inhibitione opus est; quia tunc ipso facto ligantur judicis a quo

manus.

Si vero judex a quo appellationi non deferat, potest et solet Vicarius generalis Archiepiscopi, appellationem a definitiva recipiens, vel ab interlocutoria aut gravamine bene appellatum fuisse pronuntians, inhibitionem facere dicto judici a quo ne ultra in causa procedat.

6. An possit Vicarius Archiepiscopi, prædictam inhibitionem facere sub pœna excommunicationis? Respondetur negative. << Ratio est quia Vicarius Archiepiscopi non potest ferre sen<< tentiam, vel exercere jurisdictionem, vel promulgare censuras <«< ecclesiasticas in suffraganeos, existente in provincia Archi

episcopo (cap. 1, de Officio ordin., in 6): quod procedit << propter reverentiam dignitatis episcopalis. Sed intelligitur de << sententia definitiva censurarum, et non quando Vicarius « generalis Metropolitanus inhiberet sub pœna suspensionis « seu interdicti. » (Pellegrini, loco cit., n. 21.)

Hæc cursim adnotare voluimus paucissima ex plurimis quæ ad præsentis capitis materiam pertinerent. Ne scilicet cætera, propriis sedibus, sive in hoc, sive in aliis tractatibus collocata, inutiliter repeterentur.

FINIS TOMI PRIMI.

SECTIO I. De judiciorum ecclesiasticorum natura, et quo jure regulentur.
CAPUT I. De judicii forensis natura et recta definitione.
CAP. II. Utrum judiciorum institutio juris naturalis sit, an vero dumtaxat
positivi ..

6

6

15

Propositio Ia. Ex jure naturali, debet in omni societate completa judi-
ciorum proprie dictorum institutio induci . .

15

་་

Propositio IIa. Institutio judiciorum non est de jure naturali, eo sensu
quod omnia crimina coerceri et omnes omnino lites dirimi debeant
per judicia proprie dicta

16

Propositio IIIa. Præter solemnitates, quæ substantiales dici solent, cœ-
teræ ad jus humanum referendæ sunt.

17

CAP. III. Judicii in varias species divisio

17

CAP. IV. An et quo sensu a Justinianeo etiam jure ecclesiastica judicia
normam aliquatenus accipiant . .

19

SECTIO II. Probatur Ecclesiæ competere judiciariam potestatem proprie
dictam, id est, forum externum cum potestate coactiva.

23

CAP. I. Exponuntur præcipui circa judiciariam Ecclesiæ potestatem

errores.

23

24

CAP. II. Determinatur sensus thesis, proprie dictam judiciariam potes-
tatem Ecclesiæ vindicantis . .

26

CAP. III. Deducuntur argumenta quæ probant Ecclesiæ competere forum
externum seu contentiosum, cum vi aliqua coactiva

29

§ L. Argumentum ex Scriptura sacra

29

§ II. Argumentum ex perpetua traditione et Ecclesiæ praxi

32

§ III. Argumentum ex variis hac de re definitionibus

.

§ IV. Diluuntur nonnullæ objectiones

48

CAP. IV Potestas Ecclesiæ coercitiva intelligenda est etiam de pœnis

§ III. Argumentum ex doctrina Suaresii, quatenus sententiam commu-
nem doctorum scholæ exhibente.

§ IV. Argumentum ex Ecclesiæ definitionibus .

SECTIO III. De judiciorum ecclesiasticorum materia seu objecto proprio.
CAP. I. De principiis ex quibus determinari debet, quænam causæ ad
forum ecclesiasticum pertineant, et quænam ad forum sæculare. . .
Principium I. Ab omnibus admittendum est, eas causas ad forum ec-
clesiasticum pertinere, quas Ecclesia, sive per expressas definitio-
nes, sive per sufficientem suam praxim, declaraverit jurisdictioni
suæ subjacere.

Principium II. Ad distinguendas proprias ecclesiastici et sæcularis
fori causas, tuta regula sunt decreta pontificia et conciliorum, quæ
hanc distinctionem clare enuntiant, et in generalem Ecclesiæ dis-
ciplinam seu legislationem transierunt

Principium III. Eæ causæ ad forum ecclesiasticum pertinere cen-
sendæ sunt, quas necesse est ecclesiastico judici, non autem sæcu-
lari, subjacere, ut Ecclesia finem sibi proprium, salutem nempe
animarum, convenienter attingere possit. .
Principium IV. Ad forum ecclesiasticum pertinere censendæ sunt eæ
causæ, quas illi foro tanquam proprias adscribunt communiter
doctores catholici.

CAP. II. De causis spiritualibus.

Propositio Ia. Causæ spirituales ad forum ecclesiasticum exclusive et
proprio jure pertinent

.

Propositio IIa. Ad forum ecclesiasticum pertinent spirituales causæ,
etiamsi temporalis societatis interesse attingant
Propositio III. Quando dubium est utrum causa spiritualis sit, an
vero temporalis, ad potestatem ecclesiasticam pertinet pronuntiare,
et huic decisioni se submittere debet sæcularis potestas
Propositio IVa. Potest laicus ex delegatione Summi Pontificis, non
vero ex delegatione alius cujuscumque Prælati ecclesiastici, de
causis spiritualibus cognoscere .

CAP. III. De causis matrimonialibus

Propositio Ia. Causæ omnes matrimoniales proprie dictæ, quoad ma-
trimonia fidelium, ad forum ecclesiasticum exclusive pertinent.
Propositio IIa. Causæ matrimoniales improprie dictæ, quæ nempe
versantur circa res temporales et substantiæ matrimonii extrinse-
cas, ad forum sæculare jure proprio pertinent.

88

CAP. IV. De causis temporalibus clericorum.

$9

CAP. V. De causis temporalibus quæ ad forum ecclesiasticum pertinent
ratione negligentiæ sæcularis judicis

90

Propositio 1a. Si justitiam administrare negligat sæcularis potestas,
causa (licet mere temporalis) ad forum ecclesiasticum legitime de-
fertur.

90

Propositio Ila. Ut causa temporalis ad forum ecclesiasticum de jure
transeat, non sufficit negligentia judicis sæcularis inferioris, sed
requiritur etiam negligentia judicis sæcularis superioris
Propositio IIIa. Ad sæcularem potestatem non pertinet ecclesiastici
judicis negligentiam supplere in causis ecclesiasticis.
CAP. VI. An et quatenus causæ de publica juventutis educatione et in-
structione, tum religiosa, tum litteraria, tum scientifica, ad forum ec-
clesiasticum pertineant . .
Propositio Ia. Per plura sæcula generalis fuit persuasio publicam ju-
ventutis educationem, ejusdemque instructionem, tum religiosam,
tum etiam litterariam et scientificam, Ecclesiæ auctoritati subjacere.
Propositio IIa. Tradendæ doctrinæ sacræ ratio omnino et exclusive
ecclesiasticæ potestati subjacet .

92

93

99

99

105

. . 106

Propositio IIIa. Ergo nequit sæcularis potestas independenter ab
Ecclesia, facultates sacras, aut universitates in quibus facultates
sacræ comprehendantur, instituere aut regere. .
Propositio IVa. Clericorum in magnis et parvis seminariis institutio-
nem ecclesiasticæ potestatis regimini subjacere certum est, atque
omnino tenendum

106

111

Propositio Va. Sæcularium juvenum scholæ, quoad religiosam insti-
tutionem, Ecclesiæ regimini subjacere debent.
Propositio VI. Litteraria etiam ac scientifica juventutis institutio ali-
quatenus Ecclesiæ auctoritati subesse debet; quantum nempe satis
est, ut in tuto sit religiosa ejusdem juventutis informatio. . . . 112
Propositio VIIa. Ergo in scholis etiam sæcularium juvenum, non de-
bent magistri, libri, et tradendarum disciplinarum ratio, indepen-
denter a potestate ecclesiastica, eligi, constitui et ordinari

CAP. VII. De causis juris patronatus

114

115

CAP. VIII. De causis foro sæculari propriis

116

CAP. IX. De causis mixti fori.

117

SECTIO IV. De variis personis in judicio intervenire solitis.

120

CAP. I. De judice.

120

§ I. Judicum ecclesiasticorum variæ species.

121

§ II. De requisitis, præter competentiam fori, ut judex valide judicare
possit.

124

Regula 1a. Ut judex causam valide judicet, debet esse competens.
Regula 28. Non potest quis esse judex vel assessor in causa, in qua
prius advocatum egit..

124

124

Regula 3a. Valide pronuntiare nequit judex, qui consimilem ipse
causam tanquam actor vel reus habet.

126

Regula 4a. Nullus regulariter in propria causa judex esse potest
Regula 5a. Dantur ad prædictam regulam exceptiones quædam
Regula 62. Judex, licet aliunde competens, non potest judicare,
quando recusatur tanquam suspectus, nisi suspicio sit frivola: ad
ipsum vero pertinet judicare utrum frivola sit necne

§ III. De judice qui existimatur competens, licet revera jurisdictione

careat

. 131

Propositio Ia. Acta et sententiæ pronuntiatæ a judice qui revera judex
non est, si communi populi errore talis existimetur, sunt valida. .
Propositio Ila. Si error non sit communis, sed paucorum tantum,
nullitate laborant acta et sententiæ prædicti judicis .
Propositio IIIa. Utrum in judice existimato necessarius sit titulus colo-
ratus, ut ejus gesta sint valida, legitime controverti potest
§ IV. De generalibus quibusdam judicialis officii obligationibus.
I. De requisita in judice scientia

II. De vitandis dilationibus non necessariis

III. De non recipiendis muneribus aut honorariis a litigantibus.

IV. De obligatione judicandi juxta probabiliorem sententiam : et
quid, remanente pro utraque parte æquali probabilitate?

V. De obligatione judicandi juxta allegata .

§ V. De judice delegato . .

I. Quid sint et quotuplicis speciei delegati judices

131

133

134

135

135

136

136

138

140

142

143

II. Quinam Ordinarii possint delegare, et quinam delegati subdelegare. 144
III. Qualitates requisita ut possit quis delegari vel subdelegari ..
IV. Quomodo procedere possint vel debeant delegati, quando plures
ad eamdem causam judicandam deputati sunt.

V. De officio delegati judicis.

VII. Quomodo cesset judicis delegati jurisdictio.

VI. De ipsius potestate. .

§ VI. De judicibus conservatoribus .

CAP. II. De Actore et Reo: ubi disseritur quoad habilitatem ad agendum

IX. De conventu seu domo religiosorum cui præest superior, qui nec

est Abbas, nec superior generalis totius ordinis

180

X. De abbatissis et aliis quæ præsunt monialium conventibus, quoad
causas suorum monasteriorum

XII. De Prælato superiore Ecclesiæ, quæ rectorem seu administrato-
rem inferiorem habet, quoad causas ejusdem Ecclesiæ.
XIII. Quando Prælatus in causa propria capituli, vel capitulum in
causa propria Prælati, admittatur ad agendum et respondendum in
judicio.

181

182

XIV. Utrum quis ad agendum in judicio compelli possit

182

22