"ait

extra necessitatem, contrahitur excommunicatio, quapropter Diana ex decreto S. C. non effugere excommunicationem uxores, quæ adhuc cum licentia Ordinarii intrarent monasterium causa adulterii, vel dissensionis cum viris.' Nec valebit licentia concessa puellæ ad docendam moniales artem, nisi nulla perita sit in monasterio, ex decreto S. Cong. 11 Martii 1586.

991

65. “Medicus non potest ingredi nisi ex licentia renovata in singulis trimestribus, ut ex decreto S. Cong. edito die 27 Martii, 1588. Necnon debet associari a duabus monialibus senioribus. ... Medicus verò extraordinarius nequit ingredi ad libitum monialium, sed tantum in defectu ordinarii, vel quando cum ordinario habendum est collegium. Chirurgus potest quidem intrare ad secandam venam, et etiam Pharmacopola ad docendum (si opus sit) quomodo medicamentum sit parandum. Factores, Notarii, et similes etiam ingredi possunt, si necessitas urgeat, puta ad judicandum de ruina imminente, ad inveniendam scripturam necessariam in archivio, ad faciendum testamentum puellæ. Sic etiam ingredi possunt ex licentia fabri, hortulani, fabricatores, putearii, putatores, molitores, et similes, qui artem suam non possint extra commode exercere: item bajuli ad ferenda, quæ a monialibus ferri non possunt. Infantes nondum doli capaces introduci non posse sæpius declaravit S. Congregatio.

992

66. "Confessarius verò ingredi potest ad ministranda sacramenta pœnitentiæ, Eucharistiæ, et extremæ unctionis moniali ægrotanti quæ ad confessionale non potest accedere: et non solum in periculo mortis, sed quoties ex præscripto regulæ dispensatur communio: item quoties illa monialis communicare consueverit. Ex declaratione S. Congregationis debet Confessarius ingredi indutus superpelliceo, et stola, atque sic ibi morari; debetque egredi, quin ad aliam monasterii partem se divertat, etiamsi esset ad visitandam aliam infirmam, quæ tamen non indigeat sacramentis. Confessarius sæcularis intrare debet sine socio, ut S. Congregatio declaravit; Regularis verò debet habere socium probatæ vitæ et maturæ ætatis, ex Bulla Alexandri VII."3 Subjungit Giraldus "ita ut semper adinvicem videri possint." Pœna in Regulares negligentes hæc servare est ex

(1) S. Alphonsus, l. vii. 225. (3) Ibidem, n. 227.

(2) Ibidem, n. 226.

(4) Exp. Juris Pontif. p. ii. § clx.

communicatio ipso facto.

"Dum autem Confessarius confessionem audit, debent assistere comitatrices ad januam, ita ut eum videre possint."1

67. "Notandum ex decreto Clementis VIII. unamquamque monialem debere solam dormire, ideoque tot cellas in unoquoque monasterio faciendas esse, quot ibi degunt moniales. ... Sic etiam S. Congregatio Episcoporum et Regularium pluries statuit, puellas commorantes in monasteriis monialium causa educationis debere habere locum separatum a monialibus pro earum dormitione, sicut et pro operibus."2

68. Etiam accessus ad monasteria colloquii causa absque ingressu intra septa Regularibus districte prohibetur: "in decreto S. Congregationis edito jussu Sixti V. anno 1590, Regularibus colloquentibus cum quibuscumque monialibus sive sui, vel alterius ordinis, vel cum qualibet muliere in monasterio degente, imposita est pœna privationis officii, vocis activæ et passivæ ipso facto incurrenda. Confessariis autem Regularibus fuit interdictum in ædibus monialium monasterio contiguis pernoctare; aut facere ut alii pernoctent, vel alias secum retinere ; item ne in iis cibum sumant extra tempus confessionum generalium. Et hæc lex verius obligat sub mortali... ex decreto S. Congregationis edito 1 Julii, 1626."3 S. Congregatio 1 Maji, 1669, probante Innocentio IX: "declaravit Regulares qui ad monasteria monialium, quamvis ipsis Regularibus subjecta, absque legitima facultate accedunt, colloquendo etiam per quodcumque modicum temporis spatium cum monialibus, peccare mortaliter, eosque pœna excommunicationis, privationis vocis activæ et passivæ, aliisque statutis pœnis posse ab Ordinario tamquam sedis Apostolicæ delegato coerceri."

69. Hæc pleraque ex S. Alphonsi, et Giraldi, celebris interpretis juris Pontificii, mutuati sumus, ut ostenderemus quanta solicitudine Ecclesia invigilet Sanctimonialium puritati. Verba Tridentinorum patrum ponderanda sunt: "Bonifacii VIII. Constitutionem, quæ incipit: Periculoso, renovans S. Synodus, universis episcopis sub obtestatione divini judicii, et interminatione maledictionis æternæ, præcipit, ut in omnibus monasteriis sibi subjectis ordinaria, in aliis verò Sedis Apostolicæ auctoritate, clausuram Sanctimonialium, ubi (2) Ibidem, n. 229.

(1) S. Alph, 1 vii. n. 227.

(3) Ibidem, n. 232.

violata fuerit, diligenter restitui, et ubi inviolata est, conservari maxime procurent." Ad hæc animum attendere oportet, quum ex iis sancte servatis maxime pendeat sacri instituti decor, et illustrioris Christi gregis portionis integritas et salus. Ipsa calumniandi et prava omnia suspicandi libido, quæ hæreticos agit, cautos nos reddat necesse est, ne quid contingat sanctissimo proposito adversum, vel qua nebula offuscetur sanctimonialium fama. Equidem consuetudo legi clausuræ adversa a juris canonici peritis corruptela habetur; et vix potest vim obtinere ex Sedis Apostolicæ indulgentia, quæ si alicui episcopo ob specialia rerum adjuncta legis rigorem mitigandi fecerit facultatem, parce omnino et necessarias tantum ob causas eam vult adhiberi. Clausura lege non tenentur Sorores Charitatis, aliæque piæ feminæ quæ vota solemnia non emiserunt: sed quæcumque propositum castitatis servandæ fovent, debent persuasum habere eam nonnisi magna adhibita cautela servari posse; quas idcirco decet verecundia, modestia, gravitate sanctimonialium æmulari instituta. Sacerdotes autem norunt quanto cum discrimine famæ et salutis, fœminarum, præsertim quæ sanctimoniam profitentur, consortium frequentetur.

§ III. DE PAUPERTATE.

70. Religiosorum communitates bona, seu immobilia, seu mobilia, possidere possunt, et eorum habere dominium, haud obstante voto paupertatis hoc enim tantum exigit ut vovens se spoliet jure et facultate dominii. Equidem suprema bonorum administratio est apud Sedem Apostolicam, quum donatores ita voluisse meritò censeantur, ut utilitati Religionis consuleretur: sed nonnisi gravissimas ob causas se ei immiscet, justitia postulante ut res juxta specialem donatorum voluntatem impendantur. Soli fratres Minores suo instituto impediuntur ne bonorum dominium penes Ordinem retineant, quod S. Sedi tribuunt, eorum usum, revocabilem tamen, sibi servantes. De ea re varia extiterunt Pontificum decreta. Joannes xxii. noluit dominium illud acceptare, vel usum rerum quæ consumuntur a dominio distinguere ; sed Nicolaus III. aliique fratribus cesserunt instantibus ut Sedes Apostolica dominium sibi retineret.3 Cæteris

(1) Sess. xxv. cap. v. de Reg. èt Mon.
(2) Extr. Ad conditorem. § Quod autem.

(3) Extrav. Exiit.

communitatibus facultatem fecit concilium Tridentinum bona immobilia possidendi.1

2

3

71. Singuli Religiosi vi voti paupertatis rerum proprietate spoliantur, adeo ut nihil suo nomine possidere queant, nec dominium ullum exercere. Ex speciali quidem S. Ignatii instituto, qui simplicia vota in societate Jesu emiserunt dominium omne rerum temporalium non abjiciunt, sed juri renuntiant de re aliqua disponendi absque Superioris venia: nequeunt tamen Coadjutores formati, qui scilicet solemnius se ligarunt, dominium habere, nisi eos a Societate contigerit legitime dimitti. Dispensationem aliquando datam esse constat aliis qui vota solemnia emiserant, eam postulante rerum necessitate, uti in regni Gallici eversione evenit.3

4

72. Plurimis Ecclesiæ sanctionibus voti paupertatis vis explicatur et inculcatur. "Prohibemus districte in virtute obedientiæ sub obtestatione divini judicii, ne quis monachorum proprium aliquo modo possideat,... Unde si quidquam alicui fuerit specialiter destinatum, non præsumat illud accipere, sed abbati vel priori assignetur." Ita Innocentius III. Consonat concilium Tridentinum; "Nemini regularium, tam virorum, quam mulierum, liceat bona immobilia vel mobilia, quovis modo ab eis acquisita, tamquam propria, aut etiam nomine conventus possidere, vel tenere; sed statim ea superiori tradantur, conventuique incorporentur.

997

73. Religiosi beneficia habentes, ex jure et consuetudine, eorum redditus administrare valent in sui sustentationem et in pios usus : sed peccant eos impendendo in usus profanos, vel propinquis, qui

(1) Sess. xxv. cap. iii. de Regularibus et Monialibus.

(2) In ipsis primordiis Ecclesiæ plurimi propter Christum se divitiis spoliarunt: "The exercise of charity and contempt of the world in any extraordinary degree, as when men gave up their whole estate to the service of God, or use of the poor, was another thing that gave men the denomination and title of ascetics." Bingham Antiq. 1. vii. c. i. S. Augustinum cum suis clericis vitæ communis rationem iniisse abdicato proprietatis jure fatetur, citatis his verbis: “ Volui habere in ista domo episcopi meum monasterium clericorum. Ecce quomodo vivimus. Nulli licet in societate habere aliquid proprium." Serm. xlix. de diversis. Vide Bingham, Antiquities, l. vii. c. ii.

(3) Vide Constitutionem Gregorii XIII. "Ascendente Domino."

(4) Lessius de Justitia et jure, c. iv. § 1. Dub. v.

(6) Vide Carriere de Justitia et jure, Vol. i. par. 1. §. 1. c. iv.

(6) Cap. vi. de Statu monach.

(7) Sess. xxv. cap. ii. de Reg. et Mon.

pauperes non sunt, largiendo. Qui, ex Superiorum licentia, vacant missionibus, simili sunt conditione, sed attendenda sunt documenta singulis data.

74. Non licet Religioso professo aliquid accipere, donare, permutare, vel in suos usus usurpare absque Superioris venia,' quæ tamen in rebus minutioribus et frequentioribus aliquando præsumitur. Qui autem celant res sibi donatas, ostendunt nullam sibi Superioris veniam suffragari. Quidquid Religioso obvenit, vel donatione, vel hæreditate, vel alio quovis titulo, non ei, sed Ordini cedit, etiamsi donator voluerit illud ei specialiter dare; nam voto paupertatis fit ut nequeat aliquid sibi acquirere. Peccaret igitur graviter jus suum in alium transferendo, vel aliud faciendo quo monasterium jure ex professione orto spoliaretur.

75. Qui superflua in supellectili, vestibus, victu quærunt, paupertati religiosæ desunt: quo pacto facile peccant Religiosi extra conventum versantes, curæ animarum dediti. Nec prodest Superioris licentia: nam S. Congregatio Concilii, Tridentino decreto inhærens, 2 declaravit "Regulares præter supellectilem, quæ statui paupertatis regularis convenit, non posse de licentia suorum superiorum alia bona mobilia superflua, et dependenter a voluntate eorundem superiorum, et ad solum usum proprium possidere seu retinere, et possidentes vel tenentes mobilia superflua non excusari propter licentiam superiorum a culpa et pœna."3

76. Procurator, economus, et alii quibus bonorum administratio committitur, debent instituti regulas, et superiorum præcepta in suo munere servare : ipsique prælati non debent aliquid donare, vel bonis uti, nisi juxta institutum, et in pios usus.*

SIV. DE Obedientia.

77. Votum obedientiæ servatur obtemperando Superiori secundum regulam præcipienti. Quod si regula ipsa sub culpa non obliget, ex fundatoris voluntate, ejus transgressio non est contra votum, sed pœnæ quam regula statuit reum facit obnoxium. Qui transgrediun

(1) S. Basil. Constit, monast. c. xxxiv. Innoc. III. Cap. Cum ad monaster. (2) Sess. xxv. cap. ii. de Reg. (3) Apud Fagnanum in Cap. Monachi. (4) Cap. ii. de donationibus.