jam pridem a Dilecto etiam Filio Nobili Viro Antonio Ulrico Genitore tuo monstratam iniisse, relictaque ac ejurata hæresi, in qua educata fueras, orthodoxæ religionis cultum suscepisse cognovimus. Eidem propterea Patri misericordiarum et Deo totius consolationis gratias agimus immortales, quod Te ex errorum tenebris eductam in admirabile catholicæ veritatis lumen benigna manu perduxerit, adeoque in diebus nostris ex inclyta tua Domo novum, et quidem splendidum Romanæ Ecclesiæ ornamentum adjecerit. Tibi vero, lectissima Virgo, cujus eximias virtutes et decora ex hoc ipso a Te suscepto consilio, satis superque colligimus, hanc dexteræ Excelsi salutarem in Te mutationem effuse gratulamur, eoque impensius gratulamur, quod animi magnitudine tuis Natalibus plane digna Mundi opes, et omne ornamentum seculi contempseris propter amorem Domini Nostri Jesu Christi, ac ejusmodi sacrificio meritum Tibi duplicaveris ad coronam. Quamobrem centuplum illud, quod cum vita æterna promittitur iis, qui temporalia pro Salvatore dimiserint, Tibi debes jure optimo polliceri. Nos interea devotæ tuæ erga Sanctam hanc Sedem filialis observantiæ significationes perlibenter amplectimur, et Deum Optimum Maximum, qui dives est in misericordia, precamur, ut nova in dies suæ gratiæ munera Tibi largiri dignetur, ad quæ promerenda Te vicissim omnia pietatis studia ultro posituram esse non ambigimus. Et Nobilitati Tuæ paternæ Nostræ charitatis pignus apostolicam benedictionem peramanter impertimur.

CXLVIII

ANGELUS EPISCOPUS CARDINALI PAULUCCI.

Ex autographo prius edito, quod nunc etiam in bibliotheca Vaticana servatur.

Ruremondæ, 21 sept. 1712.

Eminentissime ac Revendissime Domine!

Sanctitatis Suæ et Eminentiæ Vestræ zelus ardens et indefessus in promovendis iis quæ ad Ecclesiæ et Religionis orthodoxæ incrementum tendunt, nullum mihi dubium relinquit, quin ea, quæ hisce annuntiaturus accedo, gratissima accidant: Die 13* mensis currentis in hanc civitatem advenit Serenissima Princeps Henrietta Christina de Brunswick et Lunenbourg, filia Serenissimi Ducis regentis de Wolffenbüttel, Augustissimæ Imperatricis regnantis amita, quondam Abbatissa Abbatiæ Lutheranæ de Gandersheim, qua nuper dimissa, et hæresis Lutheranæ coram Principe Abbate Corbaiyensi, abjuratione facta, Religionem Romano-Catholicam amplexa est, et 20 hujus, prævia Sacramentali confessione mihi facta, et Sanctissima Eucharistia in Ecclesia monasterij Nobilium Virginum e manibus meis publice sumpta, ibidem petiit a me Sacramento Confirmationis initiari, quod ei non sine summa animi lætitia etiam publice contuli, et præter nomina præmemorata Albertinæ nomen ipsi a matrina impositum assumpsit. Merito speramus fore ut hæc Prin ceps omni Virtutum genere ornatissima, quæ reli

quum vitæ cursum in hoc loco, ab omni Aulæ et parentum ac consanguineorum strepitu remoto, consummare, et Deo famulari intendit, heterodoxis, ut majori Religionis, calamitosis hisce temporibus, tuendæ zelo accedantur, non leve, exemplo suo incitamentum præbeat. Pro solatio spirituali cupit monialium clausarum consortio quandoque frui, et propterea in illarum conventus, cum aliquibus piis æque ac nobilibus matronis ejus servitio mancipatis, intromitti; cum vero hic plures sint exemptæ quam mihi jure ordinario Subditæ, Eminentiæ Vestræ toties erga me reiterato favore humillime efflagitare audeo, quatenus mihi a Sanctitatis Suæ solita benignitate impetrare dignetur facultatem, piæ huic Principi concedendi licentiam, ut claustra monialium exemptarum in mea Diœcesi sita, dum id expedire judicavero, sola, aut matronis præfatis stipata ingredi possit. Ejus Soror germana Serenissima Ducissa de Schwartzenbourg, quæ ipsam huc est comitata, etiamnum Lutherana, non longe, quantum ex utriusque sermonibus colligere licuit, a conversione ad veram fidem abesse videtur: faxit Deus ut hæc quoque ad gremium Sanctæ Matris reducatur. Finio ne longior sim, et Eminentia Vestræ sacras manus deosculatus profundissimo respectu persevero, Eminentissime ac Reverendissime Domine, Eminentiæ Vestræ humillimus, obedientissimus et obligatissimus servus et creatura,

+ ANGELUS,

Episcopus Ruremondensis. mpp.

CXLIX

DECLARATIO SERMI DUCIS AUGUSTI GUILIELMI PRINCIPIS HÆREDITARII AUGUSTISSIME REGNANTIS PATRIS.

Ex autographo prius edito, quod nunc etiam in bibliotheca Vaticana servatur.

Datum Brunswici, 3 februarii 1714.

Augustus Guilielmus Dei gratia Dux Brunswicensis et Luneburgensis, pro Nobis ac posteris Nostris promittimus, ac spondemus, quod cum Serenissimus Pater ac Dominus Noster Romano-Catholicis publicum Catholicæ religionis exercitium concesserit, Nosque a S. C. M" gloriosissime regnante Imperatore, ac clementissimo domino Nostro, pro eventuali satishabitione supradictæ concessionis requisiti fuerimus, præhabita matura consultatione cum statibus, ad quos grave hoc negotium pariter attinet, præfatam concessionem liberi exercitii religionis Romano-Catholicæ (si umquam ditionum harum regimen Nobis obtingeret) prorsus immutatam relinquemus, ac servabimus, eo quidem modo, ab alte memorato, Serenissimo Parente ac Domino Nostro statutum est, et a Serenissimo Electore Hannoverano dictum exercitium liberum Catholicis conformiter conceditur, idque in verbo, honore ac fide Principis promittimus, hancque assecurationem nostram propria subscriptione nec non Ducalis Sigilli Nostri appositione firmamus.

AUGUSTUS GUILIELMUS.

CXL

CONSENSUS SERMI DUCIS LUDOVICI RUDOLPHI SERMI DUCIS ANTONII ULRICI FILII SECUNDO GENITI.

Ex autographo prius edito, quod nunc etiam in bibliotheca Vaticana servatur.

Datum Brunswici, 3 februarii 1714.

Ego Ludovicus Rudolphus Dux Brunswicensis et Luneburgensis, Princeps de Blankenburg, promitto ac spondeo sub fide et dignitate mea, quod si disponente Altissimo, hujus Ducatus regimen ad me devolveretur, Romanam Catholicam religionem in utraque civitate Brunswicensi et Guelphebitana sine ulla diminutione in statu quo relinquam, eandemque constanter protegam, ad cujus majorem assecurationem hanc firmam sponsionem meam manu propria scripsi, subscripsi, ac Principatus mei sigillo munire volui.

LUDOVICUS RUDOLPHUS.

CLI

CLEMENS PP XI SMO DUCI ANTONIO ULRICO.

Ex autographo prius edito, quod nunc etiam in bibliotheca Vaticana servatur.

Romæ, 24 martii 1714.

Dilecte Fili, Nobilis Vir, Salutem etc. Repleti sumus consolatione, superabundavimus gaudio, ubi ex literis Nobilitatis Tuæ die 26 mox elapsi mensis