Sayfadaki görseller
PDF
ePub

autem1 etc., interrogatus idem testis, quid inde sibi constaret, dixit contenta vera esse, publica, notoria et manifesta inter dominos cardinales et alios existentes in Portuveneris.

Super vicesimo primo articulorum, articulo, precedentibus [288'] 5 articulis de voluntate ipsum testem producentis omissis, incipiente: Demum domini cardinales etc., interrogatus ipse testis, quid sibi inde constaret, respondit vera esse, que in dicto articulo continentur ac publica et notoria. Interrogatus de causa sciencie dixit, quia presens fuit ac fieri vidit et audivit una cum dominis cardinalibus tunc in Portuveneris existentibus; 10 subiungens, quod nunquam intraret terram Ytalie, nisi haberet plenum et liberum dominium, et nisi terra vel locus esset in lictore maris, ita quod intra locum et mare non possent se ponere homines armorum.

Super vicesimosecundo dictorum articulorum, articulo incipiente: Consequenter domini cardinales3 etc., interrogatus ipse testis, quid inde sibi 15 constaret, dixit, vera esse contenta in eodem ac publica, notoria et manifesta, prout in eodem articulo continetur, quo ad dominum Benedictum. Interrogatus idem testis de causa sciencie, dixit, quia interfuit et vidit ac audivit una cum aliis dominis cardinalibus.

Super vicesimo nono dictorum articulorum, articulo, precedentibus 20 articulis de voluntate ipsum testem producentis omissis, incipiente: Demum quatuor etc., interrogatus ipse testis, [289] quid sibi inde constaret de dicto articulo, dixit, contenta in articulo audivisse dici ex relatu trium dominorum cardinalium et aliorum, qui fuerunt in Liburnio, et ita credit et audivit vera esse publica et notoria in Spedia et alibi. 25 Super tricesimo articulo incipiente: Concluso vero tractatus etc., interrogatus ipse testis, quid inde sibi constaret, dixit, se ita dici audivisse e pluribus fide dignis in presenti loco Pisarum, et maxime a domino cardinale Vivariensi, ac reputat ea esse vera, publica et notoria ac manifesta. Super tricesimoprimo dictorum articulorum, articulo incipiente: 30 Ex post dominus Benedictus etc., interrogatus idem testis, quid inde sibi constaret, dixit, quod credit contenta in articulo fore vera, quia ita audivit a pluribus fide dignis personis.

Super tricesimosecundo dictorum articulorum, articulo incipiente: Ex post dominus Benedictus etc. interogatus ipse testis, quid inde sibi 35 constaret, dixit, quod credit vera esse contenta in articulo, quia ita audivit a pluribus fidedignis personis, et reputantur publica et notoria.

Super tricesimo tercio dictorum articulorum, articulo [289] incipiente: Et licet etc., interrogatus ipse testis, quid inde sibi constaret, dixit, quod vidit quandam litteram privatam, cuius nec manum nec sigillum 40 cognovit, in qua continebatur, prout articulatur.

[merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

Interrogatus idem testis, si ex istis et aliis sit collusio inter istos, videlicet dominos Benedictum et Gregorium, dixit quod credit quod sic, et a multis ita tenetur. Et ulterius deposicionem suam in scriptis exhibuit. atque nobis notariis tradidit tenoris infrascripti:

Ex infrascriptis, que poterunt plenius extendi, per modum brevis me- 5 morie potest argui collusio istorum duorum dominorum contendencium de papatu; et, si quodlibet per se non sufficeret, probatur tamen ex multis indiciis, et presumpcionibus coniunctis concludetur sufficiens probacio.

Item sicut ex tractatu condito et concordato unus alteri, et alter alteri mandavit papalem reverenciam exhiberi.

Item sicut dominus Bonifacius tenuit in palacio suo Rome ipsumque notabiliter honoravit episcopum Tirasonensem, sepe de die et de nocte et horis suspectis habendo secreta concilia.

10

Item sicut inter eos per medium ambaxiatorum suorum fuit apertus tractatus, quod ambo remanerent, prout stabant, [290] sed quod uno mortuo 15 alius remaneret in solidum; et fuerunt allegate raciones, sicut istud poterat fieri vel tollerari.

Item sicut dominus Benedictus totis viribus fuit conatus, dominum Bonifacium per predecessorem suum tanquam hereticum sentencialiter condempnatum scismaticum et impenitentem et in sua pertinacia persistentem ad gremium 20 ecclesie reducere; et quod plus est, in casu, quo ipse remanere non posset, solum exclusis omnibus facere eum papam, ut clare patet ex quadam cedula cum practica, quam attribuit regi Aragonie."

Item quod illam cedulam ipse sustinuit et defendit publice et fecit per tres cardinales suos multis vicibus allegare de iure pro defensione dicte cedule 25 cum practica; et nisi domini cardinales viriliter restitissent, sine dubio ipse processisset ad conclusionem dicte cedule, que, qualis sit, sacrum concilium iudicabit.

Item sicut semper conatus fuit suos adversarios defendere et sustinere, quod non erant heretici vel scismatici, nec erant in casu capituli: In nomine 30 Domini; et de hoc extant magne et publice (al. plenarie) allegaciones facte de mandato suo et per suos in favorem dicti domini Bonifacii [290] et

successorum suorum.

Item sicut dominus Gregorius requisitus sollempniter, quod renunciaret per procuratorem, et dominus Gregorius negaret, ambassiatores pape in publico 35 concordantes cum opinione Gregorii dixerunt, quod ipse bene dicebat.

Item sicut dominus Benedictus toto posse impedivit, tenendo magno tempore ambasiatores suos ibi ad istum effectum, quod communitas Florentina

1 S. oben S. 7, 20 ff.

2 S. diese 'practica' mit dem Zusatz des Königs von Aragonien in Martène-Durand, Thesaurus novus II, 1140.

3 C. 1. Dist. XXIII.

Vgl. die Darstellung in Bd. 2.

non subtraheret obedienciam domino Gregorio adversario suo, sustinendo eum et favendo sibi in detencione et fortificacione obediencie sue.

Item ambo semper tenuerunt, unus cum alio unum vel duos secretarios, qui in profunda nocte intrabant ad eos et loquebantur per longissimum spa5 cium, puta Symon de Cera,1 Iohannes de Burgo2 et Michael de Pisis.3

Item sicut archiepiscopus Terraconensis solus cum solo fuit locutus domino Gregorio per longissimum spacium in Senis.

Item sicut quilibet eorum faciebat occultissime [291] tractari per suos speciales secretarios et domesticos familiares cum alio et secretariis eorum, 10 puta cum camerario domini Gregorii, nepote suo.

Item sicut ipsi tractatus eorum semper tenuerunt secretos nec unquam communicaverunt cardinalibus suis.

Item sicut dominus Benedictus expresse inhibuit cardinalibus suis, quod nullus impediret se ad aliquem tractatum, sed dimitterent eum solum facere. 15 Item sicut inter secretarios et familiares utriusque tenebantur occulta colloquia horis suspectis et locis secretis.

Item sicut familiares et secretarii unius intrabant ita familiariter secreciorem cameram alterius, nec tenebantur eis porte, sicut fuisset cubicularius illius, qui erat adversarius.

20 Item sicut dominus Gregorius dixit in publico, dum ageretur de certis litteris regis Francie, que videbantur aliqua comminari, quod istud erat malefactum,5 velle eum plus quam velit restringere.

Item sicut alias eciam in publico, dum ambassiatores Francie instarent pro via mutue renunciacionis, [291] dixit, quod ipsi se nimis impediebant: 25 ‘Dimittatis me facere cum eo, quia nos bene concordabimus.'

Item alias fuerunt missi de Roma in una lictera septem articuli inter eos tractati et concordati, ex quibus clare infertur collusio; et fuerunt plura alia, prout quilibet melius poterit rememorare.

Super tricesimoquarto dictorum articulorum, articulo incipiente: 30 Postquam autem etc., interrogatus predictus testis dixit, esse verum prout articulatur, quia presens, fuit et vidit ac audivit, sed de apprehensione personali domini Benedicti audivit dici, et hec ex relatu magistri Iohannis Giardi, et eciam sic intellexit ex bulla Benedicti.

Super tricesimosexto dictorum articulorum, articulo incipiente: 35 Ex quo dictus etc., precedenti articulo de voluntate ipsum testem producentis omisso, interrogatus ipse testis, quid sibi inde constaret, dixit

[blocks in formation]

Simon Salvatoris, der dem

officium cere' angehörte; s. oben S. 60, Z. 24.

2 In den Kammerrechnungen 'passim'; vgl. auch oben S. 371.

Findet sich, soviel ich sah,

4 Peter Zagarriga.
Labbe-Mansi XXVI, 15.

8 Labbe-Mansi 1. c.

in den Kammerrechnungen dieser Jahre nicht.
5 Vgl. oben S. 371, Anm. 7.
7 S. unten S. 375.

ita dici audivisse, prout ponitur, a multis fide dignis in Pisis et alibi, et eadem fuisse manifesta, publica et notoria, prout ponitur. - Interrogatus idem testis super notorietate respondit, ut supra, quia apud omnes ita esse asserebatur.

F. 292. Super tricesimoseptimo dictorum articulorum, articulo incipiente: Ultra premissa1 etc., interrogatus ipse testis, quid inde sibi con- 5 staret, dixit, contenta in eo esse vera et notoria, prout patet ex actis. — Interrogatus idem testis, si isti duo contendentes scandalizarunt et deliquerunt ac scandalizant ecclesiam Dei notorie ex premissis, dixit, quod sic, et hoc esse publicum. Interrogatus predictus testis de causa sciencie dixit, quia post sollempnes promissiones iuratas pluries et sepius requisiti, quod darent 10 pacem ecclesie per renunciacionem, per longa temporum spacia id facere omiserunt, ita quod ex eorum pertinacia, induracione et obstinacione sunt secuta diversa et magna scandala scandalizancia universalem ecclesiam ac subvertencia quantum in eis est statum universalis ecclesie; fueruntque fautores, defensores et nutritores scismatis inveterati per triginta annos 15 et ultra. Interrogatus idem dominus testis, si reputat propterea eosdem contumaces, incorrigibiles et obstinatos notorie, dixit quod sic, et hoc esse notorium ex causis premissis.

Interrogatus idem dominus testis, si premissa deposuit prece, precio, amore, timore favore etc. Super generalibus interrogatoriis generaliter, 20 bene et negative respondit. Et fuit sibi iniunctum, ne revelaret ea, que deposuit, ut moris est.

2. Zwei Berichte Johann Guiarts, des Boten der avignonesischen Pisaner Kardinäle, über Peters Aufenthalt in Perpignan

(Ende 1408, Anfang 1409).

Die Kardinäle, welche im Juni' 1408 Peter den Rücken kehrten, um mit den Kardinälen Gregors das Pisanum vorzubereiten, hegten oder gaben sich wenigstens den Anschein, als hegten sie noch die Hoffnung, Peter zur Abdankung nach Pisa zu ziehen.

Zu diesem Zwecke sandten sie, aufser anderen Boten, 2 am 29. September 1408 und am 1. Februar 1409 einen höhergestellten, wohlunterrichteten Geistlichen, Johann Guiarts (Ioannes Guiardi), Erzpriester von Poitiers,

So die codd. Vatic. Ottob. temporis.

↳ Ottob. eine Lücke für statum.

1 L. c. c. 1217.

So überbrachte Wilhelm Saigneti litterae patentes'. Obgleich er vor Guiart von Pisa abgegangen war, traf er doch erst nach demselben in Perpignan ein; vgl. Labbe-Mansi, Collectio conciliorum. XXVI, 1184 und Martène-Durand, Thesaurus novus. II, 1428.

3 So lautet der Name in dessen französischem Briefe in Martène-Durand, Novus thesaurus. II, 1426, 1428.

Dies die lateinische Form in unserer Hs. und in Martène-Durand, Collectio amplissima VII, 915.

nach Perpignan, mit Schreiben an Peter, an seine älteren Kardinäle und an andere Kurialisten; bei der zweiten Sendung auch an den König von Aragonien und die bedeutenderen aragonesischen Städte. Nebenbei war Guiart beauftragt, alles Wünschenswerte, zumal den Verlauf des nach Perpignan berufenen Konzils, auszukundschaften und über alles möglichst genauen Bericht zu erstatten.

Bei seiner ersten Reise erhielt Guiart aufser dem bereits erwähnten Schreiben aller zur Zeit in Pisa anwesenden avignonesischen Kardinäle für Peter auch besondere Schreiben von den beiden ihm näher stehenden Kardinälen Malesset und Brancaccio.

Nachdem er Pisa am 29. September verlassen hatte, traf der Bote am 22. Oktober in Perpignan ein. Er reiste also als Herr, nicht als Kurrier. Bei seiner Audienz am 24. musste er Peter über die Feier in der herrlichen Kathedrale von Pisa eingehend berichten, durch welche sich die Kardināle beider Obedienzen um den 24. August zu einem Kolleg vereinigt hatten. Sodann musste er ihm die besonderen Aufträge einzelner Kardinäle mitteilen.

Nach dieser Audienz, über welche wir einen ausführlichen Bericht erhalten, begann Guiart die anderen Briefschaften zu verteilen und füllte so die Zeit bis zum 1. November aus, an dem das Konzil eröffnet werden sollte. Doch das Allerheiligenfest brachte nur eine Vertagung auf den 15. November. Da jedoch Johann auf die Antwort warten musste, welche Peter auf das Schreiben seiner untreuen Kardinäle erteilen wollte, so konnte er bis zum 20. November, ohne Verdacht zu erregen, weiter Späherdienste leisten.

Nachdem er aber an diesem Tage die Antwort Peters erhalten hatte und noch länger den Sitzungen beiwohnen wollte, wurde seine Lage kritisch. Am 5. Dezember erfolgte seine Ausweisung aus der Konzilssitzung, ohne Zweifel auch deshalb, weil jetzt die Verlesung der 'informatio seriosa' vollendet war und nun die eigentlichen Verhandlungen begonnen werden sollten, die einen weniger friedlichen Verlauf versprachen. So trat er denn alsbald, von einer Schutzmannschaft geleitet, welche der Kardinal Fieschi ihm mitgab, seine Rückreise an und traf am 1. Januar 1409 in Pisa ein.

Die Antwort Peters veranlafste seine ehemaligen Kardinäle zu einem zweiten Schreiben. Mit diesem und einer Menge anderer Briefschaften ging Guiart am 1. Februar 1409 von neuem von Pisa ab und traf am 27. in Perpignan ein. Bereits am selben Tage konnte er Peter das Schreiben der Pisaner Kardinäle überreichen, welches sofort öffentlich verlesen wurde.

Da Guiart diesmal auch Schreiben der Kardinäle nach Aragonien zu besorgen hatte, so wollte ihm Peter auch seinerseits einen Brief an König Martin nach Barcelona mitgeben. Doch die Abfassung dieses Schreibens verzögerte sich bis zum 18. März. Als Guiart auch an diesem Tage von Peter weder das Schreiben an den König noch die Antwort an die Pisaner erhalten konnte, sondern von Peter- aufgefordert wurde, zunächst das für den König bestimmte Pisaner Schreiben nach Barcelona zu bringen und dann die

« ÖncekiDevam »