Sayfadaki görseller
PDF
ePub

delegati Sedis Apostolicæ, prohibeant, mandent, corrigant, statuant, atque ad ea inviolate servanda censuris ecclesiasticis, aliisque pœnis, quæ illorum arbitrio constituentur, fidelem populum compellant; non obstantibus privilegiis, exemptionibus, appellationibus ac consuetudinibus quibuscumque."1

6. Tenentur etiam ad servandum festa ab episcopo statuta; et episcopi prohibitionem ne audiant confessiones in propriis ædibus, sive cellis, juxta Decretum Sacræ Congregationis, anno 1619, 15 Septembris; vel ne mulierum aut puellarum confessiones extra confessionale excipiant: quod omnibus sacerdotibus vetare poterit episcopus, etiam sub pœna suspensionis ab audiendis confessionibus, ex Decreto Sacræ Congregationis, 18 Decembris, 1694. Debent etiam servare interdictum impositum ab episcopo, si servetur ab ecclesia matrice. Cæteræ episcopi, vel concilii provincialis, leges pluribus non videntur adstringere regulares, nisi forsan scandalum immineat, vel ipsi munus exerceant ab episcopo pendens: v: g: parochi, confessoris, concionatoris.3

2

7. "Ecclesiarum Prælati," inquit concilium Tridentinum, "ad corrigendum subditorum excessum prudenter ac diligenter intendant, et nemo sæcularis clericus, cujusvis personalis, vel regularis, extra monasterium degens, etiam sui ordinis privilegii prætextu, tutus censeatur, quominus, si deliquerit, ab ordinario loci, tamquam super hoc a Sede Apostolica delegato, secundum canonicas sanctiones visitari, puniri, et corrigi valeat.”4 Extra monasterium degere non censetur is qui ad breve tempus extra claustrum ex Superioris licentia moratur, concionandi, confessiones excipiendi, vel alia ex causa legitima. Sunt etiam qui opinantur intra monasterium censeri qui ad longum tempus extra versatur, prævia Superioris licentia; et potestatem in eos concessam putant, qui, nulla habita licentia, extra claustra diu vagantur, vel qui ad tempus longissimum procul a Superiore degunt. Hi qui in his provinciis parochi vel missionarii funguntur muneribus procul a claustris, et nulla fere Superiorum agnita auctoritate, episcoporum correctioni videntur plane subjici. Qui in claustris morantur, vel extra versantur ad tempus ex Superiorum

5

(1) Trid. Sess. xxii. Decret. de observ. et evit. in cel. Miss. Vide etiam Ben. xiv. Syn. l. ix c. xvi.

(2) Cap. i. de priv. in 6.

(4) Sess. vi. cap. iii. de Ref.

(3) S. Alph. app. ii. lxxviii.

(5) S. Alph. app. ii. n. lxxxii.

3

licentia, intra claustra censeri possunt.1 De hujusmodi decreverunt Tridentini patres: "Regularis non subditus episcopo, qui intra claustra monasterii degit, et extra ea ita notorie deliquerit, ut populo scandalo sit, episcopo instante, a suo Superiore intra tempus ab episcopo præfigendum severe puniatur, ac de punitione episcopum certiorem faciat; sin minus, a suo Superiore officio privetur, et delinquens ab episcopo puniri possit."2 Ne hujus decreti vis eludatur, delinquente a Superiore extra Diœcesim misso, statuit Clemens VIII.,3 eum revocandum a Superiore, ut puniatur, instante episcopo, vel si neglexerit Superior, ab episcopo loci in quo moratur puniendum. Adnotant Salmanticenses theologi cum aliis, apud S. Alphonsum, decretum intelligendum de delicto publice notorio, et a subditis, non autem a Superiore, patrato, nam Superiores in odiosis nomine regularium non veniunt. "Episcopus" adjungit S. Alphonsus, "licet capere possit summariam informationem, ut eam ad Superiorem transferat, non potest tamen juridicum efformare processum adversus reum."

4

8. Regulares litteras dimissoriales ad ordines recipiendos a suis superioribus recipere debent, ut ordines iis conferantur ab episcopo in cujus diœcesi versantur, prævio debito examine. Quod si absit ipse, vel ordinationem habiturus non sit, tempore per leges ecclesiasticas statuto, licet eos ad alium episcopum mittere ordinandos, habita tamen attestatione authentica vel Vicarii Generalis, vel Secretarii episcopi, qua constet eum abesse, vel ordines tempore statuto non collaturum.5

9. De prædicatione hæc statuit Tridentinum concilium, "Regulares vero cujuscumque ordinis, nisi a suis Superioribus de vita, moribus, et scientia examinati, et approbati fuerint, ac de eorum licentia, etiam in ecclesiis suorum ordinum, prædicare non possint, cum qua licentia personaliter se coram episcopis præsentare, et ab eis benedictionem petere teneantur, antequam prædicare incipiant. In ecclesiis verò, quæ suorum ordinum non sunt, ultra licentiam suorum superiorum etiam episcopi licentiam habere teneantur, sine qua in ipsis ecclesiis non suorum ordinum nullo modo prædicare

(1) Cap. Ex rescripto, de jurejurando. (2) Sess. xxv. cap. xiv. de Ref. (3) In Bulla: suscepti oneris, anno 1596, edita.

(4) App. ii. n. lxxxiii.

(5) Vide Bened. XIV. Bullam Impositi, an. 1747.

possint: ipsam autem licentiam gratis episcopi concedant. Si vero (quod absit) prædicator errores, aut scandala disseminaverit in populum, etiamsi in monasterio sui, vel alterius ordinis prædicet, episcopus ei prædicationem interdicat. Quod si hæreses prædicaverit, contra eum secundum juris dispositionem, aut loci consuetudinem procedat, etiamsi prædicator ipse generali, vel speciali privilegio exemptum se esse prætenderet; quo casu episcopus authoritate Apostolica, et tamquam Sedis Apostolicæ delegatus procedat.” “Nullus autem sæcularis, sive regularis, etiam in ecclesiis suorum ordinum, contradicente episcopo, prædicare præsumat."2 Si denegata fuerit ab episcopo benedictio, poterit regularis in ecclesiis sui ordinis prædicare, nisi episcopus contradixerit. Per plateas, vel alibi extra ecclesias potest etiam regularis, benedictione haud petita, prædicare; prædicandi autem facultas potest cuilibet tonsurato committi.3 Una aut altera vice in alienis ecclesiis, rogante parocho, prædicare absque episcopi licentia, si longe absit, et regularis in itinere versetur, licet ex privilegio Gregorii XIII. Contradicente autem episcopo, etiam post licentiam prius concessam, non licet regularibus in alienis Ecclesiis prædicare; imo nec in suis, si episcopus ipse prædicet, vel solemniter coram se prædicari faciat.*

(1) Sess. v. cap. ii. de. Ref.

(3) S. Alph. 1. i. app. ii. n. cxxiv.

(2) Sess. xxiv. cap. iv. de. Ref.

(4) Vide Bullam Gregorii XV. Inscrutabili.

TRACTATUS V.

DE JURE GENTIUM.

CAPUT I.

DE JURIS GENTIUM ORIGINE.

1. HOMINUM inter se societas ex instinctu quodam naturæ, Deo procul dubio auctore, inita est. Ex iisdem orti parentibus unam familiam olim constituebant; et qui diluvio erant superstites, humani generis novi veluti auctores, posteros sanguine cohærentes reliquerunt; qui tamen numero aucti, et in varias regiones dispersi inter se conjungebantur, vel a se invicem dividebantur, pro rerum opportunitate et vicissitudine. Prima morum principia omnibus veluti insita regulam legemque agendi cuique præbebant; sed accesserunt jussa quædam eorum quibus summa imperii concredebatur, ut multitudo in officio contineretur. Multitudo autem quæ in unum corpus coaluerat gens dicitur, scilicet quæ communis regiminis vinculo connectitur, et quæ ab alieno imperio non pendet. Inter gentes fluviis montibusque a se invicem separatas fovebatur nonnumquam officiorum vicissitudo quæ iisdem naturæ legibus regebatur, additis quæ ipsa gentium conditio postulabat, ut omnia sine alicujus injuria gererentur. Inde jus gentium ortum est, quod ipsa naturæ lege nititur, quatenus hominum multitudini convenit.

2. Primævum gentium jus ea complectitur principia, quæ, natura ipsa dictante, omnibus gentibus sunt communia. Secundarium jus gentium iis constat, quæ communi veluti consensu ex æquitate

statuta sunt. Aliis placuit necessarium gentium jus illud dicere quod ex lege naturæ genti accommodata recta derivatur, adeo ut gentium inter se commercium eo regi prorsus debeat. Huc pertinet quod gens genti injuriam non inferat; et quod fides semel data sancte sit servanda. Voluntarium jus gentium a Vattelio dicitur quod ex arbitrio cujuslibet gentis pendet ut servetur, quamvis violari nequeat, illæsa justitia. Huc refert mercium commutationem.1 Nobis hæc juris voluntarii notio non arridet, utpote quæ obscura et difficultatibus implicata videtur. Placet dicere jus gentium voluntarium, ea principia agendi quæ erga se invicem gentes pleræque excultæ statuerunt servanda, ex æquitatis sensu: sic quæ ad commercium liberum et ad legatos excipiendos pertinent, ad jus voluntarium referuntur. Ex gentium consuetudine colliguntur plurima:2 alia ex pactis scriptis derivantur,3 adeo ut duplex veluti genus juris voluntarii inde exurgat: pacta autem definierunt et explicuerunt juris necessarii et voluntarii fere omnia principia, quæ antea ex jurisperitorum placitis colligebantur.

3. Jus quod dicunt internationale omnia complectitur, quæ ex jure naturæ gentibus conveniente, vel ex gentium consuetudine, vel ex pactis specialibus derivantur. Universæ prorsus gentes jure adstringuntur naturæ, quatenus hominibus congregatis convenit: et legibus illis commercii inter se, quas gentes excultæ diuturna con

(1) "The Law of Nations" by De Vattel, 1. i. Prelim. § 21. Auctor hic fama celebratur, sed immerito; nam uti animadvertit Kentius: "he is very deficient in philosophical precision. His topics are loosely, and often tediously and diffusely discussed, and he is not sufficiently supported by the authority of precedents, which constitute the foundation of the positive law of nations." Kent's Comm. Vol. i. n. 18. Addam eum miscere ea quæ ad civile regimen et internam politiam pertinent cum gentium de quo agit jure.

(2) "Certain maxims and customs consecrated by long use, and observed by nations between each other as a kind of law, form the customary law of nations." De Vattel, Ibidem, § 25.

(3) "The several engagements into which nations may enter, produce a new kind of the law of nations called conventional law of treaties." Ibidem, n. 24. (4) "The law of nations is a complex system, composed of various ingredients. It consists of general principles of right and justice, equally suitable to the government of individuals in a state of natural equality, and to the relation and conduct of nations; of a collection of usages and customs, the growth of civilization and commerce, and of a code of conventional or positive law." Kent's Comm. Vol. i. lect. i.

« ÖncekiDevam »