et suspicitur ut magni nominis umbra. Neque certè quid possit hæc sedes, jam usu norunt, nisi dum efflagitant a canonum disciplina dispensari. Unde ipsi laici culpant, et ludibrio vertunt hanc præcelsam auctoritatem, quam non adeunt, nisi ut suo commodo inserviat. Hinc contigit ut materna et amabilis hæc auctoritas invidiam concitaverit. Hinc deflenda hæc controversia quæ jam a trecentis annis Cisalpinos et Transalpinos veluti alienos fecit. · CAPUT XLVI. Hujus opusculi conclusio. Ex omnibus jam fortè fusiùs dictis, ni fallor, constat planam ac tutam esse viam quam proposui ad componendam inter Catholicos pacem, et conciliandos utriusque scholæ animos. Hinc Transalpini resectâ eâ opinione, quam probabiliorem tantùm putat Bellarminus, et quæ ex confesso adversatur tum conciliis, tum Romanis pontificibus, hoc unum adstruant, sedem apostolicam non posse in fide docenda deficere, sive non posse definire aliquid hæreticum a tota Ecclesia credendum. Illinc Cisalpini fateri non vereantur, hanc sedem in fide docenda nunquam defecturam esse, atque adeo non posse aliquid hæreticum a tota Ecclesia credendum definire. Absit ut Transalpini concordiam respuant, ut tueantur personalem pontificum infallibilitatem, quæ cùm in solo probabilitatis genere asserta sit, at que adeo incerta, nihil est in praxi quod domare possit indociles dissentientium mentes: absit ut Cisalpini dubitent an hæc sedes in docenda fide sit unquam defectura. Pariter verò absit ut nostri Cisalpini negent omnes catholicæ communionis ecclesias omnibus diebus, ne uno quidem excepto, usque ad consummationem sæculi, fidei communione ipsi sedi apostolicæ tanquam capiti, centro, radici et fundamento esse adhæsuras, sin minùs schismaticas et hæreticas fore. Dum verò hæc credunt, etiamsi pontificiam infallibilitatem æquivoco nomine propositam abnuant, credunt tamen quidquid significatur hoc temperamento indefectibilitatis in fide docenda. Quod si id se credere negent, certè non satis sibi ipsis se ipsos explicant, neque suam mentem satis norunt. Enimvero velle ut omnes Catholici huic sedi per fidei communionem adhæreant, omnibus diebus usque ad consummationem sæculi, et velle ut credatur hanc sedem in fide docenda nunquam defecturam esse, prorsus est unum et idem; nisi quis velit dicere adhærendum esse huic centro et capiti, circa fidem, etiamsi aliquid hæreticum contra fidem absolutè definiat quod absurdum et impium esse nemo non videt. Hæc itaque sit omnium verè Catholicorum conclusio, quam a Bernardo, mirifico Galliarum doctore, datam libens accepi (1): « Ad hoc illi uni sedi apostolicæ incumbit sollicitudo omnium ecclesia» rum, ut omnes sub illa et in illa uniantur; et ipsa pro omnibus sollicita sit, servare unitatem spiritûs in vinculo pacis. >> Necesse est hoc verè (1) Epist. CCCLVIII, ad Cælest. Pap. >> >> esse dicendum omnibus diebus usque ad consummationem sæculi: ergo omnibus diebus, nullo excepto, hæc sedes servabit unitatem spiritús in omnibus ecclesiis. Illa autem unio non est tantùm exterior circa disciplinam; sed est quàm maximè interior circa fidem. Ergo una erit fides capitis et corporis usque ad consummationem sæculi. Ergo reliquæ omnes ecclesiæ, quæ catholicâ communione gaudebunt, ita erunt huic sedi in professione ejusdem fidei adhærentes, ut omnes sub illa et in illa uniantur. Ergo nunquam futurum est ut ea sedes circa fidem errans tandem resipiscat, et aliis ecclesiis subjacens ab illis emendetur. Sed contrà, aliæ omnes sub illa et in illa circa fidem docendam sine intermissione unientur. Quidquid hos fines prætegreditur respuant Transalpini; quidquid his finibus continetur, Cisalpini ratum habeant. Ita pax erit inter fratres communi patri summâ reverentiâ et singulari amore devinctos. Hoc unum tandem si dixerim, veniam oro; non is sum qui tanta audeam: sed eminentissimi et doctissimi Baronii, unà cum præclaro antistite ac martyre Cantuariensi Thoma, hæc repetere mihi licebit (1). « Scripsit Thomas Cantuariensis, et ad Gratianum » subdiaconum, quem fideliorem haberet amicum, » ob idque paulò liberiùs agens, tarditatem cum ti» miditate ejus ecclesiæ ministrorum suggillans, hæc >> ait consideratione digna ad omnium nostrum sa» lubrem commonitionem : Verùm quia Romana » Ecclesia (quod pace omnium in aure vestra dixe(1) BARON. Annal. tom. xii; ann. 1170, n. 28. » rim) posuit fundamentum suum formidinem, aut » res captat, aut personas accipit, auctoritate quâ » præemineret, iniqua gerentibus non occurrit: pro» pterea flagella Dei gravia, et toti mundo vix por» tabilia venient super eam, ut instabilis facta fugiat » a facie persequentis, et in tribulationibus vix » subsistat. Sed apud quem rectiùs ista deploro, » quàm apud eum, qui a præfatis vitiis per gratiam » Dei immunis, solus miseris compassus est, et so» latium tulit, et tanto regi, et omnibus complicibus » suis in faciem restitit? Hæc sanctus Thomas in » amici aures, sed hic palam exposita, quòd suis >> Dominus jubeat, ut quæ audiuntur aure prædicari >> debeant super tecta, ut admoneantur qui præsunt, intrepidè et securè agere apud reges, et contra >> reges, cùm primùm nec res, nec personas, sed » Deum tantùm respiciunt in apostolico munere >> exercendo, de victoria certi, cùm fecerint; quod >> faciendum monet vir sanctissimus, martyr jam designatus. >> FINIS TOMI SECUNDI. www TABLE DU TOME DEUXIÈME. TRAITÉ DU MINISTÈRE DES PASTEURS. CHAPITRE PREMIER. De l'état et de l'importance de cette CHAP. II. Le ministère des pasteurs n'est en rien dépen- dant du droit naturel des peuples. CHAP. IV. Les paroles de Jésus-Christ montrent que le peuple n'a aucun droit de conférer le ministère. 43 CHAP. IX. La tradition universelle des chrétiens est con- traire aux Protestans sur l'ordination. CHAP. X. Réponse à une objection tirée de Tertullien. 94 CHAP. XI. Des endroits où saint Augustin a parlé des clefs données au peuple. |