto, donat Episcopus benedictionem Episcopalem et indulgentiam recedendi; in fine verò omnium ascendit in pulpitum Dominus Episcopus, faciem Beati Joannis Baptista sacerdotibus et aliis ostensurus.

3o. STATUTS SYNODAUX (1).

Ils ne different en rien de ceux que Dom Martène et Dom Mabillon attribuent à Jean Avantage, en 1454. N'est-ce pas par suite de quelque erreur de copiste? Ce préambule appartient-il aux Statuts de Jean Avantage?

(1) Ce qui suit est, dans le manuscrit, d'une autre écriture.

Les Statuts attribués à Jean Avantage appartiennent-ils à Bernard de Chevenon? Toutes nos recherches à cet égard ont été sans résultat; nous nous contentons donc d'imprimer ci-après ces Statuts, à la page 28.

4°. CAS RÉSERVÉS.

Au Pape Ad papam : feriens clerum, falsarius, urens ecclesiam, simon, audens celebrare ligatus.

A l'Évêque: Qui facit incestum, deflorans, vel homicida, sacrilegus, patrum percussor vel sodomita, transgressor voti, perjurus, sacrilegusque, et mentita fides, faciens incendia, prolis oppressor, blasphemus, hereticus, omnis adulter. Pontificem super his semper devotus adibit.

Formule de l'interdit qui doit être prononcé à l'ouverture des assemblées synodales.

Auctoritate in Christo Patris et Domini nostri Domini Ambianensis Episcopi præsentis, monemus primò, secundò, tertiò, et peremptoriè, sub pœnâ excommunicationis, omnes et singulos laïcos et alios hic præsentes qui non debent interesse, vel non fuerunt vocati comparere in hâc sanctâ synodo, quòd indelatè exeant et recedant ab eâdem, alioquin ipsos quos inobedientes dicimus et tenemus, in his scriptis excommunicamus, et in ipsos sententiam excommunicationis proferimus denuntiarique mandamus.

Et si qui sint suspensi vel excommunicati, impetrent et obtineant beneficium absolutionis antequam recedant.

On trouve, dans le même manuscrit (n° 515), à la suite des pièces qui précèdent, une bulle du pape Boniface, qui oblige les abbés et les prieurs du diocèse, à assister en personne au Synode. Une lettre de Charles VI, par laquelle ce roi demande à l'archevêque

de Reims, que l'évêque d'Amiens, Jean de Boissy, soit excusé de ce qu'il ne peut assister au Synode provincial. - Une composition entre l'évêque Jean Avantage et les abbés d'Achicourt (Aquiscurtenses), touchant l'assislance au Synode. Les procurations ou constitutions de mandataires pour assister au Synode de Jean Avantage, de la part de l'abbesse de Sainte-Austreberte, de Montreuil; de l'abbé d'Achicourt, d'Arras; de l'abbé de Foresmontier, de l'abbé d'Avesne, de l'abbé de SaintMichel, de Doullens ; de Saint-Salve, de Montreuil; de Saint-Germer, de Beauvais ; d'Hinnocourt, de Cambrai. Toutes ces procurations portent la date de 1455.

STATUTS SYNODAUX

publiés par

JEAN AVANTAGE.

An 1454. (1)

CUM solum illud bene actum censeatur, quo vita hominum corrigitur, nullique dubium existat quin ex decretis et legibus, statutis et constitutionibus, humana coerceatur audacia, et appetitus noxius ad juris tramitem reducatur. Ideo nos subditorum nostrorum mores in melius reformare cupientes, nonnulla statuta decrevimus promulganda, quæ quidem sub septem titulis debite statuta voluimus, et statuimus ab omnibus subditis nostris irrefragabiliter observari. Primo igitur tractabitur de statu, vita, et conversatione personarum ecclesiasticarum, rebus et privilegiis earum.

Secundo de ecclesiis et earum privilegiis, rebus, et ornamentis. Tertio de officio et potestate rectorum et capellanorum, et de regimine ecclesiarum et animarum.

Quarto de divinis officiis, et aliis ad ea pertinentibus.

Quinto de pœnitentia, matrimonio, ordine, chrismate, et aliis rebus sacris.

Sexto de excommunicatione et interdicto.

Septimo denique de diversis constitutionibus agetur.

(1) Voyez Dom Martène: Veterum scriptorum amplissima collectio, t. VII. col. 1223 et 25, Lut. 1733; et Actes de l'Eglise de Reims, t. II, p. 685.

« ÖncekiDevam »