scopatum Agriensem pertinentium emanatae, ac a suo antecessore in Episcopatu Domino Episcopo Georgio Fénesy piae recordationis obtentae, quam ratione bonorum mobilium, et fructuum tempore mortis praefati dni episcopi antecessoris sui exstantium, uti et medio tempore vacantiae perceptorum a fisco regio appraehensorum et praetensorum ad stabiliendam in hisce casibus, eveniente scilicet morte alicuius ecclesiastici, non tantum quoad formalitates in obligatione haereditatis conficiendo Inventario, ac adninistratione bonorum sede vacante, sed etiam quoad quantum pro confiniis et fortalitiis iuxta tenorem et mentem diplomatis a piissimo imperatore et rege Ferdinando Secundo gloriosissimae reminiscentiae pro venerabili clero Hungariae adhuc anno 1625. die 11-ma mensis Decembris, ratione concessae de bonis mobilibus testandi facultatis emanatae, applicandam certam regulam et normam firmam, ad tollenda in eiusdem casibus hucusque, inter saepefatum venerabilem clerum et fiscum regium obinde in summum utriusque praeudicium exorta sumptuosa Litigia, Controversias et Quaerelas, nec non praecavendas occasiones et sub velamine eorundem saepe non parvo religionis nostrae scandalo practicatas haereditatum expilationes ac distractiones omni ex parte proficuum, et omnino necessarium fore visum fuerat, nimirum :

Primo. Ut quoad obsignationem bonorum, et facultatum omnium etiam allodialium a quovis praelato vita functo relictorum immediate et omni mora seclusa post Casum mortis a duobus capitularibus, et uno officiali cameratico cuiuscunque gradus, aut officii in illo loco existente omnia bona mobilia quovis nomine vocitata, maxime vero litteralia documenta, exceptis tamen

utensilibus communibus, uti iam prius per benignam resolutionem declaratoriam diplomatis die 29-na Decembris 1675. emanatam sancitum est, et super quae a quovis eppo et capitulo inventaria authentica servanda forent, in loco quantum fieri potest tuto fideliter reponantur, ac trium antedictorum sigillis obsignentur, si autem illo in loco Cameraticus nullus adesset per

sonae capitulares interea soli obsignent, et ab iisdem casus mortis viciniori cameratico quantocius per cursorem, aut tabellarium proprium intimetur, quod et cameraticus viceversa praestabit, si ipso praesente capitularis abesse contingeret. Ex post:

Secundo. Super mobilia haec obsignata (aviticis, in quae cognati succedunt, et fundationibus, quae beneficio annexa manent seclusis) pariter a praedictis duobus capitularibus cum deputato eum in finem a camera regia aut pro diversitate locorum ab administrationibus cameralibus homine regio, seu commissario simul plenum bene ordinatum, ac legitimum sigillorum et manus appositione roboratum conficiatur inventarium cum annexa taxatione, seu aestimatione rerum singularum iusta et aequa: tale inventarium unus capitularium cum testamento defuncti domino ordinario, alter metropolitano, cameraticus vero suae Instantiae conservandum tradat. Si vero bona sint inmobilia, sive haereditaria, sive acquisita nullo consensu regio pro ulteriori dispositione firmata, ex quo soli fisco regio, qua legitimo successori cedere deberent, capitulares nullam in iisdem iurisdictionem exercere aut super iisdem aliquod inventarium, seu conscriptionem formare possent, hoc iure ex praemissis solum cameraticis competente.

Tertio. Executio testamenti, si quod adest, aut si

nullum adesset bonorum ordine sic dicto in inventario conscriptorum et taxatorum distributio, ab iis, quos defuncti Ordinarius, et metropolitanus ac ex parte sua fiscus constituerit, quam primum ne mora temporis res vel distrahantur, vel deteriorentur, modo fiat sequenti; ut omnium, primo expensae funebrales pro viribus facultatum et cuiusvis gradus competentia insummendae, nec non stipendiati servitores, ut et creditores solvantur. Ubi tamen attendendum, quod si aliqua debita in praeiudicium ecclesiae, aut seminarii, de quo inferius mentio erit, a defuncto essent contracta, ea uti hisce expresse prohibita pro irritis habeantur, adeoque nulla ratione solvantur. Dein libri omnes, uti et manuscripta capitulo, si cuius membrum defunctus fuerit, aut beneficio, quod habuit, ad augendam, vel erigendam aut instruendam bibliothecam cedant; indumenta vero sacerdotalia, vasa sacra, et altarium ornamenta, tanquam res Deo iam sacratae ecclesiae obveniant, prouti utensilia domestica, scilicet mensae et culinae, cellariique suppelex, sedilia, lecti, tapetes successori relinquenda, in quem finem non tantum liceret ecclesiasticis quoddam eiusmodi domesticae suppellectilis inventarium conficere, quae de successore ad successorem venire quis desideret, sed etiam utile, imo necessarium foret, bene ordinatum urbarium, seu omnium iurium, possessionum, fructuum beneficii regestum pro directione successorum conscribere.

Quarto. Ut quod deducto sic aere alieno in rem episcopatus aut praelaturae eiusdemque ecclesiae verso, nec non distributis supradictis superfuerit, id in tres partes aequales dividatur, e quibus unius partis praeelectio fiat, in emolumentum ecclesiae id est in usum erigendi vel augendi clericorum seminarii, aut ecclesiarum

meliorationem; ac parochiarum restaurationem, quo defunctus designaverit, secunda tertialitas obveniat fisco regio Hugariae praesidiis, et fortalitiis, vel conservandis, vel instaurandis inpendenda. Et de 3-ia pro libitu, et arbitrio suo quisque ecclesiasticorum disponere possit, sive pro refrigerio animae in pia legata, sive pro Cognatis, aliisve: aut si praelatus ab intestato decederet in hanc tertiam partem ii cognati succedant, qui vi legum patriarum ab intestato morientibus succedere deberent, si vero talium cognatorum nullus superesset, eo in casu haec tertialitas tanquam a defuncto indisposita relicta, ex media parte fisco, et alia ex parte ecclesiae dividatur.

Quinto. Bonorum ecclesiasticorum seu ad fundationem ecclesiasticam spectantium administratio sit penes duos iuxta benignissimam mentem suae Maiestatis caesareo regiae anno 1675. die 29-na Decembris explanatam, nempe ecclesiasticum unum, et fiscalem alterum, illum defuncti ordinarius, hunc camera constituent, qui mutua potestate administrabunt omnia, et eo maxime reflectent, ne bona desolentur, aut eorum proventus minuantur, aut quae ad bonam oeconomiam exercendam spectant, negligantur, ob quam diligentiam competentem remunerationem in fine administrationis accipient.

Sexto. Proventus et fructus omnes durante hac beneficii vacantis administratione collecti, aut pro hoc tempore colligendi usque ad Installationem successoris (si beneficium ultra quadrantem anni vacare contingat) biffarie dividantur, una parte fisco, altera ecclesiae re

manente.

Septimo. Quod si vero aliquis cuiuscunque condi

tionis ille fuerit, a praespecificatis bonis ex haereditate defunctorum ecclesiasticorum, aut etiam fructibus medio tempore vacantiae perceptis, quidquam auferre aut celare vel quacunque ratione ecclesiam et fiscum eatenus damnificare auderet, condigna legum poena rigorose puniatur; quae omnia et singula suae Maiestati Ssmae caesareae regiaeque per delegatam in Hungaricis commissionem ministerialem demississime relata ab eademque in omnibus, et per omnia clementissime sunt aprobata et ratificata, ac obinde Eminentiae Vestrae eum in finem insinuantur, ut sancitam desuper hanc benignissimam suae Maiestatis declarationem ac resolutionem finalem saepefato venerabili regni Hungariae clero debite notificare, ac pro regula et norma in futurum in hisce casibus inalterabiliter observandam intimare non gravetur, cui de caetero. Viennae die 15-ta Junii 1703. (L. S.)