Sayfadaki görseller
PDF
ePub

Vbi plura nitent in carmine, non ego paucis offendar maculis,

e se in queste pagine troverà qualche leggera menda storica letteraria o tipografica, rammenti gli altri versi del Venosino: ..(Epist. Lib. I. epist. 6, v. 67 e 68.)

Si quid novisti rectius istis

Candidus imperti, si nou his utere mecum.

L'autore formalmente dichiara nel compilar questo libro non ebbe altro in mira fuorchè descrivere i monumenti medioevali della sua patria. Si applicò ad illustrare le gloriose memorie della grandezza passata di questa illustre città, memore del noto consiglio di Terenzio:

Quoniam non potest id fieri quod vis,
Velis id quod possit.

Se deplorò talora, incidentalmente, l'operato di alcuna delle autorità cittadine, non lo fece già perchè mosso da spirito di partigianeria o di personale rancore, ma nell'intento di tentar di riunire, se fia possibile, tutte le forze in un sol fascio, cioè la Curia Episcopale, il Municipio ed il Governo, per salvare dalla ruina, che li minaccia e dallo squallore, nel quale ora giacciono, i monumenti religiosi medioevali più importanti che tuttora in Viterbo rimangono,

Se non raggiungerà, come pur troppo si teme, l'intento, osa sperare, almeno, che dai cittadini si riconosca in lui il buon volere nel tentar di conseguire lo scopo che si prefisse. - Stà scritto nel Vangelo: « Colligite fragmenta ne pereant » (Ioan. VI. 12) e quasi a prevenire le critiche di quei tali sofistici che disprezzano i libri composti con frammenti di altri libri, con molto studio e non minore pazienza, il compilatore di queste memorie rammenta ai suoi censori troppo severi una sentenza del libro di Ruth, ove è lodata colei che una ad una raccoglieva dietro ai mietitori le spiche obliate: « Sine rubore colligat et colligentem nemo corripiat. » (Ruth. c. II. v. 16.)

LE TOMBE DEI PAPI IN VITERBO

23

CAPO VI.

Diplomi e Privilegi della Cattedrale

di Viterbo (1)

(Scancia III. N. IV.) Anno 1623.

[ocr errors]

I.

Bulla concessionis Cuppae et Rocchetti Canonicis Ecclesiae Cathedralis Viterbiensis hiemali tempore cum armellino, aestivo autem cum armesino rubri coloris.

Urbanus episcopus Servus Servorum Dei. Ad Perpetuam Rei Memoriam Ministerio Sacri Apostolatus, licet immeriti, praesidentes necessaria temporum rerum et personarum dispositione monemur, sic Ecclesiarum quarumlibet praesertim Cathedralium insignium decori et venustati consulere, sicque gratiarum munera erga personas in eas Dignitates ac Canonicatus et Prebendas obtinentes liberaliter dispensare, ut personae ipsae specialibus Sedis Apostolicae privilegiis decoratae fiant in devotione erga Sedem ipsam per impensionem bonorum in dies propensis studiis ardentiores. Exhibita siquidem nobis nuper pro parte dilectorum filiorum Capituli et Canonicorum ecclesiae Viterbien. petitio continebat quod cum dicta Ecclesia inter alias Cathedrales Ecclesias Provinciae Patrimonii, in qua illa consistit, postremum locum non obtineat in eaque satis competens Dignitatum ac Canonicatum et Prebendarum numerus reperiat ur et Divina Officia cum multa devotione et decentia in illa quotidie peragantur provideque Capitulum et Canonici praefati, pro majori illius decore et ornamento plurimum cupiant se cura habitus delationem speciali aliqua prerogativa per Nos et Sedem praedictam ut infra exornari. Quare pro parte Capituli et Canonicorum praefatorum Nobis fuit humiliter supplicatum quatenus eis in praemissis opportune providere de benignitate Apostolica dignaremur. Nos igitur,

(1) L'autore attesta la propria riconoscenza al R.mo Capitolo della Cattedrale di Viterbo il quale pose a sua disposizione il ricchissimo Archivio Capitolare, per iniziativa degli Ilmi e Rmi Signori Mons. Arcidiacono Ragonesi e Prof. Can. Artemi Archivista e Bibliotecario del Capitolo suddetto.

qui honestis petentium votis ad Ecclesiarum et personarum in eis Divinis laudibus insistentium honoris et dignitatis incremen tum pertinentibus libenter annuimus eaque favoribus prosequimur opportunis, singulares personas Capituli huiusmodi a quibusvis excommunicationis, suspensionis et interdicti, aliis-que ecclesiasticis sententiis, censuris et poenis, a jure vel ab homine quavis occasione vel causa latis, si quibus quomodolibet innodatae existunt ad effectum praesentim dumtaxat consequendum, harum serie absolventes et absolutas fore censentes, hujusmodi supplicationibus inclinati, eisdem Capitulo et Canonicis quod ex nunc deinceps, perpetuis futuris temporibus, tam ipsi quam eorum successores in dicta ecclesia Dignitates et Canonicatus et Praebendas pro tempore obtinentes Rocchettos et Cappas violacei coloris aestivo, videlicet armesino rubeo, hiemali vero tempore armellinis, seu aliis pellibus cousutas, quibuscumque anni diebus, tam intra dictam Ecclesiam, divinis officiis in ea interveniendo, quam extra eam et in quibuscumque illius actibus, tam publicis quam privatis, ac proces sionibus et aliis ubicumque (1) gestare et deferre ac illis ut libere et licite valeant, Apostolica auctoritate perpetuo concedimus et indulgemus. Decernentes Capitulum et Canonicos praefatos nec non Dignitates ac Canonicatus et Praebendas hujusmodi pro tempore obtinentes desuper a quibusvis, publice vel occulte, directo vel indirecte, quovis quaesito colore vel ingenio molestari, inquietari, aut quoquo modo impediri nullatenus unquam posse, sicque per quoscunque Judices ordinarios et delegatos etiam Causarum Palatii Apostolici Auditores, ac Sanctae Romanae Ecclesiae Cardinales, etiam de Latere Legatos et Vicelegatos, dictaeque sedis Nancios judicari et deffiniri debere, nec non irritum et inane si secus super his a quoque quamvis auctoritate scienter vel ignoranter contingerit attentari. Non obstantibus Constitutionibus et Ordinationibus Apostolicis ac dictae ecclesiae Viterbiensis, juramento, confirmatione Apostolica, vel alia quavis firmitate roboratis, Statutis et Consuetudinibus contrariis quibuscumque." Nalli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae absolutionis, concessionis, indulti et decreti infingere, vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attemptare praesumpserit indignationem Omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli Apostolorum ejus se noverit incursurum.

Datum Romae apud Sanctum Petrum Anno incarnationis Dominicao Millesimo Sexcentesimo Vigesimo tertio, Sexto Kalendas Martii Pontificatus nostri anno primo. (Sigillo plumbeo munita - SPASPE- Capita Aplorum Petri

-

et Pauli et in esergo VR-BANVS-PP VIII.)

[ocr errors]

N. I. (bis). Scancia III. — Indulgentia unius anni visitantibus ecclesiam S. Laurentii Vilerbien. in die Nativitatis Sancti Ioannis et per octavam ejusdem quadraginta dierum, concessa a Ioanne PP. XXII.

Ioannes episcopus Servus Servorum Dei. Universis Xpi. fidelibus presentes Litteras inspecturis, salutem ed apostolicam benedictionem.

Ante thronum divine clementie fideles Xpi Sanctorum piis adiuti suffragiis

(1) Si noti che questo privilegio concesso ai singoli membri Titolari ed Onorarii dell'insigne Capitolo della Cattedrale di Viterbo è personale e non già territoriale e quindi è valido anche fuori di Diocesi.

ad eorum colenda solemnia eo debent ferventius excitari quo Sanctorum ipsorum fulti (sic) praesidiis potiora retributionis eterne premia promerentur. Nos quoque vigilis more Pastoris oves gregis Dominici cure nostrae commisse, quas cupimus in loco pascuae collocari, libenter ad eorundem Sanctorum solemnitates annuas invitamus ut dum Dei honorant amicos in terris ipsi apud enm quod propriis meritis obtinere non valent eorum intercessionibus assequi mereantur. Cum igitur in ecclesia Viterbiensi Mentum sacratissimi Praecursoris beati Ioannis Bapthiste (sic) sicut accepimus, conservetur, Nos cupientes ut eadem ecclesia ad reverentiam eiusdem beatissimi Precursoris devotione fidelium frequentetur Vniversitatem vestram rogamus et hortamur in filio Dei Patris, in remissionem Vobis peccaminum iniungentes quatinus ad eandem ecclesiam imploraturi a Domino veniam peccatorum in humilitate Spiritus eccedatis. Nos enim ut Xpi fideles quasi per premia solerter invitemus ad merita, de omnipotentis Dei misericordia et Beatorum Petri et Pauli Apostolorum ejus auctoritate confisi omnibus vere penitentibus et confessis qui eandem ecclesiam Viterbien. in festo Nativitatis ejusdem Beati Ioannis unum annum, illis vero qui per octo dies festivitatem ipsam immediate sequentes visitaverint annuatim quadraginta dies de injunctis sibi poenitentiis misericorditer relaxamus.

Datum Avenione IV Nonas Junii Pontificatus Nostri Anno Sexto. - Sigillo plumbeo munita SPASPE Capita Aplorum Petri et Pauli et in

-

[ocr errors]
[blocks in formation]

Summa indulgentiarum istius privilegii in festo nati

vitatis S. Ioannis Baptae XXII annorum.

III.

Bulla Nicolai Papae IV in qua concedit Ecclesiae SS. Stephani, Bonifacii, Felicitatis ac earum octavarum et in diebus eorum festivitatum et in die dedicationis ipsius Ecclesiae singulis vicibus unum annum et XL dies de indulgentia. (Scancia. III. N. VIII.)

(A tergo) Privilegium indulgentiae ecclie Sci. Stephani.

Nicolaus episcopus Servus Servorum Dei. Dilecti Filiis... priori et capitulo secularis ecclesie Sanctorum Stephani et Bonifatii Viterbien. Salutem et Apostolicam Benedictiouem.

Sanctorum meritis inclyta gaudia fideles Xpi. assequi minime dubitamus qui eorum patrocinia per condigne devotionis obsequia promerentur illumque venerantur in ipsis quorum gloria Ipse est et retributio meritorum. Nos igitur ad consequenda predicta gaudia causam dare fidelibus cupientes, omnibus Xpi fidelibus vere penitentibus et confessis qui ecclesiam vestram in Sanctorum Stephani Protomartyris et Bonifatii Epi et confessoris ac sancte Felicitatis singulis festivitatibus et per octo dies festivitatem ipsas immediate sequentes, nec non in anniversario die dedicationis ejusdem ecclesie devota visitaverint annuatim de omnipotentis Dei misericordia et boatorum Petri et Pauli apostolorum ejus auctoritate confisi unum annum et quadraginta dies de injunctis sibi ponitentiis misericorditer relaxamus.

Datum apud Vrbem Veterem XVI Kal. Iunii pontificatus nostri anno Quarto (scilicct MCCXCI.).

« ÖncekiDevam »