It.,

Toorns. It., Corn. Alertsz. 3 L. 9 sc. 6 p., vandat hy anno XXXVIII gelevert heeft 2 loeye bloemen, d'een op 't waechuis de bonte Cree, ende d'ander opte Raven etc. Jan Jaspersz., cuepersleger, 9 L. 9 sc., wt sake hy anno voorsz. gelevert heeft die weerhanen mitten appel opten Boc-toorn, ende die weerhanen metten appel op die Vosse-toorn, etc. Comedie. Item, Jan Spruyt, getapt 12 quaert wyns, die de stadt op S. Lambertsdach, doe die clercken van S. Hieronymusscoel hoer comedie ende spuel gespuelt hadden, die meysters van S. Hieronymus mitten clercken voorsz. sconcken, elke quaert 3 sc. 6 p.

Scilderwerk. Item, Gerit Jansz., scilder, aengenomen ende opgemaect die scilderye in 't raethuys van Lichtenberch 31 L. 12 sc. It., noch heeft Gerit voorsz. twee weerhanen, opter stat nye toornen staende, yerst geteyckent ende daer na ofgeset - It., Willem Roelofsz., die scilder, gemaect die scilderye vanden Boc-toorn. te weten die boc gestoffeert, mit het schrift buyten inden toorn staende etc., 14 L. 10 sc. It., die scilderye vande Vosse-toorn, te weten die vos ende het scrift etc., als voren. It., 't waechuysgen, gheheten die Valck, etc. — Item, noch twe wacchuysgens, alse: die bonte Cree ende die Raven, ende 't scrift buyten aende voorsz. waechuysen gestoffeert etc. It., noch den beer mettet scrift, geverwet ende gestoffeert. It., noch der stadt wapen boven 't heck vande Plompentoorn gestoffeert.

ten,

1538.

Munt. Item, Corn. Aertz., anno XXXVIII geschikt geweest totten muntmeester van Antwerpen, omme aldaer van hem te ontfangen ende te halen, die doytgens, die hem van deser stadt wegen bevolen waren te doen munsoe is 't, dat hy van oncosten vande yseren vande munt ende andere verleyt ende verscoten heeft, als nabescreven: Inden yersten vande yseren, die de muntmr doen maken hadde, omme die doytgens daermede te munten, 6 L.; noch 56 pont doytgen te munten, 't pont 2 sc.; noch voor een tonnetgen, omme die doytgens inne te beslaghen, 3 sc. 6 p.; noch van se te brengen tot Antwerpen, I SC. 6 d.; noch van sciphuer van Antwerpen tot Gorcum, van Gorcum tot Viane ende voort tot Utrecht, ts. 11 sc., ende noch van vacatien 2 L. 10 sc.

Uitvaert. Item, Corn. Gerbrantsz., verwer, anno XXXIX, opte wtfaert van onse alregenad. vrouwe, die Keyserinne, gelevert 247 ellen swert lakens, die gehangen worden inden Dom, elc elle 3 p., ts. 5 L. 1 sc. 9 d. Item, Gerit Jansz. van Wytfelt, scilder, 10 L. 10 sc., wt sake hy na Pynxteren van stadwegen tegens die wtfaert van onse alregen. Keyserinne, hoechl. mem., die inden Dom gehouden worde, gescildert ende gemaect heeft, ts. 70 wapenen etc. Jan Jansz. wte Nypoort aen spelden om die wapens te bevestigen, 1 sc.

Silvere letters der stads dienaers. Item, Jan van Meerten, goudsmit, voor pinxteren van stadwegen gemaect voorde 7 stads leghe dienaers, seven silveren woorden van UTRECHT, by Italiaansche letteren geordonneert, om opter lufter mouwe vande voorsz. dienaers, ter eeren vande stadt, alsoe die stryp daermede offgeordonneert ende geset is, gedragen te worden, ende belopen tesamen 49 ytaliaensche letteren, in als 14 loot 3 engels, waervan by desen cameraer voorsz. die voorsz. Jan v. Meerten gelevert is vander stadt sulver 3 loot scerp, ende noch aen sulver penningen, wesende fyn silver, ts. belopende aen gelt 8 L. 14 sc.; ende Jan v. Meerten heeft verdient van 't pa

troen vande letteren voorsz. te ordonneren ende 't fatsoen vande voorn. 49 ytal. letteren in silver te werken, ts. 3 L. etc., ts. 11 L. 13 sc. It., Willem van Hindersteyn, eerste cameraer der stad van Utrecht, myn vennot, ende Jan v. Meerten, betaelt 61 L. 10 sc. 9 p., wt sake nabescreven: Inden eersten, soe heeft Will. van Hindersteyn voorsz. in presentie vd. cam. Herm. van Leeuwen, wtgereykt ende verscoten in handen van Jan van Meerten voorsz., aen penningen van Engelsche stoters, scrickelborgers ende slapers, die deser stadt overgelopen waren, door de afsettinge vande payemente, ts. totter somme van 50 L., van welcke voorsz. penningen gemaeckt syn sekere silvere letteren tot behoef vande hooghe ende leeghe dienaers deser stadt voorsz., wegende in als aen silver 29 oncen.

Ende hier tegen

heeft Jan van Meerten voorsz. Herman van Leuwen voorsz. weder gelevert aen sulver 23 namen van 't woord UTRECHT, soe groet als cleyn, elc naem van 7 letteren, wegende in als met een loet lakens tot syne behoeff, 29 oncen 4 engels, etc. Ende Jan voorsz. heeft verdient, vande namen ende letteren voorsz. te maken ende te werken, te weten vande 8 grootste namen, voor de 8 hoochste dienaers ende officianten, van elke naem, alsoe hy daertoe tot syne coste een nye patroen heeft moeten laten maken, 12 sc., ende vande 15 namen voor de andere leghe officianten ende dienres, ts. 6 L. 8 sc. 9 p.

Caerte. Item, Jan de Bruyn van wegen nabescreven betaelt de somme van 3 L. 13 sc., wt sake Henr. vd. Borch, Henr. v. Rawesway, Ev. v. Schayck, schildere, Jan de Bruyn, deurweerder, na Odulphi, wtgereyst syn, tsamen 3 reysen, ende daer na deselve, sonder alleen Henr. v. Rawesway, noch een reyse, omme die vryheit van Utrecht te doen bescriven ende ontwerpen, omme daer van een chaerte te maken, ende hebben die drie voorsz.,

soe

se laet inquamen ende moede waren, inden Hollandschen Tuyn verteert aen cost ende wyn, 1 L. 11 sc. 6 p. Ende omme die wterste ende bepalinge vande vryheyt te weten, soe hebben sy dese nabescreven daertoe gehad,

die se hem wesen, te weten: Jan Jansz., ganscoper opten Noert, Jan Jansz., buyten Wittevrouwen, elx 2 daghen, Will. v. Deyll, Jan Jansz. te Abstede, ende Aerntge Pot, buyten Tollesteech, elx 1 dach, daervan aen elx betaelt is voor hore vacatien 1 kan wyn van 3 sc. 6 pen. Noch hebben deselve gehadt Pous, aende Kauhorn, met een wagen, alse opten eersten dach, daervan hem betaelt 8 sc. I., dese cameraer heeft, wt sake nabescreven, betaelt 8 L. 6 sc. 6 P., inden yersten, 's woensd, 9 July, soe hebben H. vd. Borch, Willem Goesensz., scep., Ja. vd. Voort, secr., in absentie van Jan de Bruyn, deurw., Anto. Egbertsz., stadsdien., Ev. v. Schayck, scilder, ende Ja. Luytgensz., greefmeester, van stadswegen gereden ende gegaen, omme ende byn-nen der vryheyt van Utrecht, aldaer by desc stad op sekere benoemde plaetsen ettelicke personen geboden ende verdaecht waren, omme getuychnisse te doen van 't gesceyt ende gelegenheyt deser vryheidt vande stadt v. Utrecht, ende dat nae een bestek ende chaerte, die by Ev. van Scayck, scilder voorsz., gemaect wesende, den getuygen in 't deposeren, elck bysonder getoent werde, waerop de voorsz. scepenen de getuychnisse doen bescryven ende gehoert hebben, ende hebben hierover geweest van 's mergens vroech tot vyff uren tot naden middach toe: ende alsoe sy vandien dach nyet gegeten en hadden, hebben sy, wtgenomen Will. Goesensz., ts. geteert gehadt ende, de maeltyt ongerekent, t'on cost gehadt, aen wyn, 6 kannen, de kan 4 sc. Noch heeft H. vd. Borch met Evert voorsz., omme gelyke saken, ende de chaerte te recht te bestellen, wtgeweest, ende hebben doe 's middaechs gebleven ten Dael, daer t'oncost gehadt 3 kannen wyns, de kan 2 sc. Ende opden voorn. 29. July syn gehoort 29 getuygen, ende saterdach daerna 4 getuyghen, elx 3 sc.

Beellsnyder. Item, Fra. Jansz., beeltsnyder, 2 sc. 6 p., wt sake hy nabescreven namen, vande nywe waeckhuysgens, alse: Castylie, die Valk, die Raven ende die bonte Cree, elks in een bordeken, gesteken ende gesneden heeft, etc.

Scilderwerk. Item, Will. Roelofsz., scilder, 12 L., wt sake hy dese nabescr. werken gedaen heeft: Inden eersten, aenden Berentoorn van bynen 2 vaentgens mitten appelen, die daerboven op staen, gestoffeert. It., gestoffeert die wolf anden Wolf-toorn ende dat scrift, daeronder met 2 dueren. It., den hont, met 2 dueren gestoffeert mittet scrift. It., die waechuysen die door gegroent, met het veynstertgen ende dat schrift, genoemt: die Nachtegael.

Stad-segel. Item, Dirc Roelofsz., metselaer, 14 sc., wt sake hy anno XXXVIII gearbeyt heeft inden stadhuys van Lichtenberch, ende daer een gat gebroken, om dat stadsegel daerinne te bewaren.

Triumph-boog. Item, Jan van Eley, kistemaker, betaelt die somme 2 L. 13 sc. 6 p., wt sake hy tegens die incompste van onse Gen. vrouwe Coninginne etc., voorde Lyndmerct aende aentycksche poirte tot triumphe ende eere der stadt, boven hetgene dat die stadt daer aen lyet tymeren. te cost geleyt heeft vande wapens der Keiserl. Maj., de Coninginne, deser stadt met noch andere figuren ende scrifturen, ende daervoor betaelt 1 L. 16 sc. Noch voor een boec lombertspapier, 4 sc.

Gulde poert. Item, Ev.Weyersz. etc., aen de gulde poert gelevert 7 kerksperren, etc.

Meyster Balthasaer, Ital. architect. Item, Jan vd. Haer etc., 9 Sept. aenden Keis. Maj. tot Brussel synde, ende hebben met hem gehadt in 't ginsen reysen etc. meyster Willem van Oirdt, etc., ende noch is hem in 't weder komen beygescict, wt Keyserl. Maj. bevel, enen, genaemt meyster Balthasaer, wesende een Italiaensche architect, omme die gelegenheyt, sterkte ende tymeradge alhier tot Utrecht te besien, etc.

Tafel van 't oordeel. Item, Ev. Wyertsz. etc., die tafel van 't oordeel ofgenomen ende in Lichtenberch weder opgehangen, etc.

Willem v. Noert, als stads-metselrie-meester aengenomen. Mr. W. v. Noert, deser stad metselrie-meester, betaelt 20 L., voor syn pensie ende loen, die hem Remigii, anno 1541 verschenen was, wt sake hy als daertoe byden rade deser stadt, den 26. Mey 1540 aengenomen wesende, deser stadt desen jaer als metselrie-meester gedient heeft, te weten in 't ordineren deser stads nye poorten ende muren, oick bruggen ende anders, omme te allen tyde dieselve te visiteren, ende die gebroken daervan, dan die oversten ofte cameraers aen te brengen, ende voort alle daerinne syn levenlanc gedurende te doen, dat een goed getrouwe metselrie-meester schuldich is ende behoort te doen, waervoor hem jaerlicx tot syn pensie toegevoecht is te hebben dese voorsz. somme, ende daertoe noch gecleet te worden ende syn wyn te hebben, soe wanneer ende in manieren, als deser stads deurweerders gecleet worden ende hore wynen hebben, alles breder na inhoud syner ordonnancy ende anneminghe, copie hierby getoont ende quitantie daertoe dienende, inhoudende de voorsz. somme van 20 L. It., Jan van Meerten, goutsmit, 5 L. 16 sc. 9 p., wt sake hy mr. W. v. Noert, als metselrie-meester, ende mr. Jan Tolhuys, clockegieter, als mr-bus-scut van deser stadt gemaect, ende elcx gelevert heeft 't woort UTRECHT, in silvere letteren, tsamen makende 14 letteren, wegende aen silver in als 3 oncen 2 engels, d'once 1 L. 10 sc. Voor syn arbeyt 1 L. 4 sc.

Bus-scut-meester. Mr. Jan Tolhuys, clockegieter, deser stads meester-bus-scut aengenomen, etc.

Caerte. Ev. van Scayck, scilder, 32 L., wt sake naebescreven: Inden eersten, in July 1539 mette gescicten geweest opde wterste bepalinge ende geleghenheyt van alle deser stads vryheden, omme deselve te besichtighen ende op een caerte te stellen, nae ordinancie, opdat die stadt voor toecomende memorie, die bepalingen daervan soude moeghen weten, waerover hy geva ceert heeft tsamen tot ver

scheyden tyden, 5 daghen, ende heeft noch tot perfectie vande vryheyt voorsz. een caerte daeroff gemaect, naer 't compasse, soe veele moghelyc was, op papier, omme die vryheit voersz., daer mede myn heer van Hoechstraten, zal. mem., ende synder Gen. raet te bewysen ende te tonen, soe daer questie omme voer de heren van Utrecht hanghende was, waerop hem, 21 Maert anno 40, byden rade belieft is, op rekening van syn arbeyt voorsz., te geven 18 L., ende dat hy noch by goeder ordonnancie een chaerte op een tafel, van olyverwe, scilderen ende maecken soude, om die op deser stads raethuys, tot een memorie, te hanghen, 't welc hy alsoe gedaen ende volbracht heeft, waerinne hy groote moeyenisse, omme die opte wynden ende op de steek naer behoren ende gelegenheyt van dien, te stellen, gehadt heeft; alsoe dat hy daeraen verdient en hem voorts belieft is, te hebben, boven die 18 L. voorsz., alles vermogens die belieftenisse 's raets, in date des donred., den 15. Sept. XLI, ende quitancy daer toe dienende, de voorsz. somme van 32 L. It., Jan Pousz, kistemaker, 4 L. 5 sc., wt sake van dat houtwerk, daer die kaert op gescildert is vande limiten ende gesceyt van dese stad vryheyt, buyten deser stad poerten gelegen, die daer off, inde raetcamer van Lichtenberch, voor een toecomende memorie, gehangen is, etc.

Register. Item, Sander van Bommel, notaris vande domkerke t'Utrecht ende secret. vande staten 's lants van Utrecht', betaelt 34 L. 2 sc. 6 p., wt sake hy van stadswegen ende tot deser stadts behoeff tot toecomende memorie gecopieert heeft die prothocollen vande. staten voorsz., tractaten ende communicatien, gehouden mette gedeputeerden vanden lande van Gelre etc., nopende de recuperatie vande Geldersche goederen vanden jare xxxIII off, tot desen teghenwoordigen jaer XLI inclusive, wesende in 2 boeken gebonden, tsamen groot wesende 455 bladeren, verdient van elken blade van 't copieren ende 't bynden, 1 sc. 6 p. In date des donred. 15 Sept., ende quytancy daertoe dienende, de voorsz. somme van 34 L. 2 sc. 6 p.

Scilderwerk. Item, Will. Roelofsz., scilder, 2 L. 16 sc., wt sake nabescreven: Inden eersten, heeft hy in des pensionaris huys die wyeltrap gedrenct twee mael met oly, 6 sc. It., heeft hy gescreven inde tafelen beneden die beelden in Lichtenberch die namen ende afcomste etc., 2 L. 10 sc.

Scavot. Item, Goeyert Geritsz., steenh., 17 sc., wt sake hy gewerct heeft, omme die gaters te maken voor Hasenberch ende den herden steen daer inne geset ende voort dat yserwerk ende crammen inne gegoten, omme scavot daerinne te leggen ende te vestigen, dat er nye gemaect wordt, etc.

Waec-cloc. Item, mr. Jan Tolhuys, clocgieter, 134 L. 11 sc. 3 p., wt sake hy nae Pynxteren gelevert heeft volgoten den nywen waec-clok, hanghende boven inde Buerkercktoorn, die hy aengenomen had te volgieten, welke voorsz. clocke wegende is 929 pont, van elc 100 pont te gieten, 2 L. 10 sc. Noch 904 pont klocspise gecoft tot Amsterdam, voor 't hond. pont, 11 L. 15 sc. Noch daertoe gelevert 25 pont tinne, elx pont 3 sc. 3 p. etc.

1511.

Stads-meester-gieter. Item, mr. Jan Tolhuys, clock- ende busgieter, deser stat mrbus-scut, betaelt de som van 20 L., en dat voor syn pensie, wt sake hy daervoor desen geheelen jaer als mr-bus-scut gedient heeft, soe hy daertoe van stads wegen, door 't belieftenisse vanden rade, geschiet 18 Oct. anno XLII, by nywe accoert ende conditien aengenomen is syn levenlanck sekerlyk gedurende,

te weten:

Dat hy deser stadt dienen sal in tyde van noode, als hy vanden oversten ende raet van deser stadt daertoe versocht ende vermaent sel werden, omme alle gescut, groot ofte cleyn, off te scieten ende oick te besuecken ende te beproeven. Ende voert sel hy syn levenlanck binnen deser stadt ter woon blyven, ende syn ambacht van bussen ende clocken te gieten doen ende hantieren. Dan, sal wel buyten deser stadt moghen trecken ende reysen

alleene, om syne bootscappen ende coopmanscap te doen, ende oic werc aen te nemen, om die bynnen deser stadt te gieten. Ende hier voir is hem van deser stadt jaerlyx geloift ende toe versegelt, te hebben tot syn pensie ende wedde de voorn. somme van 20 L., verschynende opten lesten dach Septembris ; ende sel oick noch gecleet worden, in manieren, als deser stads deurweerders gecleet worden, ende sell oick met hoer gelyke rasoenen ende wynen hebben, ende oick waecvry syn. Ende voirt, waer't sake, dat hem van deser stadt sekere busschen ofte anders te gieten aenbestaet werden, daervan sell hy nyet onredelyk eyschen ende nemen, ende sell, hetgene hem aenbestaet wordt, getrouwelyk ende spoedelyk hem moghelykste synde, maecken. Ende als hy in deser stadt saken by den oversten ofte den rade buyten deser stadt gescict wordt, daer van sel hy tot synen daggelde betaelt worden, in manieren als deser stads deurwaerders gedaen wordt, als sy buyten deser stadt in stads saken reysen. Ende omme, van't gundt voorsz. is, deser stadt mede versekert te wesen, soe heeft mr. Jan voorsz. daerof in segele ende brieven beloftenisse gedaen. Alles breder na vermogen derselver accoorde ende seghele ende brieven, in date voorsz. te beyden syden gegeven synde, waeromme alhier de voorgen. somme van 20 L.

Stads-meester-bus-scut. Item, Willem v. Snellenberch, als deser stads bus-cut-meyster, betaelt de somme van 4 L. 16 sc., wt sake hy sedert den eersten Augusti, tot S. Remigii dach toe, belopende den tyt van 8 weken, deser stadt als bus-cut-mr gedient heeft, soe hy vd. rade der stadt voorsz. daertoe aengenomen is, gedurende tot deser stads wederseggen, op conditien nabescreven :

Inden eersten, sel hy alle tochten helpen doen, bynnen ende buyten deser stadt, daer hem die oversten gebieden sellen, ende hy sell altyt het gescut regieren, ende doen als een goet bus-scut-mr toestaet te doen, ende nyet wt deser stadt te benachten, 'ten sy by consent vanden oversten.

Item, noch sell hy alle jaer, twe off drie

mael alle deser stads gescut, datter nu is off komen sell, op alle toornen ende plaetsen, daer't is oft geordonneert sell worden, visiteren, ende van alle gebreken houden in behoerlyke ordonnancy, dat men daerinne geen gebrek en sel vynden, in tyden ende wylen, als men die behouwen sell, 't sy van maten, stampers, loet, cretsers ende desgelyx, op deser stads cost ende tot last vanden voorsz. bus-scut-mr.

Item, noch soe sell hy alle deser stads buscruyt maken, te weten, 't salpeter fineren, 't swevel breeken, 't hout cloven, 't selve hout tot kolen barnen, ende 't selve soe opter stads cost tot buscruyt maken, daer hy voort toe doen sell, syn selfs cruytmolen ende andere reetscap, daertoe dienende, welke cruytmolen ende reetscap hy daer toe onderhouden sell.

Item, soe sel hy hebben voor syn persoon, als hy te deser stadt dyenst buscruyt maect, ende't gene daertoe dient, voor syn arbeyt, 's daechs vier stuvers, ende voor syn knechts, tot tween toe, die hy daertoe huren sel, overmits hy den arbeyt alleen nyet machtich en is, elx des daechs 3 stuv. Ende voort soe sel dese stadt hem byden anderen cameraer van deser stadt noch doen wtreyken, voor syn verbonden dyenst, in manieren voorsz., tot syn pensie, ter weke 12 stuv., daervan d'yerste dach ingaende is geweest in date voorsz. Alles breder blykende byde wtgesneden (!) cedule, die daervan door overcomen ende belieftenisse vanden rade gemaect is, daer van synde, met quitancy vande voorsz. 8 weken, die welke beloopt 4 L. 16 sc.

Gek vanden Pr. v. Oraengien. Item, Bertelemeus van Wede, die goutsmit, 14 L. 15 sc. 9 p., wt sake hy gemaect heeft een scakel van gout, die gesconken is die sot van myn Gen. heere, den Prince van Oraengien, als stadhouder, etc.

Herm. v. Borculo, boecprinter. It., Herm. van Borculo, boecprinter, wt sake hy omtrent Petri ad Vincula, doe Meerten van Rossem met ruteren ende knechten in Brabant was, ende alhier binnen deser stadt tydinge was, dat Meynert vd. Ham oic groete vergaderinge