Sayfadaki görseller
PDF
ePub

Dat nu voortaen die acht hopluyden deser tadt sullen worden gehaert byde corporaels vande respective vendelen, sulcx als t'anderen tyde tusschen Ho. Mo. die prince van Oraignen ende die gecommitteerde der stad Utrecht overcomen ende verdragen is.

Dat die burgers deser stadt Utrecht te vreden syn ende by desen presenteeren lyff, goet ende bloet by 't vaderlandt op te setten, bydien syluyden mogen gaudeeren vande privilegien, hier vorens geroert, ende mits dat hemluyden ende heur gecommitteerdens van alle ontfangen worde gedaen goede reekeninge, bewys ende reliqua.

Dat van

nu voortaen geen borgerlicke neeringe, ambachten ofte andere exercitien sullen worden geexerceert, anders dan ter plaetse daer deeckens, keur- ende gildemeesters van ouden tyden geweest syn, alles in conformité vande ordonnantien ende privilegien, de burgerye deser stadt verleent.

Ende belangende die magistraet, dat men daerop het spoedichste met Syne princel. Excell. een goede voet soude nemen, ten dienste vanden lande ende tót conservatie vande privilegien. Dat van nu voortaen alle officien, ontfangen ende andere ampten, die by die drye leden vande staten, geen uytgesondert...., nae drye jaeren sullen wesen impetrabel, ende men sal daermede mogen een ander versien.

Dat oock nyemant twee officien ofte ontfangen sal mogen teffens hebben ofte bedienen. Ende men sal mogen beginnen datelyck vanden ghenen, die langer als drye jaeren heur officie ontfangen ende andere ampten gepossideert hebben, om daer anderen mede te beneficieeren ofte belasten, ende dit al voor den tyt van drye jaeren.

Dat eyntelick het welstant deser loffelycke stadt Utrecht ende die welvaert der goede gemeente sal wesen die hoochste wet ende privilegie.

Voorts wordt versocht acte, dat men binnen den tyt van ses aenstaende maenden, alle neeringen ende ambachten, volgende die privilegien der burgeren, ten platten lande sal doen cesseeren, ende dit alvoorens de borgeren die wapenen afleggen.

Insgelycx dat de voorsz. acte sal inhouden, dat op nyemanden eenich nadencken vallen sal, die hem in dese saecken mit woorden ofte mit wercken eenichsins soude hebben misgrepen ofte ontgaen.

Overgelevert byde borgerhopluyden ende gecommitteerde vande burgerye, inden rade op den stadhuyse, den XXVII. Januarii 1610.

[blocks in formation]

(Gelesen inden rade den 29. January 1610,)

Inden eersten, dat de stadt, steden ende landen van Utrecht in hare oude vaderlycke ende aangeboren privilegien mogen worden gemainctineert.

Dat diensvolgende alle ingesetenen deser stadt gehouden sullen wesen, hem onder een vande acht vendelen te begeven.

Item, dat by ende uyt de acht vendelen alle jaer die magistraet deser stadt gecoren ende

by Syne princel. Excell. geapprobeert sal worden, ende dat in conformité vande oude vryheyt ende liberteyt deser stadts ingesetenen, alles naer luyt ende inhoudt vande resolutie, genomen byde magistraet ende gemeene gildebroeders deser stadt, inden jaere 1341, op St Agnieten avondt.

Welcke résolutie genouchlyck sal mogen worden achtervolcht, mits stellende in plaetse van oudermans, daerinne genoempt, hopmans, ende van gildebroeders', borgers vande acht vendelen, mitsgaders van een jaer in 't gilt geweest te syn, een jaer onder die borger vendelen als borger gewaect te hebben.

Dat van gelycken, naer ouder gewoonte, de acht hopluyden byde borgerye alle jaer gestemt ende gecoren, mitsgaders den eedt byde magistraet heurluyden afgenomen sal worden. Dat inde magistraet gheen vreemdelingen, nemaer alleen borgers, wesende mannen met eere, staende ter goeder name ende fame, liefhebbers van 't vaderlandt ende geen eygenbaetsoeckers synde, aengenomen ende geeligeert sullen worden.

Item, dat tot het schoutampt der stadt Utrecht t'elcker tyt, als het sal comen te vaceeren, byde volle magistraet ende acht hopluyden sal worden genomineert een persoon, daertoe gequalificeert synde, omme dienvolgende voorts by Syne Excell. geconfirmeert te worden.

Item, dat geen officiers, ofte yemant, in 's lants dienst synde, inde magistraet sitten ofte geeligeert sal mogen worden.

Dat van gelycken nyemant inde qualité als riddermatich en sal moghen compareren inde vergaderinge vande staten, wesende in 's lants regieringe.

Dat mede totte selve vergaderinge van 's lants wegen sullen worden gecommitteert byde magistraet ten minsten twee vuyt haere collegie.

Item, dat volgende d'oude privilegien ende gebruyck, dye drye leden vande staten by beschryvinge gehouden sullen wesen inde staten te compareeren op haer eygen buydels ende buyten 's landts costen, wtgesondert alleene die geene, dye buyten de provincie tot 's landts dienste worden geemployeert, d'welcke eerlycke dachgelden sullen worden toegeleyt.

Dat oock die regeeringe vande staten ofte van 't landt voortsaen niet en sal bestaen in daegelycxe comparitien ofte oock in personen, die eens voor altyt daertoe worden geëligeert, maer dat achtervolgende die keyzerlicke ende oude vaderlycke privilegien van wegen het ridderschap alle riddermatige persoonen, soe binnen Utrecht als ten platten lande wonende, op de beschryvinge sullen mogen compareren ende verschreven worden, gelyck oock die vande vyff capitulen sullen worden verschreven, dye alsdan uytten haeren capitulariter sullen mogen committeren, omme op de verschryvinge te compareren, sulcx als van oudts te geschieden plach.

Dat tot dyen eynde dye daegelycxe comparerende inde staten camer, omme alle onnodige dachgelden te eviteren, hemluyden sullen houden voor gecasseert.

Ende dat in plaetse vande selve by provisie ende tot dat naerder ordre gestelt sal syn, uyt elck lith een ofte twee gecommitteert sal worden, d'welcke alle cleyne voorvallende saecken aff sullen mogen doen, memorie maecken vande grote saecken, ende deselve reserveeren tot die naeste beschryvinge, sonder dat van nu voortaen het een lith uyt het ander sal mogen eligeren. Item, dat voorschreve commissie, soe lange als die nodich syn sal, alle jaer sal worden vernieuwt, op dat by continuatie de voorsz. gecommitteerde niet meer aucthoriteyts en assumeeren als haer toecompt, volgende d'instructie, die heml. tot dyen eynde gelevert sal mogen worden.

Item, dat alle saecken van justitie ende proceduren, die tot noch toe byde heeren staten, ende inde staten camere syn gehandelt, omme alle onnodige costen te eviteren, den geremitteert aen die vanden hove.

sullen wor

Item, dat, omme alle jalousie tusschen die van 't ridderscap ende de borgerye deser stadt wech te nemen, ende een perpetueele cenicheyt ende liefde tusschen deselve te onderhouden, voorts aen alle generale ende particuliere touren vande provens ende vicaryen vande vyff collegien sullen hebben te cesseeren.

Ende dat die twee deelen van alle vervallen provens ende vicaryen, onder deselve collegien resorteerende, op de beschryvinge by overeenstemminge vande drye leden vergeven sullen worden aen borgers kynderen, van eerlycke ende vrome ouders gecomen synde, ofte aen andere gequalificeerde ingesetenen deses Stichts, ende het derdendeel onder het ridderschap, ende dat in reguard, dat dye vande borgerye wel tweemael meerder in getale syn, als dye van 't ridderschap.

Item, dat men den incommen van deselve vervallen provens by desen tydt, soe sall besnyen ende tot 's landts dienste ende afdoeninge vande lasten sall employeeren, dat degeene, dye daermede versyen soude mogen worden, deselve mogen gebruycken tot subsidie van haeren staet, ende niet tot dertelheyt ende schandael van anderen, dye met soedanige provens niet en syn beghift ofte gebeneficieert.

Item, dat alle vrouwen cloosters voortsaen sullen hebben heur competent getall, ende dat die provens, vervallende in dye nonnencloosteren, vergeven sullen worden aen die van 't ridderschap, ende de provens, vervallende inde baghyne cloosters, onder de borgerye.

Ende dat oversulex die baghynen conventen gehouden sullen worden in sulcke ordre, als dye nonnen conventen, ten waer geraetsaem gevonden worde, soe wel die nonnen cloosters als de baghyne cloosters te laten versterven.

Item, dat van nu voortaen de proveniers ende provenersch dieselve proven genieten sullen, tot dat sy hem begeven tot den echte state, ten welcken tyde deselve provens sullen commen te vaceeren, omme by anderen geimpetreert te mogen worden.

Item, dat van nu voortaen deselve proveniers hare provens niet en sullen mogen aen anderen overdoen ofte resigneren.

Item, dat niemant, eenige provens besittende ofte tractementen van eenige geestelycke goederen treckende, eenige weerlycke officien sal mogen bedienen.

Item, dat alle gequalificeerde borgerluyden, soo wel capabel sullen wesen tot allen officien van 't Sticht, 't sy schoutampten van steden, maerschalckampten ten platten landen, ende anders als edelluyden.

Item, dat de magistraet beloven sal te procureren, dat op 't spoedelicxte geprocedeert sal worden tot reclament van alle de gesloten reeckeningen, gevallen tsedert 't vertreck uyt de regieringe vanden heere van Braeckel, nemende voorts byde handt alle d'andere reeckeningen van alle d'ontfangers, noch ongesloten synde, ende soe haest als 't doenlyck is, eenen perfecten staet te leveren vanden incommen ende lasten vande geheele provincie, ende deselve gesyen hebbende, die gemeente soe binnen als buyten die steden te soulageeren, ende vande schattingen te ontlasten, soo veel als deselve staet sal connen lyden.

Dat voorts tot het hooren ende sluyten van deselve reekeningen, uyt elck lith ten minsten twee sullen worden gecommitteert, daertoe bequaem synde.

Item, dat alle gilden, ambachten ende neeringen in haer ordonnantien sullen worden gemainctineert.

Dat men oock nergens geen ambachten oft neeringen en sal mogen exerceeren, dan daer van oudts deeckens ende keurmeesters syn geweest.

Dat mede op 't stuck vande justitie, soe voor 't hoff als voor dye vander stadt, voortsaen sulex sal worden geleth, dat niemant oorsaeck en sal hebben, daerover met reden te claesonder eenich respect te dragen van personen, van wat qualiteyt die oock souden mogen syn.

gen,

Dat van nu voortsaen alle raetsheerschappen, die sullen comen te vaceeren, byde drye leden opte generale verschryvinge sullen worden vergeven aen gequalificeerde rechtsgeleerde, sinceer ende niet corruptibel synde.

Item dat tot verminderinge vande officianten, als oock de gaige vande selve sulcx sal worden gelet, dat het mach strecken tot verlichtinge vande gemeente.

'T welck aldus gedaen ofte belooft synde te sullen geschieden, sullen de borgerye ende borgermannen, mitsgaders alle vrome ende vreetsamige ondersaten hemluyden volcomelyck houden voor gecontenteert.

Presenteerende dyenvolgende met de magistraet goet ende bloet op te setten.

Bericht van wegen de heeren staten 's lants van

Utrecht, gedaen op seeckere recueil van alle die poincten ende remonstrantien, soo byde acht borgerhopluyden van wegen de gemeene borgerye der stadt Utrecht, als by eenige vendels in't particulier op den XXI. XXVII ende XXIX. Januarii, den raedt derselver stadt geexhibeert.

Belangende het eerste articule van 't selve recueil, mentionerende van 't restablissement ende onderhout vande oude privilegien der stadt, steden ende landen van Utrecht competeerende. Wordt daer op voor antwoort gevoucht, dat de heeren staten niet van meyninge en syn, die vande stadt, steden ende landen van Utrecht in hare privilegien ende gerechticheyden

te vercorten.

Maer veel eer geneycht syn, deselve daerinne te mainctineren ende te stercken. Ende alsoo byde remonstranten niet en wordt verthoont van eenige infractien, die jegens de privilegien vande selve stadt, steden ende landen gedaen soude wesen.

Soe en hebben de remonstranten dienaengaende geen doleantien te pretendeeren. Ende wat aengaet 't tweede articule van dat alle ingesetenen der stadt Utrecht gehouden souden wesen hem onder een vande acht vendelen te begeven.

Seggen daerop dat de remonstranten alvorens gehouden souden wesen te doen blycken, dat hun soodanich privilegie ofte gerechticheyt, daerop sy hun schynen te fundeeren, ware geacquireert. Emmers ende in allen gevallen soude daerinne onderscheyt moeten gebruyckt worden vande personen, gelyck tot noch toe is geschiet.

Commende tot die derde, vierde ende vyffde articulen, mentionerende van 't verkiesen vande magistraet ende van sekere resolutie, die genomen soude wesen inden jare 1341, op St. Agnieten avondt.

Staet te considereren, dat de jegenwoordige maniere van nomineren ende stellen vande magistraet, is conform d'ordonnantie der stadt Utrecht, by Keyser Carolus Quintus, ho. mem., als diertyt heer vanden lande van Utrecht, inden jaere xv ende vyftich gearresteert. Sedert welcken tyt deselve forme altyts onverbreecklyk geobserveert is geweest. Wesende oock deselve voet geconfirmeert by het contract met Syne princel. Excell. dien aengaende gemaeckt.

Sulcx dat die veranderinge vandyen nyet alleenlyck directelyck soude stryden jegens d'ordon

nantie ende contract voorsz., ende oock jegens die continuele ende immemoriale observantie tot noch toe uniformiter geuseert.

Maer dat oock daer deur facies et status republicae soude worden gemuteert, 't welck om verscheyden consideratien in alle republycquen ten hoochsten is periculeus.

Sonder dat te letten staet op de voorsz. resolutie vanden jaere 1341.

Als die welcke deur de ordonnancic voorsz. ende het immemorial ghebruyck daer op ghevolcht, is geabrogeert.

Nopende 't vi articule is men te vreden, dat tot de magistraet aengenomen ende geeligeert worden, gequalificeerde personen, liefhebbers van 't vaderlandt ende professie doende vande gereformeerde religie.

Beroerende het VII articule seggen de heeren staten, dat 't vergeven van 't schoutampt der stadt Utrecht altyts heeft gecompeteert den heere vanden lande.

Den welcken oock altyts in possessie geweest is t'aller tyt, als het gevaceert heeft 't selve te confereren.

Sonder dat die vande stadt oft hopluyden sullen connen verthoonen tot het vergeven van 't selve schoutampt, eenige gerechticheyt oft possessie oyt gehadt ofte geexerceert te hebben. Sulex dat der remonstranten voorstel dienaengaende is sonder fundament.

Belangende het VIII articule, sal insgelycx niet verthoont cunnen worden, dat eenige officiers ofte in 's lants dienst synde byde ordonnantie, privilegien ofte andersins vande bediening vande magistraet gesccludeert worden.

Maer worden daervan alleenlyck uytgesloten personen, in vreemde heeren diensten wesende. Inder vougen dat 't selve voorstel alleenlyck tot persoonen, in vreemde heeren diensten synde, gerestringeert behoort te werden.

Overslaende het Ixe ende x articule, als dewelcke in vougen aldaer geroert worden, geobserveert. Gelyck oock op beschryvingen geobserveert wordt 't gunt in 't xi articule werdt voorgestelt. Nopende het XII, XIII, XIV ende xv articulen, byde welcke wordt gemoveert, dat de regieringe vande staten ofte van 't lant voortsaen nyet en soude bestaen in dagelycxe comparitien, ofte oock in personen, die eens voor altyt daertoe werden geeligeert, dat alle riddermatige personen op beschryvinge souden mogen compareren ende verschreven worden, gelyck mede verschreven souden worden die vande vyff capittelen, die alsdan capitulariter nytten haren souden committeren, omme op de beschryvinge te erschynen, etc.

Seggen de heeren staten, dat d'ordinaris gedeputeerde, omme des land ts voorvallende saccken, die geen uytstel kunnen lyden, het stuck vande religie ten platten lande, 't stuck vande contributien ende policien ten platten lande, volgens d'ordonnantien ende instructien, daervan synde, te beleyden nyet gemist en mogen worden.

Soe andersins alle occurrerende saecken, tot nadeel vanden lande, souden lopen desert. Welcke collegie vande ordinaris gedeputeerde bestaende is in negen persoonen, te weten, uyt elcke staet drye.

Vande welcke, te weten die van wegen de geeligeerden ende ridderschappe, compareren alle half jaer een wordt verandert.

Ende wat belangt den staet vande geeligeerde, comt in consideratie, dat, indien regart wordt geobserveert, die forme, byden lantraet op den iv. Aprilis 1582 geprescribeert, ende byde stadt Utrecht geaccepteert ende aengenomen.

Wesende deselve insgelycx byde ridderschappe geavoyeert.

Vermeldende, dat byde magistraet derselver stadt genomineert sullen worden eenige persoonen vande vyff collegien, ende dat uytte selve personen byde ridderschappe ende andere steden, die bequaemste sullen worden geeligeert ende by Syne Excell. geapprobeert.

« ÖncekiDevam »