3. Perjurium coràm suo judice.

4. Effractio et spoliatio ædium sacrarum et locorum religiosorum. Item, voluntaria exustio domorum quarumvis etiam profanarum. Quod si talium scelerum auctores fuerint publicè denuntiati, ea summo Pontifici reservantur.

5. Simonia et confidentia occulta.

6. Percussio patris vel matris, item clerici et religiosi in sacris constituti. Quæ si fierit atrocior, summo Pontifici reservatur.

- 7. Homicidium voluntarium, imò et casuale, quod est peccatum mortale.

8. Procuratio abortivi cujusvis, sive animali sive inanimati. 9. Oppressio parvulorum per incuriam.

10. Atrox et violenta sanguinis effusio in ecclesia et cœmeterio. 11. Furtum rei sacræ, ubicumque contigerit, et profanæ etiam in loco sacro.

12. Falsatio litterarum tàm publicarum quàm privatarum, sive in ecclesiasticis, sive in civilibus negotiis. Falsarius autem apostolicarum, maxime notorius, ad sedem apostolicam remittitur.

13. Usura publica.

14. Fornicatio in ecclesia.

15. Fornicatio cum persona quam quis in baptismo susceperit, cujus confessionem sacramentalem exceperit.

16. Adulterium publicum et notorium.

vel

17. Concubinatus notorius. Notorium sic intellige, quod est aut in judicio probatum, aut tota in vicinia ita cognitum, ut nulla tergiversatione celari possit.

18. Incestus intra secundum consanguinitatis et affinitatis gradum. 19. Concubitus cum sanctimoniali.

20. Raptus virginum et mulierum honestè viventium.

21. Sodomiticum crimen, et quidquid eo gravius contra naturam nefariè committitur.

22. Vivente uxore, aliam ducere; et vivente viro, alteri nubere. 23. Contrahere matrimonium post simplex castitatis votum, vel post sponsalia ritè contracta.

24. Promoveri ad ordines per saltum, aut sine ordinarii sui licentia. Tonsuram clericalem, vel quemvis ordinem ab alieno Episcopo recipere.

25. Omnis irregularitas occulta, præter eam quæ oritur ex homicidio voluntario, quæ ut alia quævis notoria et publica, Sedi Apostolicæ reservatur.

26. Omne peccatum cui pœnitentia publica debet imponi.

27. Usus ciborum ab ecclesia prohibitorum.

28. Monomachiam seu duellum sibimet, hoc est, suæ personæ reservat illustrissimus et reverendissimus episcopus.

29. Item, enormem et publicam in Deum vel in Sanctos blasphemiam, cui ex ipsius ordinatione, excommunicatio latæ sententiæ

annexa est.

Si quis autem, sine expressa ejusdem illustrissimi et reverendissimi Domini licentia, à prædictis absolvere præsumpserit, præter grave peccatum quod committet, et alia quorum reus erit mala, noverit se ipso facto, ab omni facultate audiendi fidelium confessiones in hac diœcesi suspensum iri.

Decanus, canonici, et capitulum insignis et cathedralis Ecclesiæ Ambianensis, omnibus et singulis abbatibus, prioribus, et religiosis, parochis, vicariis, capellanis, et clericis nobis subditis, salutem. Cùm lege divinâ patrumque decretis, omnibus in Ecclesià sanctissimæ disciplinæ præscripta sit forma, nullumque videatur esse mali genus, ad quod stirpitus evellendum non extent gravissimæ sanctiones: non tam novis statutis opus esse judicavimus, quàm vigilanti curâ, ut quæ optimè constituta sunt accuratè serventur. Ne quid tamen desideretur, quod nostrarum sit partium, pauca quædam, quæ pro ratione temporum maximè necessaria existimavimus, statuere placuit, et nostrâ auctoritate sancire.

I. Quia clericorum vita magisterium debet esse virtutis, perpetuaque censura morum, necesse est ut religione, pietate, castitate, et sanctimoniâ tantò præcellant omnibus, quantò eminentior est gradus in quo Dei benignitate constituti sunt. Quare viri Ecclesiastici nostræ jurisdictioni subditi, etiam atque etiam videant quid exigat regalis sui sacerdotii dignitas; et ne degeneri conversatione ordini

(1) Publiés sous ce titre :

Statuta in synodo generali anni 1655, per venerabiles et discretos dominos D. decanum, canonicos et capitulum insignis Ecclesiæ Ambianensis promulgata.

suo dedecori sint, ab omni mali specie prorsus abstineant. Habitum et tonsuram clericalem deferant, modestiam gravitatemque servent, neque sese supra modum sæculi negotiis implicent. Nullus eorum quocunque prætextu potandi causâ cauponas, seu popinas ingrediatur, nisi in itinere, et ex necessitate; maximeque omnes crapulam et ebrietatem fugiant, imò et comessationes ac potationes quasvis, in quibus est vel temulentiæ periculum, vel aliqua scandali vel offensionis causa. Quòd si quis secus fecerit, pœnis canonicis obnoxius erit, pro gravitate culpæ.

II. Præcipuum pastoris munus est populum docere, et pane vita æternæ pascere. Itaque singulis diebus dominicis, parochi nostri, seu eorum vicarii, elementis doctrinæ christianæ plebem sibi commissam erudiant, et pro suorum auditorum captu, diligenter explicent quid credere, quid sperare, et orare, quid agere, aut fugere fideles oporteat; quæ sit divinorum sacramentorum ratio, quid ad pium et sanctum eorum usum requiratur. Omnes præterea ad pietatem, innocentiam, et opera misericordiæ hortentur peccantes arguant, obsecrent, increpent opportunè, importunè, in omni patientiâ et doctrinâ. Quòd si tam necessarias neglexerint officii sui partes, sciant se coram tremendo Judice perditionis eorum qui ex ignorantiâ perierint reos fore, et nos interim daturos operam, ne tam perniciosa negligentia impunè abeat.

III. Quæ ad divinum cultum pertinent, omnia ritè et piè peragi volumus, ritusque et cæremonias nostræ matris Ecclesiæ, quantum fieri potest, accuratè servari. Et ne qua suboriatur ecclesiastici ordinis perturbatio, præcipimus ut à festo Resurrectionis Domini ad octobrem mensem, horâ octavâ matutinâ, reliquo verò tempore nonâ, aut circiter, parochiales missæ solemni ritu celebrentur, præterquam in ecclesiis nostris civitatis Ambianensis, in quibus concionis sacræ quæ in Cathedrali habetur, finis semper expectabitur. Vespertinum officium toto anno, circa horam à meridie secundam, persolvi et decantari jubemus.

IV. Presbyteri se ipsos exhibeant ut Christi ministros et dispensatores mysteriorum Dei. Sancta sanctè et religiosè tractent, sint ab omni criminis labe puri, maximè cùm divina Sacramenta dispensant fidem et pietatem adhibeant, præscriptos ritus minimò prætermittant, dentque operam ut fideles frequenter verà pœnitentiâ, piâque et salutari exomologesi peccata expient. Et cùm se ex Apos

toli præcepto probaverint, accedant ad tremendorum mysteriorum participationem.

V. Baptismum nunquam domi, sine gravi necessitate, administrent. Ad fidejubendum pro baptizandis admittant neminem qui non præcipua didicerit capita doctrinæ christianæ, etiam corporis et sanguinis Domini particeps fuerit. Baptizatorum, parentum, et susceptorum seu fidejussorum nomina diligenter describant, et ex sacri concilii Tridentini decreto, unus tantùm seu vir seu mulier, vel ad summum unus et una baptizatum de baptismo suscipiat.

VI. Parochi ægrotos frequenter invisant, et eos ex Dei verbo consolentur; et in omni ægritudine doceant omnium malorum fontem esse peccatum, atque ideo summum remedium ejus expiatione contineri. Itaque omni studio laborent ut infirmi suæ saluti æternæ consulant, delicta confiteantur, et sacrum Viaticum recipiant, anteaquam vis morbi eos minus sui compotes reddiderit, neque, si fieri possit, extremum vitæ tempus expectent, ut eos ungant oleo sacro in nomine Domini. Eorum qui vitâ piè excesserint corpora ritè sepeliant, neque missas pro defunctis diebus festis et dominicis, nisi præsente corpore, celebrent. Recedentes à funere defunctorum propinquos aut familiares, ecclesiasticis induti vestibus, domum ne reducant. Eorum denique catalogum conficiant quibus justa persolverint.

VII. Inter præcipua christiani conjugii bona numeratur proles, quæ renata in Christo, adoptione divinâ, familiæ summi Patris inseratur. Id ergo piis conjugibus incumbit, ut salutari disciplinà forment cœlo, quos primùm genuerint mundo. Quare nullus admittatur ad sponsalia, nisi ita institutus, ut quos postea susceperit liberos, fidei et religionis elementis imbuere possit. Cùm autem matrimonium per verba de præsenti contrahitur, omnia serventur quæ sacrosancta synodus Tridentina decrevit, et parochus contrahentium et præcipuorum testium nomina describat, curetque ut ii omnes subscriptiones suas, aut peculiares notas apponant. Denique omni ope contendant ne aliqua doctrinæ aut morum corruptela subrepat, quæ nominis christiani sanctitatem labefactare videatur.

Datum Ambiani, in nostrâ synodo, anno regni æterni millesimo sexcentesimo quinquagesimo quinto, die mensis novembris decima septimå.

CARON.